Ο αριθμός των προσφύγων που έφθασαν στην Ελλάδα

Πόσοι ήσαν οι πρόσφυγες, που κατέφυγαν στην Ελλάδα από την έναρξη των διωγμών (1914), με την έναρξη του Α Παγκοσμίου πολέμου και κυρίως, ύστερα από το 1922;

Πρόσφυγες

Από την Απογραφή του 1928, όταν πια η ροή των προσφύγων προς την Ελλάδα μετριάσθηκε, οι πρόσφυγες που έφθασαν εδώ, ανέρχονταν σε 1.221.850 άτομα, από τα οποία, τα 151.892 έφθασαν πριν από το 1922 και τα 1.069.958 άτομα, ύστερα από τη Μικρασιατική καταστροφή.

Πρέπει να σημειω­θεί ότι ο αριθμός των προσφύγων που έφθασαν στην Ελλάδα και πριν και μετά το 1922, πιθανόν να ήταν μεγαλύτερος πριν γίνει η Απογραφή του 1928. Και αυτό μπορεί να υποστηριχθεί από τη μεγάλη θνησιμότητα του προσφυγικού πληθυσμού στους πρόχειρους τόπους εγκαταστάσεώς τους - θάλαμοι, σκηνές, εκκλησίες, παράγκες κλπ. - και στην ελλιπή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, πέρα από τις ταλαιπωρίες που είχαν υποστεί.

 Εξάλλου, η ελονοσία, που ενδημούσε κυρίως στη Μακεδονία, θέρισε κυριολεκτικά το προσφυγικό στοι­χείο, που δεν ήταν συνηθισμένο στην αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής. Κατά τον I. Καρδαμάτη, σε 100 θανάτους στη Μακεδονία, το 1921 και 1922, οι 33 προέρχονταν από την ελονοσία. 

Οι περιοχές απ’ τις οποίες προήλθαν οι πρόσφυγες της Απογραφής του 1928 είναι οι παρακάτω:

Περιοχές	Σύνολο	Πριν το 1922	Μετά το 1922
Μ. Ασία	626.954	37.728	589 226
Θράκη	256.635	27.057	229.578
Πόντος	182.169	17.528	164 641
Βουλγαρία	49.027	20.977	28.050
Καύκασος	47.091	32.421	14.670
Κων/πολη	38.458	4.109	35.349
Ρωσία	11.435	5.214	6.221
Σερβία	6.057	4.611	1.446
Αλβανία	2.498	1.600	898
Δωδεκάνησος	738	355	383
Ρουμανία	722	266	456
Κύπρος	57	25	32
Αίγυπτος	8	1	8
	1.221.849	151.892	1.069.958

Όπως παρατηρεί ο αναγνώστης, ο μεγαλύτερος όγκος των προσφύγων προήλθε από τις περιοχές της Τουρκίας (Μ. Ασία, Πόντος, Θράκη, Κωνσταντι­νούπολη), ιδίως ύστερα από την ήττα του 1922, από τη Βουλγαρία, ύστερα από τη συνθήκη του Νεϋγύ στα 1919 και τελευταία από τη Ρωσία, ύστερα από την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917), κατά την οποία ταλαιπωρήθηκε αρκετά το ελληνικό στοιχείο.

Αυτούς τους ελληνικούς πληθυσμούς, που δοκιμάσθηκαν παντοιότροπα, περιέθαλψε, μέσα σε αφάνταστες δυσκολίες, το ελληνικό κράτος με τα πενιχρά μέσα που είχε.

Γιώργος Ν. Λαμψίδης