Λίγες μέρες ύστερα από τον εκτοπισμό του άμαχου πληθυσμού της Σαντάς ο τούρκικος στρατός έκαψε τα καλύτερα σπίτια της Σαντάς. Ανάμεσα στα πρώτα που κάηκαν ήσαν τα σπίτια των Πηλειδαίων στο Ζουρνατσάντων. Τους αντάρτες μας όμως τους κατείχε η υποψία μήπως οι Τούρκοι αν κινηθούν κάποτε εναντίον της Σαντάς, όπως και κινήθηκαν θα βρουν σπίτια καλοφτιαγμένα, θα αμπαρωθούν εκεί και θα τα χρησιμοποιήσουν ως ορμητήρια εναντίον τους στον αιώνα τον άπαντα.
Η υποψία αυτή κυριάρχησε στο πνεύμα των ανταρτών και πιάσανε και αυτοί και κάψανε τα σπίτια που δεν τα πήρε η τουρκική μπόρα. Έτσι σε λίγους μήνες μέσα η Σαντά μεταμορφώθηκε σε απέραντο νεκροταφείο με χίλια σπίτια, εκκλησιές και σχολεία πυρπολημένα, ερειπωμένα. Επίσης πολλά κωδωνοστάσια που οι καμπάνες τους πριν λίγο διαλαλούσαν στα πέρατα της γης την δόξα του έθνους μας, ανατινάχτηκαν με δυναμίτη από τους Τούρκους και σωριάστηκαν κάτω. Με δυναμίτη ανατινάχτηκαν και όλες οι βρύσες των χωριών της Σαντάς. Όλα τα κτίρια αυτά μαρτυρούσαν το μεγαλείο του πολιτισμού της Σαντάς, πολιτισμού που έσβησε για πάντα!
Ύστερα από τα συνταρακτικά αυτά γεγονότα της Σαντάς ο τούρκικος στρατός απομακρύνθηκε και οι αντάρτες τότε αποφασίσανε να συγκεντρώσουν όλα τα υπόλοιπα των τροφίμων της Σαντάς, σιτηρά, όσπρια, πατάτες κλπ. Μόλις συγκεντρώσανε τα λίγα τρόφιμα που βρήκανε, ένα μέρος απ’ αυτά αφήσανε στα χωριά και τ' άλλα τα πήρανε στην πλάτη τους οι σελεκτσίδες (άοπλοι αντάρτες που ήσαν υποχρεωμένοι να μεταφέρουν τις αποσκευές και τα τρόφιμα παντού όπου το καλούσε η ανάγκη) και τα μεταφέρανε σ’ όλες τις σπηλιές των βουνών της Σαντάς, της Γαλίανας και της Παναγίας Σουμελά, όπου τ’ αποκρύβανε για να τα χρησιμοποιήσουν στην ανάγκη.
Στην συγκέντρωση και μεταφορά των τροφίμων επιστατούσε ο ίδιος ο Ευκλείδης. Η μεγαλύτερη εκδούλευση που πρόσφερε στον αγώνα των ανταρτών Σαντάς ο αρχηγός Ευκλείδης ήταν η συγκέντρωση των τροφίμων και η απόκρυψη τους στα βουνά που αναφέραμε. Όλοι οι οπλαρχηγοί και oι αντάρτες της Σαντάς παραδέχτηκαν ότι ο Ευκλείδης πρώτος και μόνος σχεδόν προέβλεψε τις ανάγκες των ανταρτικών ομάδων σε τρόφιμα, θαύμαζαν την διορατικότητα του και ομολογούσαν ότι χάρη στην δική του δραστηριότητα γινόταν η τακτική συγκέντρωση τροφίμων κάθε χρόνο και ότι χωρίς την δική του επέμβαση θα είχαν διαλυθεί οι ομάδες των ανταρτών μας μέσα σ’ ένα εξάμηνο το πολύ.
Το σπουδαίο είναι ότι όλοι οι αντάρτες μας έτρεφαν απεριόριστη εμπιστοσύνη στον αρχηγό, ο οποίος έδειχνε το ίδιο ενδιαφέρον και για τη δική του ομάδα και για την ομάδα των Τσιριπάντων. Ο σεβασμός όλων των ανταρτών μας προς το πρόσωπο του αρχηγού δεν είχε όρια, κατόρθωσε ο αρχηγός σαν άλλος στρατιωτικός διοικητής να επιβάλει την πειθαρχία στους αρειμάνιους οπαδούς του και να συγκρατήσει την ορμή τους για να προληφθούν μεγάλα δεινά στον υπόλοιπο Ελληνικό πληθυσμό του Πόντου. Εξ άλλου κατηύθυνε την δράση των ανταρτών στην σκληρή τιμωρία και στον φόνο των Τούρκων εκείνων που βούτηξαν κάποτε τα χέρια τους στο αίμα του άοπλου πληθυσμού της Σαντάς. Γενικά οι αντάρτες δεν έκαναν τίποτα χωρίς την έγκριση του αρχηγού. Βασίλευε απόλυτη πειθαρχία και τάξη στις ομάδες των ανταρτών μας. Η παραμικρή αταξία στην δράση και στην κίνηση των ανταρτών μας δεν διέφευγε την προσοχή και την αντίληψη του αρχηγού , ο οποίος ποτέ δεν επέτρεψε να κάνει ότι θέλει ο κάθε αντάρτης.
Σ' αυτό τον βοηθούσε και το 10 μελές επιτελείο του που σχηματίστηκε από τους Κώστα, Θεόφιλο, Θεόδωρο και Ιωάννη Κουρτίδη, τους Χριστόφορο Αγγελίδη, Χαράλαμπο Λαζαρίδη, Ιωάννη Κάτσιο κ.α. Επικρατούσε, λοιπόν τάξη και νοικοκυροσύνη στη διοίκηση των ομάδων, γιατί δεν θα είχε αλλιώς καλό τέλος η ανταρσία μας.
Μιλτιάδης Κ. Νυμφόπουλος
Ιστοριογράφος της Σαντάς
 |
| Άγιος Κωνσταντίνος Ζουρνατσάντων |
Η υποψία αυτή κυριάρχησε στο πνεύμα των ανταρτών και πιάσανε και αυτοί και κάψανε τα σπίτια που δεν τα πήρε η τουρκική μπόρα. Έτσι σε λίγους μήνες μέσα η Σαντά μεταμορφώθηκε σε απέραντο νεκροταφείο με χίλια σπίτια, εκκλησιές και σχολεία πυρπολημένα, ερειπωμένα. Επίσης πολλά κωδωνοστάσια που οι καμπάνες τους πριν λίγο διαλαλούσαν στα πέρατα της γης την δόξα του έθνους μας, ανατινάχτηκαν με δυναμίτη από τους Τούρκους και σωριάστηκαν κάτω. Με δυναμίτη ανατινάχτηκαν και όλες οι βρύσες των χωριών της Σαντάς. Όλα τα κτίρια αυτά μαρτυρούσαν το μεγαλείο του πολιτισμού της Σαντάς, πολιτισμού που έσβησε για πάντα!
Ύστερα από τα συνταρακτικά αυτά γεγονότα της Σαντάς ο τούρκικος στρατός απομακρύνθηκε και οι αντάρτες τότε αποφασίσανε να συγκεντρώσουν όλα τα υπόλοιπα των τροφίμων της Σαντάς, σιτηρά, όσπρια, πατάτες κλπ. Μόλις συγκεντρώσανε τα λίγα τρόφιμα που βρήκανε, ένα μέρος απ’ αυτά αφήσανε στα χωριά και τ' άλλα τα πήρανε στην πλάτη τους οι σελεκτσίδες (άοπλοι αντάρτες που ήσαν υποχρεωμένοι να μεταφέρουν τις αποσκευές και τα τρόφιμα παντού όπου το καλούσε η ανάγκη) και τα μεταφέρανε σ’ όλες τις σπηλιές των βουνών της Σαντάς, της Γαλίανας και της Παναγίας Σουμελά, όπου τ’ αποκρύβανε για να τα χρησιμοποιήσουν στην ανάγκη.
 |
| Γεώργιος Πηλείδης , από την ενορία Ζουρνατσάντων 1891- 14/4/1972 |
Το σπουδαίο είναι ότι όλοι οι αντάρτες μας έτρεφαν απεριόριστη εμπιστοσύνη στον αρχηγό, ο οποίος έδειχνε το ίδιο ενδιαφέρον και για τη δική του ομάδα και για την ομάδα των Τσιριπάντων. Ο σεβασμός όλων των ανταρτών μας προς το πρόσωπο του αρχηγού δεν είχε όρια, κατόρθωσε ο αρχηγός σαν άλλος στρατιωτικός διοικητής να επιβάλει την πειθαρχία στους αρειμάνιους οπαδούς του και να συγκρατήσει την ορμή τους για να προληφθούν μεγάλα δεινά στον υπόλοιπο Ελληνικό πληθυσμό του Πόντου. Εξ άλλου κατηύθυνε την δράση των ανταρτών στην σκληρή τιμωρία και στον φόνο των Τούρκων εκείνων που βούτηξαν κάποτε τα χέρια τους στο αίμα του άοπλου πληθυσμού της Σαντάς. Γενικά οι αντάρτες δεν έκαναν τίποτα χωρίς την έγκριση του αρχηγού. Βασίλευε απόλυτη πειθαρχία και τάξη στις ομάδες των ανταρτών μας. Η παραμικρή αταξία στην δράση και στην κίνηση των ανταρτών μας δεν διέφευγε την προσοχή και την αντίληψη του αρχηγού , ο οποίος ποτέ δεν επέτρεψε να κάνει ότι θέλει ο κάθε αντάρτης.
Σ' αυτό τον βοηθούσε και το 10 μελές επιτελείο του που σχηματίστηκε από τους Κώστα, Θεόφιλο, Θεόδωρο και Ιωάννη Κουρτίδη, τους Χριστόφορο Αγγελίδη, Χαράλαμπο Λαζαρίδη, Ιωάννη Κάτσιο κ.α. Επικρατούσε, λοιπόν τάξη και νοικοκυροσύνη στη διοίκηση των ομάδων, γιατί δεν θα είχε αλλιώς καλό τέλος η ανταρσία μας.
Ιστοριογράφος της Σαντάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου