Επήγα είδα τη Σαντά- Πήγα και είδα τη Σαντά

Επήγα είδα τη Σαντά, με το ποίον καρδίαν!

Επήγα είδα τη Σαντά, τον πόνον  εγκαλιάστα.

Εμέν οντάν ιστόριζεν και έλεεν η Μάννα μ’ 

για τη Σαντάς τα έμορφα τ’ ευλοημένα μέρα,

 εγώ, καρδόπον άδολον, εκείνα ορωματάστα.

Εποίκα όρκον κι όμνυμαν τα χρόνα π’ αν δαβαίν ’νε,

 να πάω ’λέπω τη Σαντά, το κοσμολαλεμένον.

Πιστοφάντων : Ερείπια του σχολείου

Να ’λέπω τα Σκολεία μουν πετροπελεκεμένα, 

τα  Εγκλησίας τα τρανά και τα Παρεκκλησόπα.

Τ’ έμορφα τα πεγάδα μουν τα καμαροχτισμένα

 και το νερόπον κρύσταλλον, κατενόν  άμον δάκρεν.

Ατώρα ’πήγα είδα ’τα  και-ν- εκαρδοπονέθα.

Όλα τ’ εκέσ’ χαλάγματα, πέτρας χορταραγμένα!

Τ’  οσπίτα τα πετρόχτιστα, ρουγμένα, ρημαγμένα'

 ντ’ επέμναν πα, ασολάτευτα, άκλερα και ισούζ’ κα.

Τα στράτας ’κι χωρίουνταν αχάντα και κιντέας.

Είδα και τη κυρού μ’  τ’  οσπίτ’  ’ς σ’ εγκλησίας το γιάνι,

 στέκ’ ορφανόν και μαναχόν, διπλοκαρακωμένον. 

Εκόπαν τα ποδάρα μου και σύγκορμος τρομάζω

 και η καρδία τ’ έρημον ντο ’κι λαθών’ καμμίαν, 

εγροίκ’σεν πως ευρίουμαι ’ς αγιασματένεν τόπον.

Τ’ ομμάτα μ’ εγομώθανε, η ψήμ’ μοιρολογάει.

Εκάτσα κα’ και-ν-έκλαψα, δάκρα πικρά, φαρμάκια:

-Πόσα φοράς, Μαννίτσα μου κ’ εσύ χρυσέ μ’ Πατέρα,

 ’δέβετεν  κ’ εντιδέβετεν  αβούτα τα στρατόπα, 

με το γέλος, με την χαράν, για με την κλαίη ’ς σ’ ομμάτα.

Έκλαψα τα ψηλά ραχά, τα υψηλά τ’ αλάτα 

τα ρακανόπα τ’ έμορφα, τα βαθέα τ’ ορμία,

 λιβάδα  ολοπράσινα, πάντα σκουττουλιγμένα.

Κ’ εκείνα τα απόμακρα, τα πέραν κιάν’ τ’ ορμάνα,

 αγέραστα και έμορφα, πρασινοχλοϊσμένα, 

πνκνόκλαδα, πυκνόφυλλα, και χλωροφορεμένα, 

αναραεύν’ τοι παλαιούς, πικραπορφανιγμένα.

Και ντο να λες  και ντο να κλαις, φουρκίζ’νε σε τα δάκρα!...

Άγιος Χριστόφορος Πιστοφάντων  και το πεγάδ' τη  Τσαχμάχ'

Πήγα και είδα τη Σαντά, με τι καρδιά στ’ αλήθεια!

 Πήγα και είδα τη Σαντά και πνίγηκα στον πόνο.

 Όταν τα εξιστόριζε και τα ’λεγε η Μάνα,

 για της Σαντάς τα όμορφα, τα ευλογημένα μέρη,

 εκείνα ονειρεύτηκα με άδολη καρδούλα.

Όρκο και τάμα έκανα τα χρόνια κι αν διαβούνε,

 εγώ να πάω στη Σαντά, την κοσμοξακουσμένη.

Για να δω τα Σχολεία μας, πετροπελεκημένα,

 τις Εκκλησίες τις τρανές και τα Παρεκκλησάκια.

Τις βρύσες μας τις όμορφες, καμαροσκεπασμένες, 

με το κρυστάλλινο νερό, καθάριο σαν το δάκρυ.

 Επήγα τώρα να τα δω και πόνεσε η καρδιά μου.

 Όλα γύρω χαλάσματα, πέτρες χορταριασμένες.

Τα σπίτια τα πετρόχτιστα, πεσμένα, ρημαγμένα

και κείνα που απόμειναν, μόνα κι ερημωμένα.

Πιστοφάντων: Είσοδος του χωριού

 Δρόμοι δεν διακρίνονται, αγκάθια και τσουκνίδες.

 Είδα το σπίτι του «Κυρού μ’», πλάι στην Εκκλησία,

 στέκει ορφανό και μοναχό, διπλοαμπαρωμένο. 

Κόπηκαν τα πόδια μου και το κορμί μου τρέμει 

και η καρδιά η έρημη, ποτέ δεν κάνει λάθος, 

κατάλαβε πως βρίσκεται σε αγιασμένο τόπο.

Τα μάτια μου δακρύσανε, μοιρολογεί η ψυχή μου. 

Κάθησα και έκλαψα, δάκρυα πικρά φαρμάκι.

-Πόσες φορές Μανούλας μου κι εσύ χρυσέ Πατέρα, 

διαβήκατε, περάσατε, ετούτα τα δρομάκια, 

με το γέλιο, με τη χαρά, ή δάκρυα στα μάτια;

Έκλαψα τα ψηλά βουνά, τα ψηλά έλατα, 

τις ραχούλες τις όμορφες και τα βαθιά φαράγγια,

τα λιβάδια τα πράσινα, τα μοσχοβολημένα.

Κι εκείνα τα απόμακρα, τ’ αλαργινά τα δάση,

 αγέραστα, πανέμορφα, πρασινοχλογιασμένα,

 πυκνόκλαδα, πυκνόφυλλα και χλωροφορεμένα, 

αναζητούν τους παλαιούς, πικρά ορφανεμένα.

 Και ποια να λες και ποια να κλαις, σε πνίγουνε τα δάκρυα!...

Πόπη Τσακμακίδου- Κωτίδου
Φιλόλογος - Συγγραφέας