Επιμελητεία - εφοδιασμός - ανεφοδιασμός των ανταρτικών σωμάτων, καθώς και πήγες ανεφοδιασμού.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως τα μειονεκτήματα της φυλής των Ελλήνων δεν ήταν δυνατό να μη διακριθούν και στις τάξεις των μαχητών, του απελευθερωτικού στρατού του Πόντου. Αντεκδικήσεις, φιλονικίες και έχθρα, δείγματα σταθερά του ελληνισμού σε όλα τα μήκη της γης, διέκριναν και τους μαχητές του Πόντου, με αποτέλεσμα οι διενέξεις αυτές να προκαλούν ολέθρια αποτελέσματα για τους ίδιους.

 Ο ανεφοδιασμός και ο εξοπλισμός των ανταρτικών ομάδων γίνονταν κυρίως από τις εχθρικές δυνάμεις του κατακτητή και μάλιστα κυρίως από τον τουρκικό στρατό και τους Τούρκους άτακτους (τσετέδες). Όμως μέχρι την οκτωβριανή επανάσταση και τη μεταστροφή της Ρωσίας στο πλευρό των Τούρκων, ο ανεφοδιασμός γίνονταν από το ρωσικό στρατό και τον ελληνισμό των περιοχών της ρωσικής επικράτειας.

Το 1916 με την προέλαση του ρωσικού στρατού και λίγες μέρες πριν, είναι γνωστό ότι ο Βαλής της Τραπεζούντας παρέδωσε την τουρκική εξουσία στον Έλληνα Μητροπολίτη Χρύσανθο και σε τρεις άλλους έγκριτους Έλληνες με τα λόγια: “Από εσάς παρελάβομεν την πόλην αυτήν και εις εσάς την παραδίδομεν”. 

Έτσι οι Έλληνες είχαν πολλές δυνατότητες για τον εφοδιασμό τους από το 1916 και μέχρι τη φυγή των ρωσικών στρατευμάτων από την Τραπεζούντα με την οκτωβριανή επανάσταση. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί είχαν τη δυνατότητα να προμηθεύονται οπλισμό και πυρομαχικά από τα ρωσικά πολεμικά σκάφη του Εύξεινου Πόντου, που έφταναν στα λιμάνια της Τραπεζούντας. Όμως τα πράγματα άλλαξαν από το έτος 1918, όταν τα τουρκικά στρατεύματα ξαναμπήκαν στην Τραπεζούντα και απεκατέστησαν και πάλι την εξουσία τους. Η επιστολή του Τούρκου στρατηγού Κιαζίμ πασά δεν αφήνει περιθώρια για άλλες ερμηνείες.

Επιστολή του στρατηγού Κιαζίμ πασά προς τους κατοίκους Τραπεζούντος δια του Μητροπολίτου Χρύσανθου, σταλθείσα την παραμονήν της ανακαταλήψεως της Τραπεζούντας υπό των τουρκικών στρατευμάτων.

Μετάφραση από το αγγλικό κείμενο, που μεταφράστηκε από το τουρκικό κείμενο.

Προς τους κατοίκους της Τραπεζούντας δια του Μητροπολίτου:

Αναγκαζόμεθα να καταλάβωμεν την χώραν, ίνα εξασφαλίσωμεν την τάξιν και την ησυχίαν τόσον εν αυτή τη Τραπεζούντι, όσον και εν Ριζούντι και Σουρμένοις.

Όπως η κατοχή συντελεσθή εντός ορισθέντος χρονικού διαστήματος, εζητήσαμεν από τον Ρώσον Διοικητήν ν’ αποσυρθή όσον ένεστι ταχύτερον, και να εκκενώση την περιφέρειαν, παραδίδων την πόλιν εις ημάς. Συνήνεσε να πράξη τούτο.

Κατά συνέπειαν, ο τουρκικός στρατός θα καταλάβει την Τραπεζούντα την 23ην Φεβρουάριου 1334 23/10/2/1918.

Οι Ρώσοι και οι Γεωργιανοί είναι φίλοι μας. Αι προσπάθειαί μας προς κατάληψιν της πόλεως δεν αποτελούσιν εχθροπραξίαν. Εναντίον ουδενός θα πυροβολήσωμεν.

Θα επιτρέψωψεν εις τους Ρώσους και τους Γεωργιανούς, να επιστρέψωσιν εις τας πατρίδας αυτών, αναλόγως των διαθεσίμων πλοίων. Εζήτησα από τον Ρώσον Διοικητήν, ν’ αποβλέπη εις τας πράξεις μετά θάρρους και ψυχραιμίας. Ως εκ τούτου, ουδεμία αντίστασις πρέπει να γίνη εις τα στρατεύματα, τα μέλλοντα ν’ ανακαταλάβωσι την Τραπεζούντα. Πας παραβάτης της διαταγής ταύτης θα τουφεκισθή. Οι υποκινηταί θα είναι υπεύθυνοι.

Σας παρακαλώ να καταστήσητε γνωστόν εις τους κατοίκους, όσον το δυνατόν ταχύτερον, ότι η ησυχία αυτών θα εξασφαλισθή κατά το διάστημα της κατοχής, και ότι οφείλουσι να περιορισθώσιν εις τας οικίας των, αναμένοντες ησύχως και ψυχραίμως το τέλος αυτής.

Απαγορεύεται ρητώς το πυροβολείν, υπό οιουδήτινος προσώπους, και επί οιαδήτινι προφάσει. Ο παραβάτης της διαταγής ταύτης θα τιμωρηθεί διά θανάτου.

Μεταχειριζόμενος την επιρροήν σου επί τον πληθυσμού, προσπαθήσατε να εξασφαλίσητε ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Μετά σεβασμού

υπ. Κιαζήμ.

  

Έτσι λοιπόν μετά το έτος 1918 οι προμήθειες ήσαν αρχικά μόνο από τη διαρπαγή των τουρκικών περιουσιών. Αργότερα όμως έγινε πιο συστηματική η υπη­ρεσία ανεφοδιασμού. Επιβλήθηκε ένα είδος φορολογίας τόσο στους τούρκικούς πληθυσμούς που βρίσκονταν στις περιοχές επιρροής των ανταρτών όσο και στους ίδιους τους Έλληνες. Εκτός βέβαια από τα υποζύγια, χρησιμοποιούσαν κυρίως και το ειδικό σώμα των μεταφορέων, που ήσαν άοπλοι αντάρτες οι οποίοι κουβα­λούσαν τρόφιμα και πυρομαχικά, οι λεγόμενοι “σελλεκτσήδες” από την τουρκική λέξη “σελλέκ” που σημαίνει δέμα.

Θερισμός στη Σαντα (1905 )

Ασφαλώς θα ήταν παράλειψη, αν δε γινόταν αναφορά έστω και με αδρά χα­ρακτηριστικά στη μάχη της σοδειάς, εφόσον βέβαια ήταν δυνατόν να καλλιεργη­θούν έγκαιρα γεωργικές εκτάσεις που ανήκαν στους Ρωμιούς.

Στη διάρκεια του θέρους, ανταρτικές μονάδες που φρουρούσαν σε διάφορα σημεία των απέραντων εκτάσεων αγροτικών καλλιεργειών, σκοπό είχαν τη συλλο­γή και εξασφάλιση της σοδειάς σε σιτηρά, όσπρια και άλλα προϊόντα πολλές φο­ρές όμως ο τουρκικός στρατός με συνδυασμένες επιδρομές έπαιρνε τόσο τη σο­δειά όσο και τους κατοίκους, νικώντας τους λιγοστούς φρουρούς των ανταρτικών σωμάτων.

Αχιλλέας Στεφάνου Ανθεμίδης