"Μόνο οι
Τούρκοι και κυρίως ο Μωάμεθ ο Β', είχαν σκοπό να εκμηδενίσουν πολιτικά το
κράτος των Μεγαλοκομνηνών".
Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ:
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ, σελ. 241
Ο αυτοκράτορας
Καλο-Ιωάννης με τη γενναιότητα του και τις διπλωματικές του ικανότητες κρατούσε
ενωμένους τους γείτονες. Με τα δύο κόμματα των Σχολαρίων και των Μεσοχαλδίων
πρόσεχε να είναι μαζί τους το ίδιο καλός. Και με τις δύο παρατάξεις το ίδιο,
για ν ‘αποφεύγονται παρεξηγήσεις. Γιατί με τη πτώση της Πόλης είχε φτάσει
εκεί νέο κύμα αρχόντων με τις οικογένειές τους και τα πλούτη τους. Και γενικά
στο Μεγαλο-Κομνηνό πρόσβλεπαν, σχεδόν, όλοι οι Έλληνες, σαν το "μοναδικό
νόμιμο ανώτατο άρχοντα όλου του Ελληνικού έθνους". Ο Κατακτητής όλα τούτα
τα πληροφορούνταν. Δηλαδή, ότι η διπλωματική δραστηριότητα αναπτυσσόταν
συνέχεια, όχι μονάχα με τους γείτονες, αλλά και με με τους Βενετσιάνους και
γενικά τους Δυτικούς. Στο πρόσωπο, λοιπόν, του Αυτοκράτορα Ιωάννη έβλεπε έναν
υπολογίσιμο αντίπαλο και κύρια τον ανησυχούσε, η υποστήριξη των Δυτικών.
Ανησύχησε. Κι όπως ο ίδιος ασχολούνταν τότε με την πολιορκία του Βελιγραδίου,
πολεμώντας τους Ούγγρους, διέταξε τον Πασσά της Αμάσειας Χιτίρ, να επιτεθεί
εναντίον της Τραπεζούντας.
 |
| Άγιος Ευγένιος -Τραπεζούντας |
Εκείνο το διάστημα
η Τραπεζούντα μαστίζονταν από βαριά επιδημία. Οι περισσότεροι κάτοικοί της
είχαν απομακρυνθεί από την πόλη. Ο Πασάς χτύπησε την Τραπεζούντα ταυτόχρονα κι
από στεριά κι από θάλασσα. Μπήκαν μέσα στην πόλη. Έφτασαν μέχρι τον Ιππόδρομο
και τις συνοικίες του Αγίου Ευγενίου του προστάτη των ΜεγαλοΚομνηνών.
Ο Αυτοκράτορας,
μπροστά στη ξαφνική αυτή επίθεση, χωρίς να τα χάσει, πολέμησε γενναία με τους
λίγους άρχοντες που βρίσκονταν μαζί του κι όσους πρόστρεξαν από γύρω, για
συμπαράσταση. Όμως όλα ήταν πολύ δύσκολα. Τότε ο Καλο-Ιωάννης βρήκε πως πιο
φρόνιμο ήταν να συνθηκολογήσει με τον Χιτίρ. Συμφωνήθηκε, λοιπόν, να πληρώνει
στο Σουλτανικό Ταμείο 2.000 χρυσά το χρόνο και να λευτερωθούν οι αιχμάλωτοι και
βέβαια να έχουν μελλοντικά ειρήνη.
Και φυσικά όλα
τούτα θα επικυρώνονταν και από τον Μωάμεθ.
Έτσι η Τραπεζούντα
από το 1456 είχε γίνει φόρου υποτελής του Μωάμεθ. Σαν όλα ησύχασαν, ο
αυτοκράτορας δεν μπορούσε να το υποφέρει, να ‘ναι η χώρα του φόρου υποτελής
στον Μωάμεθ. "Διακόσια πενήντα (250) χρόνια και δεν υπόκυψε σε κανένα
εχθρό". Και τότε να βρεθεί σε τόσο δύσκολη θέση, ώστε να δεχτεί κάτι
παρόμοιο;
Κι όσο το
συλλογιζόταν και το συζητούσε με τους άρχοντες, εκείνο τ ‘απόγευμα, τόσο και
φούντωνε η αγανάκτησή του.
-Αυτό δεν θα μείνει
έτσι, είπε μ' αποφασιστικότητα. Να ετοιμαστούν επιστολές. Πρέσβεις μας να
έρθουν απευθείας σ ‘επαφή με όλους τους γειτονικούς ηγεμόνες. Ακόμη και της
Σινώπης και της Καραμανίας, που αν και είναι ομόθρησκοι του Μωάμεθ δεν
υποφέρουν την καταπίεσή του.
Η πολιτική,
συνέχισε, που είχε ξεκινήσει ο πατέρας μου, ο αυτοκράτορας Αλέξιος ο Δ' και που
συνεχίζεται, θα πρέπει τώρα να κορυφωθεί. Το ίδιο και οι διασυνδέσεις με τους
Βενετσιάνους.
Όλοι ήταν σύμφωνοι.
Ήταν ανάγκη να δραστηριοποιηθούν.
Ένας αξιωματούχος
ανήγγειλε την άφιξη ενός Βενετσιάνου πρέσβη. Η άδεια δόθηκε. Η συνεργασία με
τους Βενετσιάνους τους ήταν πολύτιμη. Τους είχαν μάλιστα περισσότερη
εμπιστοσύνη, αφού άμεσα και εκείνοι νοιάζονταν για το καλό της Τραπεζουντιακής
Αυτοκρατορίας, θίγονταν τα συμφέροντά τους.
Μπορούσαν λοιπόν,
να τους εμπιστεύονται.
0 Αυτοκράτορας
ένευσε πως ο πρέσβης θα μπορούσε ν ‘αρχίσει. Κι εκείνος, σαν προσφώνησε τον
αυτοκράτορα άρχισε:
- Ευχαριστώ την
μεγαλειότητα σου, που ευδόκησε να μου επιτρέψει να παρουσιαστώ μπροστά της και
να της εκθέσω αυτά που έχω να πω, αν και η ώρα δεν είναι κατάλληλη. Τα νέα όμως
που σας φέρνω, είμαι σίγουρος, πως θα δικαιολογήσουν αυτή μου την παρατυπία.
Ο Αυτοκράτορας θα
προτιμούσε, εκείνος ο νέος βενετσιάνος άρχοντας να έλεγε με το πρώτο τα νέα,
παρά να μακρυγορεί, με όλα αυτά. Κι οι άρχοντες το ίδιο είχαν αδημονία να
μάθουν. Ξεκίνησε καμιά νέα Σταυροφορία για την απελευθέρωση των υπόδουλων
αδελφών τους; Μήπως ο σοφός Τραπεζούντιος Καρδινάλιος, ο Βησσαρίωνας,
ανακηρύχτηκε Πάπας; Επιτέλους ο Βενετσιάνος το είπε:
- Μεγάλη νίκη στο
Βελιγράδι είχε η αντιοθωμανική Σταυροφορία. Με τη βοήθεια του Ούγγρου Ουνιάδη και του φλογερού μοναχού Καπιστράνο, εκ μέρους του Πάπα. οι Τούρκοι
κατατροπώθηκαν.
Τα νέα ήταν
καταπληκτικά. 0 αυτοκράτορας, με νεύμα του τον παρότρυνε να συνεχίσει.
- Ήταν ο Μωάμεθ, ο
ίδιος, με 150.000 στρατό και πλοιάρια ελαφρά ειδικά κατασκευασμένα για το
Δούναβη, αλλά δεν έκανε τίποτα. Τράπηκαν σε φυγή όλοι.
Ο ενθουσιασμός από
τα ωραία νέα ήταν μεγάλος.
- Κύριε Πρέσβη,
είπε συγκινημένος ο Αυτοκράτορας, είστε άγγελος εξαιρετικών ειδήσεων,
προχωρείστε, παρακαλώ, σε περισσότερες λεπτομέρειες.
-Στον Τίβερη,
ξανάρχισε ο Βενετσιάνος, ύστερα από απόφαση του Πάπα Κάλλιστου Γ', φίλου του
σοφού συμπατριώτη σας, Βησσαρίωνα, για νέα Σταυροφορία, άρχισε η ναυπήγηση
πλοίων. Σ ‘αυτό έχουν συμφωνήσει η Γαλλία, η Αγγλία, η Γερμανία, η Αυστρία και
η Ουγγαρία. Μάλιστα την διεύθυνση της ναυπήγησης έχει αναλάβει ο ίδιος ο
Καρδινάλιος Βησσαρίων. Και είκοσι πλοία έχουν ήδη ξεκινήσει για το Αιγαίο, για
να λευτερώσουν Λήμνο, Θάσο και Σαμοθράκη. Κι ίσως, τώρα που σας το αναφέρω, να
τα έχουν ήδη λευτερώσει.
Τα νέα ήταν στ’
αλήθεια πολύ ωραία. Η ελπίδα όλων είχε αναπτερωθεί.
Η πρώτη κατήφεια
εξαφανίστηκε. Όλα θα πήγαιναν καλά!
Αυγή Παπάκου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου