Ο τελευταίος πόλεμος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπήρξε ένα θέατρο ισχυρών αντιφάσεων που διαδέχονταν η μία την άλλη με ρυθμούς ικανούς να ξεθεμελιώσουν κράτη πολύ πιο σταθερά από εκείνο της Κωνσταντινούπολης. Σε πολλά μέτωπα ο Τουρκικός στρατός υπερέβαλε εαυτόν και πέτυχε απρόσμενες -σε σύγκριση με προηγούμενες επιδόσεις του- στρατιωτικές νίκες. Η άμυνα των Δαρδανελίων, οι νίκες στο Ιράκ, οι αρχικές επιτυχίες στο Σινά, η αναχαίτιση των πρώτων Ρωσικών επιθέσεων στον Καύκασο. Οι νίκες αυτές όμως κτίσθηκαν πάνω σε εκατόμβες θυμάτων - πάνω στο πραγματικό ξεκλήρισμα των στρατεύσιμων ηλικιών της Τουρκίας.
Όπως έγινε και στους Βαλκανικούς Πολέμους, η τρομερή αυτή φθορά ανθρώπων οφειλόταν στην ανεπάρκεια του Οθωμανικού κρατικού μηχανισμού, που έριχνε στα μέτωπα δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες που δεν μπορούσε να εφοδιάσει, να προστατέψει από τις αρρώστιες, να συντηρήσει με κάθε σημασία της λέξης. Οι Τούρκοι στρατιώτες κυριολεκτικά λιμοκτονούσαν και πλήρωναν τις νίκες του 1914 - 1916 με κόστος δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με εκείνο που προκαλούσε ο εχθρός. Για τους «σκληρούς» της Κωνσταντινούπολης ο πόλεμος είχε δύο άξονες. Ο πρώτος ήταν η συμμετοχή στη συμμαχία των αναμενόμενων νικητών -των Κεντρικών δυνάμεων- που θα επέλυε, πίστευαν, τα διεθνή προβλήματα της Τουρκίας.
Πραγματικά τα ξένα κεφάλαια, οι διομολογήσεις και οι επαχθείς δανειακές συμβάσεις της Αυτοκρατορίας αφορούσαν κυρίως τις δυνάμεις της «Εγκάρδιας Συνεννόησης» (Αντάντ). Ο δεύτερος ήταν ο εκτουρκισμός της Αυτοκρατορίας. Οι εθνότητες, οι ομάδες, οι συνιστώσες του Οθωμανικού χώρου που θα συντάσσονταν ή θα ευνοούσαν τον εχθρό δεν θα είχαν πλέον θέση στο κράτος που θα προέκυπτε από τον πόλεμο. Στα 1916 η στροφή των Αραβικών φυλών προς τη Βρετανία χαρακτηρίστηκε ως προδοσία στην Πόλη και έγινε προσπάθεια να τιμωρηθούν με την τακτική της «καμένης γης». Στα 1915, όμως, η προδιάθεση των Αρμενίων να συνταχθούν με τους Ρώσους οδήγησε στην πρώτη μεγάλη τραγωδία του 20ού αιώνα: στην εξόντωσή τους.
Πίσω από τις αποφάσεις για τη γιγαντιαία επιχείρηση εκτόπισης του Αρμενικών πληθυσμών της Ανατολίας κρύβονται στρατιωτικοί λόγοι αλλά και ριζοσπαστικές ανομολόγητες προθέσεις εθνοκάθαρσης. Ήταν μάλλον απίθανο να εκτιμούσαν οι Οθωμανοί ιθύνοντες ότι η εκτόπιση των Αρμενίων μπορούσε να γίνει με κάποιον οργανωμένο τρόπο που θα απέτρεπε τη μαζική τους εξόντωση. Σε αυτή τη φάση ήδη του πολέμου ολόκληρες οθωμανικές στρατιές είχαν αποδεκατιστεί εξαιτίας της αδυναμίας του Οθωμανικού κράτους να τις εφοδιάσει με τα στοιχειωδώς απαραίτητα. Θα ήταν απίθανο το ίδιο αυτό κράτος να μπορέσει να συνδράμει το βάρος εκατοντάδων χιλιάδων ξεριζωμένων ανθρώπων.
Οι 600.000 ή ίσως 800.000 νεκροί αυτής της τρομερής ιστορίας ήταν το φυσικό αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών - επιτελικών αποφάσεων. Δεν ήταν «ατύχημα» - εμπεριείχε την προμελέτη και το σχεδιασμό. Παραδόξως, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρουσίασε σημάδια κάμψης και κατάρρευσης μόλις στα 1917, την τρίτη χρονιά του πολέμου. Μέχρι τότε με εκατόμβες στρατιωτών, με την εξάντληση όλων των αποθεμάτων και εφεδρειών της χώρας, οι Οθωμανικές δυνάμεις κρατούσαν αξιοπρεπώς τη θέση τους στα μέτωπα. Ήταν μια επίδοση αντίστοιχη με εκείνη της Τσαρικής Ρωσίας ή και της Γαλλίας, που, τον ίδιο αυτό χρόνο, κράτησε τη συνοχή του στρατού της με βίαια ως και βάρβαρα μέσα και χάρη στην Αμερικανική βοήθεια σε χρήματα και υλικά.
Η τελευταία αναλαμπή της Οθωμανικής ισχύος -που σχετίζεται μάλιστα με τον Πόντο- οφειλόταν στην κατάρρευση της Τσαρικής Ρωσίας. Ο Τουρκικός στρατός ανακατέλαβε τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και προχώρησε μάλιστα μέσα στα Ρωσικά εδάφη του Καυκάσου εγκαθιστώντας μια σύντομη Τουρκική κυριαρχία στα πετρελαιοφόρα πεδία του Μπακού. Στις 30 Οκτωβρίου του 1918 η εφήμερη τελευταία δόξα κατέρρευσε, καθώς η κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης συνθηκολόγησε στον Μούδρο.
Λίγο αργότερα και οι τρεις πρωτεργάτες της Νεοτουρκικής πολιτικής σκοτώθηκαν. Ο Ενβέρ εκτελέστηκε από τον Κόκκινο Στρατό στην Κεντρική Ασία, ο Ταλάτ δολοφονήθηκε στο Βερολίνο και ο Τζεμάλ δολοφονήθηκε στην Τιφλίδα. Ο κύκλος των Νεοτούρκων είχε κλείσει. Ο κύκλος της επανάστασης και του Αγώνα της Ανεξαρτησίας μόλις άρχιζε.
πηγή: http://greekworldhistory.blogspot.gr/
Όπως έγινε και στους Βαλκανικούς Πολέμους, η τρομερή αυτή φθορά ανθρώπων οφειλόταν στην ανεπάρκεια του Οθωμανικού κρατικού μηχανισμού, που έριχνε στα μέτωπα δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες που δεν μπορούσε να εφοδιάσει, να προστατέψει από τις αρρώστιες, να συντηρήσει με κάθε σημασία της λέξης. Οι Τούρκοι στρατιώτες κυριολεκτικά λιμοκτονούσαν και πλήρωναν τις νίκες του 1914 - 1916 με κόστος δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με εκείνο που προκαλούσε ο εχθρός. Για τους «σκληρούς» της Κωνσταντινούπολης ο πόλεμος είχε δύο άξονες. Ο πρώτος ήταν η συμμετοχή στη συμμαχία των αναμενόμενων νικητών -των Κεντρικών δυνάμεων- που θα επέλυε, πίστευαν, τα διεθνή προβλήματα της Τουρκίας.
Πραγματικά τα ξένα κεφάλαια, οι διομολογήσεις και οι επαχθείς δανειακές συμβάσεις της Αυτοκρατορίας αφορούσαν κυρίως τις δυνάμεις της «Εγκάρδιας Συνεννόησης» (Αντάντ). Ο δεύτερος ήταν ο εκτουρκισμός της Αυτοκρατορίας. Οι εθνότητες, οι ομάδες, οι συνιστώσες του Οθωμανικού χώρου που θα συντάσσονταν ή θα ευνοούσαν τον εχθρό δεν θα είχαν πλέον θέση στο κράτος που θα προέκυπτε από τον πόλεμο. Στα 1916 η στροφή των Αραβικών φυλών προς τη Βρετανία χαρακτηρίστηκε ως προδοσία στην Πόλη και έγινε προσπάθεια να τιμωρηθούν με την τακτική της «καμένης γης». Στα 1915, όμως, η προδιάθεση των Αρμενίων να συνταχθούν με τους Ρώσους οδήγησε στην πρώτη μεγάλη τραγωδία του 20ού αιώνα: στην εξόντωσή τους.
Πίσω από τις αποφάσεις για τη γιγαντιαία επιχείρηση εκτόπισης του Αρμενικών πληθυσμών της Ανατολίας κρύβονται στρατιωτικοί λόγοι αλλά και ριζοσπαστικές ανομολόγητες προθέσεις εθνοκάθαρσης. Ήταν μάλλον απίθανο να εκτιμούσαν οι Οθωμανοί ιθύνοντες ότι η εκτόπιση των Αρμενίων μπορούσε να γίνει με κάποιον οργανωμένο τρόπο που θα απέτρεπε τη μαζική τους εξόντωση. Σε αυτή τη φάση ήδη του πολέμου ολόκληρες οθωμανικές στρατιές είχαν αποδεκατιστεί εξαιτίας της αδυναμίας του Οθωμανικού κράτους να τις εφοδιάσει με τα στοιχειωδώς απαραίτητα. Θα ήταν απίθανο το ίδιο αυτό κράτος να μπορέσει να συνδράμει το βάρος εκατοντάδων χιλιάδων ξεριζωμένων ανθρώπων.
Οι 600.000 ή ίσως 800.000 νεκροί αυτής της τρομερής ιστορίας ήταν το φυσικό αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών - επιτελικών αποφάσεων. Δεν ήταν «ατύχημα» - εμπεριείχε την προμελέτη και το σχεδιασμό. Παραδόξως, η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρουσίασε σημάδια κάμψης και κατάρρευσης μόλις στα 1917, την τρίτη χρονιά του πολέμου. Μέχρι τότε με εκατόμβες στρατιωτών, με την εξάντληση όλων των αποθεμάτων και εφεδρειών της χώρας, οι Οθωμανικές δυνάμεις κρατούσαν αξιοπρεπώς τη θέση τους στα μέτωπα. Ήταν μια επίδοση αντίστοιχη με εκείνη της Τσαρικής Ρωσίας ή και της Γαλλίας, που, τον ίδιο αυτό χρόνο, κράτησε τη συνοχή του στρατού της με βίαια ως και βάρβαρα μέσα και χάρη στην Αμερικανική βοήθεια σε χρήματα και υλικά.
Η τελευταία αναλαμπή της Οθωμανικής ισχύος -που σχετίζεται μάλιστα με τον Πόντο- οφειλόταν στην κατάρρευση της Τσαρικής Ρωσίας. Ο Τουρκικός στρατός ανακατέλαβε τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και προχώρησε μάλιστα μέσα στα Ρωσικά εδάφη του Καυκάσου εγκαθιστώντας μια σύντομη Τουρκική κυριαρχία στα πετρελαιοφόρα πεδία του Μπακού. Στις 30 Οκτωβρίου του 1918 η εφήμερη τελευταία δόξα κατέρρευσε, καθώς η κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης συνθηκολόγησε στον Μούδρο.
Λίγο αργότερα και οι τρεις πρωτεργάτες της Νεοτουρκικής πολιτικής σκοτώθηκαν. Ο Ενβέρ εκτελέστηκε από τον Κόκκινο Στρατό στην Κεντρική Ασία, ο Ταλάτ δολοφονήθηκε στο Βερολίνο και ο Τζεμάλ δολοφονήθηκε στην Τιφλίδα. Ο κύκλος των Νεοτούρκων είχε κλείσει. Ο κύκλος της επανάστασης και του Αγώνα της Ανεξαρτησίας μόλις άρχιζε.
πηγή: http://greekworldhistory.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου