"Όμως οι βιαιοπραγίες και οι φόνοι και οι αρπαγές και όσα άλλα κακά συνέβησαν κατά την παραλαβή της πόλης, δικαίωσαν τη γνώμη του λαού, ο οποίος επιθυμούσε να εγκαταλείψει την πόλη μάλλον ύστερα από ένδοξο πόλεμο παρά από ατιμωτική παράδοση, μια πόλη που με ανδρεία και αίμα τόσες φορές έσωσαν".
Σάββα Ιωαννίδη: Ιστορία και Στατιστική της Τραπεζούντας και της γυρω περιοχής, σ. 92.
Λίγες μέρες αργότερα και πριν τα χιόνια κλεισουν τις διαβάσεις, συνέβη κάτι που συντάραξε την Δέσποινα θεοδώρα και όλους της ακολουθίας της. Κατέφτασαν εκεί δύο άρχοντες Τραπεζούντιοι με τις οικογένειές τους και τα υπάρχοντά τους. Χωρίς πατρίδα πια, κατέφυγαν στην Πριγκίπισσά τους Θεοδώρα και τον σύζυγό της Μεγάλο Χασάν. Ήταν μάλιστα απ'αυτούς που είχαν συμπεριληφτεί ν' ακολουθήσουν τον αυτοκράτορά τους στην εξορία. Κι όμως την τελευταία ώρα αντί να μπουν στο καράβι για Ανδριανούπολη, δωροδοκώντας την τούρκικη φρουρά, έφυγαν από την Τραπεζούντα, προς άγνωστη κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα, όμως, με σκοπό να φτάσουν στο Ντιαρμπέκρ.
Ο Μεγάλος Χασάν, τους δέχτηκε με τιμές και τους πρόσφερε γενναιόδωρα φιλοξενία. Άλλωστε το παλάτι του Νιταρμπέκρ ήταν απέραντο. Είχε άφθονους ξενώνες. Οι Πρεσβευτές ή άλλοι αξιωματούχοι από ξένες χώρες έβρισκαν πάντα πλούσια φιλοξενία από το φημισμένο εκείνο ηγεμόνα, που διατηρούσε μια πολυάριθμη Αυλή. Γινόταν λοιπόν, να μην δεχτεί τους Τραπεζούντιους άρχοντες;
Εκείνο το απόγευμα, η μεγάλη αίθουσα, όπου η Μεγαλο-Κομνηνή δεχόταν όλους τους άρχοντες και τις αρχόντισσες της Αυλής, ήταν κατάμεστη, παρευρίσκονταν εκεί και οι άρχοντες από την ακολουθία της γηραιάς θείας της Θεοδώρας - η ίδια υπόφερε από πόνους στα πόδια και δεν μετακινούνταν.
Οι νεοαφιχθέντες Τραπεζούντιοι άρχοντες θα τους αφηγούνταν τα τραγικά γεγονοτα, στα οποία ηταν αυτοπτες μάρτυρες.
Ο Χασάν δικαιολογήθηκε πως είχε επείγουσα συνάντηση με Βενετσιάνους πρέσβεις και αδυνατούσε να παραυρεθεί.
Η συγκίνηση της Θεοδώρας, μα και όλων ήταν μεγάλη. Με ξαναμμένα πρόσωπα περίμεναν, αν και αυτά που θ' άκουγαν, θα ήταν σα να τους γύριζαν δίκοπο μαχαίρι στην καρδιά τους. Δηλαδή, το πως εξελίχτηκαν τα γεγονότα κι ήρθε το τραγικό τέλος.
Οι δύο άρχοντες, όσο κι αν ήταν κουρασμένοι από το πολυήμερο ταξίδι, άρχισαν μέσα σ' απόλυτη σιωπή, να εξιστορούν τα γεγονότα με τη σειρά.
-Η όμορφη, η πολυτραγουδισμένη μας Τραπεζούντα χάθηκε......Τώρα την διαφεντεύει και τη χαίρεται ο Κατακτητής..... Όλα έγιναν τόσο γρήγορα.....
Όχι μονάχα γιατί ο Μωάμεθ Β' βιαζόταν να καταλάβει την Τραπεζούντα, όσο κι αν τα πλεονεκτήματά της είναι πολλά. Εκείνο, που τον ενδιέφερε ήταν, να χτυπήσει το γένος των Μεγάλων Κομνηνών, των νόμιμων απαιτητών του Βυζαντινού θρόνου. Η διπλωματική δραστηριοποίηση του αυτοκράτορα Δαβίδ τον ανησύχησε και κύρια η συμμαχία του με τον γενναίο Χασάν, που τον θεωρεί επικίνδυνο αντίπαλο. Κι ακόμη, το ενδιαφέρον του Πάπα κι όλων των Χριστιανών ηγεμόνων της Δύσης, που ο αυτοκράτοράς μας, μ' επιστολές και πρέσβεις φρόντιζε να κρατάει σ'εγρήγορση. Ώστε Ανατολή και Δύση να χτυπήσουν ταυτόχρονα το Δυνάστη. Να λευτερώσουν την "Πόλη των Πόλεων", να προστατέψουν την Τραπεζούντα και ν'απωθήσουν μια για πάντα τον Οθωμανικό κίνδυνο.
-Έχοντας πληροφορίες για όλ'αυτά ο Μεχμέτης, φούντωσε από θυμό! Άρχισε να προετοιμάζεται . Σίγουρα αυτό θα το γνωρίζετε, πως από την προηγούμενη χρονιά άρχισε τις πολεμικές του προετοιμασίες. Κι ήταν ο ίδιος ο Μωάμεθ, που πήγε στο στρατόπεδο για να ενισχύσει με την παρουσία του την συγκέντρωση των πολεμικών δυνάμεων. Σαν μαθεύτηκαν αυτές οι προετοιμασίες τρομοκρατήθηκαν σε Σινώπη, Τραπεζούντα, Κάφφα της Κριμαίας - Γενοβέζοι - και ατ'απείραχτα ακόμη νησιά του Αρχιπελάγους.
Διότι κανείς δεν μπορούσε να ξέρει στ' αλήθεια, εναντίον ποιου εχθρού θα στρεφόταν αυτή η πανίσχυρη πολεμική μηχανή. Ακόμη και οι Τούρκοι δεν γνώριζαν τον σκοπό και τον στόχο της προετοιμαζόμενης επιχείρησης....
Βέβαια, ο αυτοκράτορας μας Δαβίδ, "είχε από το 1459 έτοιμο στρατό από 20.000 άντρες και πολεμικά πλοία, ενώ αξιόλογη βοήθεια ήρθε και από τη Γεωργία. Τέλος, αρκετοί Έλληνες και Φράγκοι στρατιωτικοί και ναύτες συγκροτούσαν το ναυτικό....." Όλοι μας πιστεύαμε, πως τα κάστρα μας, οι απότομες διαβάσεις και τα φαράγγια, θα ήταν μεγάλα εμπόδια για την προέλαση του Τούρκικου στρατού. Κι ακόμη οι μεγάλες επιτυχίες του μεγάλου μας συμμάχου Γιουσούν Χασάν, μας έδιναν θάρρος, όπως και η συμμαχία μας με τον ηγεμόνα της Σινώπης, που είχε μια φρουρά από δέκα χιλιάδες άνδρες, φρούρια με τετρακόσια κανόνια και πλοία.
Κι όμως ο Κατακτητής έδρασε με ταχύτητα και πονηριά. Αυτό το μάθαμε σαν ο Μαχμούτ-Πασάς, αρχηγός της εμπροσθοφυλακής βρέθηκε δίπλα μας στη Σκυλολίμνη κι ο τουρκικός στόλος, από τη Σινώπη έφτασε μπροστά στην Τραπεζούντα. Είχαν παρθεί όλα τα μέτρα ώστε καμιά βοήθεια να μην μπορεί να μας έρθει από Γεωργία. Για τριανταδυό μέρες πυρπολούνταν τα προάστια και πραγματοποιούνταν συνεχείς επιθέσεις....
Μέχρι τότε καλά κρατούσαμε. Όταν έφτασε η είδηση, πως ο Μωάμεθ ο ίδιος με όλο του το στρατό, κατάφερε να περάσει τις ορεινές και δύσβατες διαβάσεις των Τζάνες κι ότι ο κύριος σύμμαχός μας ο Μεγάλος Χασάν, αναγκάστηκε να υπογράψει τη Συνθήκη της Αρσίγκας με τον Μωάμεθ. Ε, τότε το ηθικό άρχισε να χάνεται. Τότε ο Μαχμούτ πασάς απαίτησε την παράδοση της Τραπεζούντας, με τη διαβεβαίωση πως αν παραδινόταν η Πόλη, κανένα κακό δεν θα πάθαινε.....
Τα πράγματα είχαν δυσκολέψει. Στέλνεται τότε ο Πρωτοβεστιάριος Γεώργιος Αμιρούτζης, που τύχαινε να'ναι πρωτεξάδελφος με το Μαχμούτ Πασά (οι μητέρες τους ήταν αδερφές), να τον επισκεφτεί στο στρατόπεδό του στη Σκυλολίμνη και αρχίσει μαζί του διαπραγματεύσεις.
Εκείνος του μετεβίβασε την απαίτηση του Σουλτάνου προς τον αυτοκράτορά μας.
-Θυμούμαι τι έγραφε. Ακούστε: "Ο Πατισάχ (βασιλεύς μέγας) Μωάμεθ Β' κάνει γνωστό στον αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, που κατάγεται από το αυτοκρατορικό γένος των Ελλήνων: Εσύ βλέπεις τώρα, πόσο μακρύ δρόμο έχω κάνει για να έρθω μέχρις εδώ, όταν αποφάσισα να εισβάλω στη χώρα σου.
Αν τώρα μου παραδώσεις χωρίς καθυστέρηση την πρωτεύουσά σου, τότε και εγώ θα σου δώσω σε αντάλλαγμα μια χώρα, όπως έπραξα με τον Δημήτριο τον Έλληνα, ηγεμόνα από το Μοριά, στον οποίο παραχώρησα ως δώρο πλούτη, νησιά και την όμορφη πόλη του Αίνου και ζεί τώρα αυτός πλούσιος και ευτυχής. Αν όμως εσύ δεν θελήσεις να δεχτείς αυτές τις προτάσεις μου και επιχειρήσεις να αντισταθείς, τότε να ξέρεις πως η πόλη γρήγορα θα καταστραφεί. Διότι εγώ δεν πρόκειται να φύγω αn'εδώ αν δεν γκρεμίσω πρώτα τα τείχη και σκοτώσω ανηλέητα όλους τους κατοίκους". 1
Αυτή ήταν η απαίτησή του. Κι είμαστε κυκλωμένοι από ξηρά και θάλασσα. Όλοι μας είχαν εγκαταλείψει. Είμαστε απελπισμένοι.....
Κι έπρεπε ν'αποφευχθεί η αιματοχυσία κι η καταστροφή της πόλης, της όμορφης Τραπεζούντας μας!
- Κι ήταν κι ο Πρωτοβεστιάριος που κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες να πείσει τον αυτοκράτορά μας, πως κάθε αργοπορία να δοθεί απάντηση κι απάντηση θετική, ήταν σε βάρος μας! Πως ήταν αδύνατον να συνεχισθεί άλλο η άμυνα, αλλά και μάταιο! Πως ο τροχός της μοίρας είχε αλλάξει, κι άλλα παρόμοια....
- Και δεν ήταν μόνον αυτό, μα κυκλοφορούσε στους δρόμους της Τραπεζούντας όπου όλοι τον γνώριζαν και τον σέβονταν, σαν μεγάλος φιλόσοφος που ήταν, αλλά και σαν μεγάλος τιτλούχος του παλατιού. Προσπαθούσε να ρίξει γο ηθικό του λαού, που με κανέναν τρόπο δεν ήθελε να γίνει η παράδοση της πόλης. Ήθελαν, ν' αγωνιστούν μέχρι τέλους. Όμως τους εξηγούσε, ό,τι η υπόθεση αν πια χαμένη.
Γιατί λοιπόν να γίνει αιματοχυσία; Γιατί, να καταστραφεί άδικα η όμορφη Τραπεζούντα, αφού μπορούσαν με μια συνθήκη να τ' αποφύγουν όλα αυτά και να εξακολουθήσει ήρεμα η ζωή τους; Αυτά έκανε ο Αμιρούτζης.....
- Αυτό θα το κρίνει η ιστορία. Κι ίσως σαν εξάδελφος του Μαχμούτ να είχε πειστεί κι ο ίδιος, ότι η συνέχιση της άμυνας μόνον το θυμό του Πορθητή θα μεγάλωνε. Και τελικά η απάντηση ετοιμάστηκε.
Η πόλη θα παραδινόταν. Γι' αυτό ο τούρκικος στόλος θα έπρεπε να σταματήσει να ερημώνει τις ακτές της. Η παράδοση από τον Μεγάλο-Κομνηνό θα γινόταν μονάχα σαν ο ίδιος ο Σουλτάνος φανεί μπροστά στα τείχη της. Επίσης θα έπρεπε ο Σουλτάνος να πάρει για σύζυγό του την πριγκίπίσσα Άννα και να δοθεί στον Μεγαλο-Κομνηνό, μια χώρα απ' την οποία θα είχε τα ίδια εισοδήματα, που είχε κι από την Τραπεζούντα.
Ο Σουλτάνος, όταν ο Μαχμούτ πασάς του έφερε την απάντηση, θύμωσε για τα καλά. "Απέρριψε όλους τους όρους. Τελικά, όμως και κυρίως ύστερα από παρακλήσεις της Σάρας Κατούν, δέχτηκε να συνάψει ειρήνη, υπό τους παραπάνω όρους του Δαβίδ και με όρκο επιβεβαίωσε την εκπλήρωση των συμφωνημένων...." 2
Με αυτούς, λοιπόν τους όρους, από τη μια μεριά έμπαιναν στην πόλη οι Γενίτσαροι του Μωάμεθ και καταλάμβαναν την Ακρόπολη, κι από την άλλη έβγαινε ο Δαβίδ με κατεύθυνση κάποιο πλοίο, αφού είχε παραδόσει την πόλη στο ναύαρχο του στόλου.....
Οι δυό άρχοντες, μια ο ένας, μια ο άλλος, τέλειωσαν την θλιβερή αφήγησή τους......
Αυγή Β. Παπάκου
Σάββα Ιωαννίδη: Ιστορία και Στατιστική της Τραπεζούντας και της γυρω περιοχής, σ. 92.
 |
| Αγιος Γρηγόριος |
Λίγες μέρες αργότερα και πριν τα χιόνια κλεισουν τις διαβάσεις, συνέβη κάτι που συντάραξε την Δέσποινα θεοδώρα και όλους της ακολουθίας της. Κατέφτασαν εκεί δύο άρχοντες Τραπεζούντιοι με τις οικογένειές τους και τα υπάρχοντά τους. Χωρίς πατρίδα πια, κατέφυγαν στην Πριγκίπισσά τους Θεοδώρα και τον σύζυγό της Μεγάλο Χασάν. Ήταν μάλιστα απ'αυτούς που είχαν συμπεριληφτεί ν' ακολουθήσουν τον αυτοκράτορά τους στην εξορία. Κι όμως την τελευταία ώρα αντί να μπουν στο καράβι για Ανδριανούπολη, δωροδοκώντας την τούρκικη φρουρά, έφυγαν από την Τραπεζούντα, προς άγνωστη κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα, όμως, με σκοπό να φτάσουν στο Ντιαρμπέκρ.
Ο Μεγάλος Χασάν, τους δέχτηκε με τιμές και τους πρόσφερε γενναιόδωρα φιλοξενία. Άλλωστε το παλάτι του Νιταρμπέκρ ήταν απέραντο. Είχε άφθονους ξενώνες. Οι Πρεσβευτές ή άλλοι αξιωματούχοι από ξένες χώρες έβρισκαν πάντα πλούσια φιλοξενία από το φημισμένο εκείνο ηγεμόνα, που διατηρούσε μια πολυάριθμη Αυλή. Γινόταν λοιπόν, να μην δεχτεί τους Τραπεζούντιους άρχοντες;
Εκείνο το απόγευμα, η μεγάλη αίθουσα, όπου η Μεγαλο-Κομνηνή δεχόταν όλους τους άρχοντες και τις αρχόντισσες της Αυλής, ήταν κατάμεστη, παρευρίσκονταν εκεί και οι άρχοντες από την ακολουθία της γηραιάς θείας της Θεοδώρας - η ίδια υπόφερε από πόνους στα πόδια και δεν μετακινούνταν.
Οι νεοαφιχθέντες Τραπεζούντιοι άρχοντες θα τους αφηγούνταν τα τραγικά γεγονοτα, στα οποία ηταν αυτοπτες μάρτυρες.
Ο Χασάν δικαιολογήθηκε πως είχε επείγουσα συνάντηση με Βενετσιάνους πρέσβεις και αδυνατούσε να παραυρεθεί.
Η συγκίνηση της Θεοδώρας, μα και όλων ήταν μεγάλη. Με ξαναμμένα πρόσωπα περίμεναν, αν και αυτά που θ' άκουγαν, θα ήταν σα να τους γύριζαν δίκοπο μαχαίρι στην καρδιά τους. Δηλαδή, το πως εξελίχτηκαν τα γεγονότα κι ήρθε το τραγικό τέλος.
Οι δύο άρχοντες, όσο κι αν ήταν κουρασμένοι από το πολυήμερο ταξίδι, άρχισαν μέσα σ' απόλυτη σιωπή, να εξιστορούν τα γεγονότα με τη σειρά.
-Η όμορφη, η πολυτραγουδισμένη μας Τραπεζούντα χάθηκε......Τώρα την διαφεντεύει και τη χαίρεται ο Κατακτητής..... Όλα έγιναν τόσο γρήγορα.....
Όχι μονάχα γιατί ο Μωάμεθ Β' βιαζόταν να καταλάβει την Τραπεζούντα, όσο κι αν τα πλεονεκτήματά της είναι πολλά. Εκείνο, που τον ενδιέφερε ήταν, να χτυπήσει το γένος των Μεγάλων Κομνηνών, των νόμιμων απαιτητών του Βυζαντινού θρόνου. Η διπλωματική δραστηριοποίηση του αυτοκράτορα Δαβίδ τον ανησύχησε και κύρια η συμμαχία του με τον γενναίο Χασάν, που τον θεωρεί επικίνδυνο αντίπαλο. Κι ακόμη, το ενδιαφέρον του Πάπα κι όλων των Χριστιανών ηγεμόνων της Δύσης, που ο αυτοκράτοράς μας, μ' επιστολές και πρέσβεις φρόντιζε να κρατάει σ'εγρήγορση. Ώστε Ανατολή και Δύση να χτυπήσουν ταυτόχρονα το Δυνάστη. Να λευτερώσουν την "Πόλη των Πόλεων", να προστατέψουν την Τραπεζούντα και ν'απωθήσουν μια για πάντα τον Οθωμανικό κίνδυνο.
-Έχοντας πληροφορίες για όλ'αυτά ο Μεχμέτης, φούντωσε από θυμό! Άρχισε να προετοιμάζεται . Σίγουρα αυτό θα το γνωρίζετε, πως από την προηγούμενη χρονιά άρχισε τις πολεμικές του προετοιμασίες. Κι ήταν ο ίδιος ο Μωάμεθ, που πήγε στο στρατόπεδο για να ενισχύσει με την παρουσία του την συγκέντρωση των πολεμικών δυνάμεων. Σαν μαθεύτηκαν αυτές οι προετοιμασίες τρομοκρατήθηκαν σε Σινώπη, Τραπεζούντα, Κάφφα της Κριμαίας - Γενοβέζοι - και ατ'απείραχτα ακόμη νησιά του Αρχιπελάγους.
Διότι κανείς δεν μπορούσε να ξέρει στ' αλήθεια, εναντίον ποιου εχθρού θα στρεφόταν αυτή η πανίσχυρη πολεμική μηχανή. Ακόμη και οι Τούρκοι δεν γνώριζαν τον σκοπό και τον στόχο της προετοιμαζόμενης επιχείρησης....
 |
| Φάρος στο λιμάνι της Τραπεζούντας |
Βέβαια, ο αυτοκράτορας μας Δαβίδ, "είχε από το 1459 έτοιμο στρατό από 20.000 άντρες και πολεμικά πλοία, ενώ αξιόλογη βοήθεια ήρθε και από τη Γεωργία. Τέλος, αρκετοί Έλληνες και Φράγκοι στρατιωτικοί και ναύτες συγκροτούσαν το ναυτικό....." Όλοι μας πιστεύαμε, πως τα κάστρα μας, οι απότομες διαβάσεις και τα φαράγγια, θα ήταν μεγάλα εμπόδια για την προέλαση του Τούρκικου στρατού. Κι ακόμη οι μεγάλες επιτυχίες του μεγάλου μας συμμάχου Γιουσούν Χασάν, μας έδιναν θάρρος, όπως και η συμμαχία μας με τον ηγεμόνα της Σινώπης, που είχε μια φρουρά από δέκα χιλιάδες άνδρες, φρούρια με τετρακόσια κανόνια και πλοία.
Κι όμως ο Κατακτητής έδρασε με ταχύτητα και πονηριά. Αυτό το μάθαμε σαν ο Μαχμούτ-Πασάς, αρχηγός της εμπροσθοφυλακής βρέθηκε δίπλα μας στη Σκυλολίμνη κι ο τουρκικός στόλος, από τη Σινώπη έφτασε μπροστά στην Τραπεζούντα. Είχαν παρθεί όλα τα μέτρα ώστε καμιά βοήθεια να μην μπορεί να μας έρθει από Γεωργία. Για τριανταδυό μέρες πυρπολούνταν τα προάστια και πραγματοποιούνταν συνεχείς επιθέσεις....
Μέχρι τότε καλά κρατούσαμε. Όταν έφτασε η είδηση, πως ο Μωάμεθ ο ίδιος με όλο του το στρατό, κατάφερε να περάσει τις ορεινές και δύσβατες διαβάσεις των Τζάνες κι ότι ο κύριος σύμμαχός μας ο Μεγάλος Χασάν, αναγκάστηκε να υπογράψει τη Συνθήκη της Αρσίγκας με τον Μωάμεθ. Ε, τότε το ηθικό άρχισε να χάνεται. Τότε ο Μαχμούτ πασάς απαίτησε την παράδοση της Τραπεζούντας, με τη διαβεβαίωση πως αν παραδινόταν η Πόλη, κανένα κακό δεν θα πάθαινε.....
Τα πράγματα είχαν δυσκολέψει. Στέλνεται τότε ο Πρωτοβεστιάριος Γεώργιος Αμιρούτζης, που τύχαινε να'ναι πρωτεξάδελφος με το Μαχμούτ Πασά (οι μητέρες τους ήταν αδερφές), να τον επισκεφτεί στο στρατόπεδό του στη Σκυλολίμνη και αρχίσει μαζί του διαπραγματεύσεις.
Εκείνος του μετεβίβασε την απαίτηση του Σουλτάνου προς τον αυτοκράτορά μας.
-Θυμούμαι τι έγραφε. Ακούστε: "Ο Πατισάχ (βασιλεύς μέγας) Μωάμεθ Β' κάνει γνωστό στον αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, που κατάγεται από το αυτοκρατορικό γένος των Ελλήνων: Εσύ βλέπεις τώρα, πόσο μακρύ δρόμο έχω κάνει για να έρθω μέχρις εδώ, όταν αποφάσισα να εισβάλω στη χώρα σου.
Αν τώρα μου παραδώσεις χωρίς καθυστέρηση την πρωτεύουσά σου, τότε και εγώ θα σου δώσω σε αντάλλαγμα μια χώρα, όπως έπραξα με τον Δημήτριο τον Έλληνα, ηγεμόνα από το Μοριά, στον οποίο παραχώρησα ως δώρο πλούτη, νησιά και την όμορφη πόλη του Αίνου και ζεί τώρα αυτός πλούσιος και ευτυχής. Αν όμως εσύ δεν θελήσεις να δεχτείς αυτές τις προτάσεις μου και επιχειρήσεις να αντισταθείς, τότε να ξέρεις πως η πόλη γρήγορα θα καταστραφεί. Διότι εγώ δεν πρόκειται να φύγω αn'εδώ αν δεν γκρεμίσω πρώτα τα τείχη και σκοτώσω ανηλέητα όλους τους κατοίκους". 1
Αυτή ήταν η απαίτησή του. Κι είμαστε κυκλωμένοι από ξηρά και θάλασσα. Όλοι μας είχαν εγκαταλείψει. Είμαστε απελπισμένοι.....
Κι έπρεπε ν'αποφευχθεί η αιματοχυσία κι η καταστροφή της πόλης, της όμορφης Τραπεζούντας μας!
- Κι ήταν κι ο Πρωτοβεστιάριος που κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες να πείσει τον αυτοκράτορά μας, πως κάθε αργοπορία να δοθεί απάντηση κι απάντηση θετική, ήταν σε βάρος μας! Πως ήταν αδύνατον να συνεχισθεί άλλο η άμυνα, αλλά και μάταιο! Πως ο τροχός της μοίρας είχε αλλάξει, κι άλλα παρόμοια....
- Και δεν ήταν μόνον αυτό, μα κυκλοφορούσε στους δρόμους της Τραπεζούντας όπου όλοι τον γνώριζαν και τον σέβονταν, σαν μεγάλος φιλόσοφος που ήταν, αλλά και σαν μεγάλος τιτλούχος του παλατιού. Προσπαθούσε να ρίξει γο ηθικό του λαού, που με κανέναν τρόπο δεν ήθελε να γίνει η παράδοση της πόλης. Ήθελαν, ν' αγωνιστούν μέχρι τέλους. Όμως τους εξηγούσε, ό,τι η υπόθεση αν πια χαμένη.
Γιατί λοιπόν να γίνει αιματοχυσία; Γιατί, να καταστραφεί άδικα η όμορφη Τραπεζούντα, αφού μπορούσαν με μια συνθήκη να τ' αποφύγουν όλα αυτά και να εξακολουθήσει ήρεμα η ζωή τους; Αυτά έκανε ο Αμιρούτζης.....
- Αυτό θα το κρίνει η ιστορία. Κι ίσως σαν εξάδελφος του Μαχμούτ να είχε πειστεί κι ο ίδιος, ότι η συνέχιση της άμυνας μόνον το θυμό του Πορθητή θα μεγάλωνε. Και τελικά η απάντηση ετοιμάστηκε.
 |
| Μωάμεθ Β' |
Ο Σουλτάνος, όταν ο Μαχμούτ πασάς του έφερε την απάντηση, θύμωσε για τα καλά. "Απέρριψε όλους τους όρους. Τελικά, όμως και κυρίως ύστερα από παρακλήσεις της Σάρας Κατούν, δέχτηκε να συνάψει ειρήνη, υπό τους παραπάνω όρους του Δαβίδ και με όρκο επιβεβαίωσε την εκπλήρωση των συμφωνημένων...." 2
Με αυτούς, λοιπόν τους όρους, από τη μια μεριά έμπαιναν στην πόλη οι Γενίτσαροι του Μωάμεθ και καταλάμβαναν την Ακρόπολη, κι από την άλλη έβγαινε ο Δαβίδ με κατεύθυνση κάποιο πλοίο, αφού είχε παραδόσει την πόλη στο ναύαρχο του στόλου.....
Οι δυό άρχοντες, μια ο ένας, μια ο άλλος, τέλειωσαν την θλιβερή αφήγησή τους......
Αυγή Β. Παπάκου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου