1915
National Geographic Magazine
11 Ιανουαρίου: Η βρετανική κυβέρνηση καλεί την Ελλάδα, με διακοίνωσή της προς αυτή να εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό των Δυνάμεων της Αντάντ. Στη διακοίνωσή αυτή γίνεται για πρώτη φορά λόγος για πιθανές μελλοντικές παραχωρήσεις στη Μικρά Ασία.
13 Ιανουαρίου: Ο Βενιζέλος σε κατ’ ιδίαν συνομιλία με τον Μεταξά του λέει ότι δεν αποκλείει στο εγγύς μέλλον εκστρατεία εναντίον των Τούρκων στη Μικρά Ασία, στο πλευρό πάντα των συμμάχων της Αντάντ (Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία). Η πρώτη αυτή μνεία σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο καταγράφεται στο προσωπικό ημερολόγιο του Μεταξά.
14 Ιανουαρίου: Ο Μεταξάς, σε υπόμνημά του προς τον Βενιζέλο, με τίτλο Μικρά Ασία: δυνατότητες διανομής, προβάλλει επιφυλάξεις σχετικά με ενδεχόμενη εκστρατεία στη Μικρά Ασία.
21 Φεβρουαρίου: Η ξαφνική παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου έπειτα από τη σύγκρουσή του με το βασιλιά Κωνσταντίνο για το θέμα της εξόδου ή όχι της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό των Δυνάμεων της Αντάντ σηματοδοτεί την απαρχή του Εθνικού Διχασμού.
 |
| Δημήτριος Γούναρης |
25 Φεβρουαρίου: Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, μετά τη διαφωνία του με τον Βενιζέλο, αναθέτει το σχηματισμό κυβέρνησης στον αρχηγό της αντιβενιζελικής παράταξης, Δημήτριο Γούναρη.
31 Μαΐου: Στις εθνικές εκλογές το Κόμμα των Φιλελευθέρων κερδίζει τις 185 από τις 316 έδρες - δημοψήφισμα υπέρ της φιλοανταντικής πολιτικής του Βενιζέλου.
10 Αυγούστου: Ο νικητής των εκλογών Ελευθέριος Βενιζέλος σχηματίζει κυβέρνηση η οποία θα παραμείνει στην εξουσία για ενάμιση περίπου μήνα (24 Σεπτεμβρίου του 1915). Ο Βενιζέλος θα παραιτηθεί, αδυνατώντας να συνεργαστεί με το βασιλιά Κωνσταντίνο, ο οποίος μένει πιστός στην πολιτική της ουδετερότητας.
10 Σεπτεμβρίου: Με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά Κωνσταντίνου η κυβέρνηση του Βενιζέλου κηρύσσει γενική επιστράτευση.
22 Σεπτεμβρίου: Έπειτα από διαφωνία του με το βασιλιά Κωνσταντίνο για την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα απέναντι στις Δυνάμεις της Αντάντ, ο Βενιζέλος παραιτείται (αρχή του Εθνικού Διχασμού).
24 Σεπτεμβρίου: Σχηματίζεται βραχύβια κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη (παραιτείται στις 25 Οκτωβρίου του 1915). Η ανάθεση της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης σε εξωκοινοβουλευτική προσωπικότητα, εκτός των δύο μεγάλων κομμάτων, συνιστά σαφή παρέκκλιση από τη συνταγματική τάξη.
5 Οκτωβρίου: Απόβαση συμμαχικών στρατευμάτων (Άγγλοι, Γάλλοι και αργότερα Ιταλοί, Σέρβοι και Ρώσοι) στη Θεσσαλονίκη.
25 Οκτωβρίου: Σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Στέφανο Σκουλούδη (παραιτείται στις 9 Ιουνίου του 1916).
8 Νοεμβρίου: Ο Βενιζέλος κηρύσσει την αποχή του κόμματός του από τις εκλογές που θα διεξαχθούν το Δεκέμβριο, θεωρώντας αντισυνταγματική τη διάλυση της Βουλής.
6 Δεκεμβρίου: Τα βενιζελικά κόμματα απέχουν από τις εκλογές που διεξάγονται και έτσι η Εθνοσυνέλευση που προκύπτει έχει μονόπλευρο χαρακτήρα. Το μέγεθος της αποχής φαίνεται από τη σύγκριση του αριθμού αυτών που ψήφισαν στις εκλογές τις 31ης Μαΐου του 1915 (730.000 εκλογείς) και αυτών που ψήφισαν στις εκλογές εκείνης της μέρας (230.000 εκλογείς).
17 Δεκεμβρίου: Οι Γάλλοι καταλαμβάνουν το Καστελόριζο στην προσπάθειά τους να πείσουν την κυβέρνηση των Αθηνών να εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό τους.
1916
13 Μαΐου: Οι Γερμανοβούλγαροι εισβάλλουν στην Ανατολική Μακεδονία και καταλαμβάνουν το οχυρό Ρούπελ έπειτα από σύντομη σύρραξη με την ελληνική φρουρά. Η ενέργεια αυτή ωθεί τις Δυνάμεις της Αντάντ να σκληρύνουν τη στάση τους απέναντι στην κυβέρνηση των Αθηνών.
25 Μαΐου: Οι συμμαχικές δυνάμεις κηρύττουν μερικό θαλάσσιο αποκλεισμό της χώρας, απαιτώντας την αποστράτευση του κράτους των Αθηνών και την αποκατάσταση της πολιτικής ομαλότητας.
9 Ιουνίου: Σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη (παραιτείται στις 3 Σεπτεμβρίου του 1916).
30 Ιουνίου: Πυρκαγιά καταστρέφει τη θερινή βασιλική έπαυλη στο Τατόι.
16 Αυγούστου: Οι στρατιωτικές μονάδες στην περιοχή της Θεσσαλονίκης παύουν να αναγνωρίζουν την κυβέρνηση των Αθηνών. Δημιουργούν την Επιτροπή Εθνικής Αμύνης και αποφασίζουν να πάρουν μέρος στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
29 Αυγούστου: Το Δ' Σώμα Στρατού (διοικητής I. Χατζόπουλος) παραδίδεται στους Γερμανούς κοντά στο οχυρό Ρούπελ. Στη συνέχεια μεταφέρεται σιδηροδρομικώς στο Γκαίρλιτς της Σιλεσίας, όπου θα παραμείνει αιχμάλωτο μέχρι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Με την ενέργεια αυτή η Ανατολική Μακεδονία εγκαταλείπεται ανυπεράσπιστη στους Βούλγαρους.
3 Σεπτεμβρίου: Σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Νικόλαο Καλογερόπουλο.
26 Σεπτεμβρίου: Στη Θεσσαλονίκη με το στρατηγό Δαγκλή και το ναύαρχο Κουντουριώτη (Επαναστατική Τριανδρία) ο Βενιζέλος σχηματίζει την Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης, η οποία διακηρύσσει την επιθυμία της να εισέλθει η Ελλάδα στον πόλεμο στο πλευρό των Δυνάμεων της Αντάντ.
27 Σεπτεμβρίου: Σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Σπυρίδωνα Λάμπρου (παραιτείται στις 21 Απριλίου του 1917).
10 Νοεμβρίου: Η Επαναστατική Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης (Θεσσαλονίκη) κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία, τη Βουλγαρία και τους συμμάχους τους.
 |
| 1915: Αγγλογαλλικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη Θεσσαλονίκη. |
18 Νοεμβρίου: Αγγλογαλλικά στρατεύματα αποβιβάζονται στον Πειραιά με σκοπό την κατάληψη στρατηγικής σημασίας σημείων στην Αθήνα και τον Πειραιά. Στρατεύματα, πιστά στο βασιλιά, επιτίθενται στους Αγγλογάλλους. Στη σύγκρουση που ακολουθεί και στην οποία παίρνουν μέρος και τα συμμαχικά πολεμικά πλοία που ναυλοχούν στο Φάληρο, είναι πολλά τα θύματα και από τις δύο πλευρές. Μετά την υποχώρηση των στρατευμάτων, και για δύο μέρες, η Αθήνα παραδίδεται στη βία και στην τρομοκρατία που ξεσπά κατά των βενιζελικών, με κύριους υπεύθυνους τους επίστρατους (Νοεμβριανά).
12 Δεκεμβρίου: Το «ανάθεμα» του Βενιζέλου. Χιλιάδες αντιβενιζελικοί Αθηναίοι, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του αρχιεπισκόπου Αθηνών Θεόκλητου, συγκεντρώνονται στο Πεδίο του Άρεως για να ρίξουν «τον λίθο του αναθέματος» στον Βενιζέλο. Για την ενέργεια αυτή του Θεόκλητου ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, τον Απρίλιο του 2000, θα ζητήσει δημόσια συγγνώμη.
1917
21 Απριλίου: Σχηματίζεται κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, που παραμένει στην εξουσία μέχρι τις 14 Ιουνίου του 1917.
30 Μαΐου: Μετά την παραίτηση και την αναχώρηση από την Ελλάδα του βασιλιά Κωνσταντίνου, ανεβαίνει στο θρόνο ο δευτερότοκος γιος του Αλέξανδρος.
14 Ιουνίου: Ο Βενιζέλος επανέρχεται στην εξουσία ως πρωθυπουργός (παραιτείται στις 4 Νοεμβρίου του 1920) και μαζί του ενεργοποιείται και η διαλυμένη Βουλή του 1915, η οποία γι’ αυτόν το λόγο ονομάζεται «Βουλή των Λαζάρων». Κατά τις συχνές απουσίες του πρωθυπουργού στο εξωτερικό τον αναπληρώνει ο Ε. Ρέπουλης.
27 Ιουνίου: Η Ελλάδα κηρύσσει τον πόλεμο στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες της Βουλγαρίας και της Τουρκίας.
19 Αυγούστου: Μεγάλη πυρκαγιά καταστρέφει το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Καίγεται στο σύνολό της η εβραϊκή συνοικία και 74.000 άτομα μένουν άστεγα.
19 Σεπτεμβρίου: Η κυβέρνηση του Βενιζέλου συστήνει επιτροπή με πρόεδρο τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου και τεχνικό σύμβουλο τον Ερνέστο Εμπράερ. Η επιτροπή θα ασχοληθεί με την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης από τη φωτιά περιοχής της Θεσσαλονίκης.
20 Οκτωβρίου: Διενεργείται απογραφή σε όλη την επικράτεια.
1918
22 Ιανουαρίου: Στρατιωτική στάση στη Λαμία κατά της επιστράτευσης που έχει διατάξει η κυβέρνηση του Βενιζέλου καταστέλλεται με βίαιο τρόπο.
17 Μαΐου: Η μάχη του Σκρα-ντι-Λεγκέν λήγει νικηφόρα για τον ελληνικό στρατό, ο οποίος απωθεί τις βουλγαρικές δυνάμεις και ανοίγει το δρόμο στους συμμάχους για να καταλάβουν την κοιλάδα του Αξιού.
2 Σεπτεμβρίου: Οι ενωμένες συμμαχικές δυνάμεις Ελλήνων, Γάλλων και Σέρβων επιτίθενται στο μακεδονικό μέτωπο εναντίον των Γερμανοβουλγάρων, τους οποίους νικούν. Έπειτα από δώδεκα μέρες η Βουλγαρία συνθηκολογεί και λίγο αργότερα το ίδιο κάνουν και οι άλλες Κεντρικές Δυνάμεις.
16 Σεπτεμβρίου: Υπογράφεται στη Θεσσαλονίκη ανακωχή ανάμεσα στις Δυνάμεις της Αντάντ και τη Βουλγαρία. Τα βουλγαρικά στρατεύματα υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τα ελληνικά και σέρβικά εδάφη που έχουν καταλάβει.
30 Σεπτεμβρίου: Επίσημη καταγγελία από την ελληνική πλευρά των ωμοτήτων που διαπράττουν οι Βούλγαροι στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη.
21 Οκτωβρίου: Το πρώτο εργατικό συνέδριο εκλέγει την πρώτη Εκτελεστική Επιτροπή της ΓΣΕΕ, που απαρτίζεται από τους Λ. Μπεναρόγια, Ε. Ευαγγέλου, Ηλ. Δελαζάνο και Ε. Μαχαίρα.
30 Οκτωβρίου: Η Τουρκία υπογράφει στο Μούδρο της Λήμνου ανακωχή -ουσιαστικά παράδοση άνευ όρων- με τις Δυνάμεις της Αντάντ και τερματίζεται έτσι ο πόλεμος στην Ανατολή.
1 Νοεμβρίου: Μοίρα του ελληνικού στόλου με επικεφαλής το θωρηκτό Γ. Αβέρωφ αγκυροβολεί στον Κεράτιο Κόλπο.
4 (-10) Νοεμβρίου: Διεξάγεται το πρώτο συνέδριο των Ελλήνων σοσιαλιστών, από το οποίο προκύπτει το ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος), που έπειτα από μερικά χρόνια θα μετονομαστεί σε ΚΚΕ.
30 Δεκεμβρίου: Ο Βενιζέλος διατυπώνει με το περίφημο υπόμνημά του προς τη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης τις ελληνικές διεκδικήσεις στη Μικρά Ασία, τη Θράκη, τη Βόρεια Ήπειρο, τα νησιά του Αιγαίου και την Κύπρο.
1919
1 Ιανουαρίου: Αναχωρούν από την Ελλάδα ατμοπλοϊκώς για τη Μεσημβρινή Ρωσία μονάδες του Α' Σώματος Στρατού (II και XIII Μεραρχία) για να ενισχύσουν τις δυνάμεις των συμμάχων της Αντάντ και των Ρώσων εθνικιστών που μάχονται τους Ερυθρούς -Μπολσεβίκους. Διοικητής του εκστρατευτικού σώματος είναι ο υποστράτηγος Κ. Νίδερ. Η εκστρατεία θα αποτύχει και περί τα τέλη Μαρτίου θα αρχίσει η απαγκίστρωση των ελληνικών δυνάμεων.
6 Ιανουαρίου: Το Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ελλάδος κάνει την πρώτη του ανοιχτή συγκέντρωση στην Αθήνα.
2 Μαΐου: Η I Ελληνική Μεραρχία αποβιβάζεται στη Σμύρνη ύστερα από εντολή του Συμμαχικού Συμβουλίου.
13 Μαΐου: Στο «Συμβούλιο των Τεσσάρων», που επεξεργάζεται την τελική συμφωνία με τις ηττημένες Κεντρικές Δυνάμεις, ο Βρετανός πρωθυπουργός δηλώνει: «Πρόθεσή μου είναι να δώσω την Κύπρο στην Ελλάδα».
19 Μαΐου: Ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα και αμέσως σχεδιάζει και οργανώνει τους εναντίον των Ποντίων διωγμούς, αλλά και την αντίσταση των Τούρκων εθνικιστών εναντίον των ξένων εισβολέων.
16 Ιουλίου: Υπογράφεται το Σύμφωνο Τιτόνι (υπουργός Εξωτερικών Ιταλίας)-Βενιζέλου. Προβλέπει την παραχώρηση των Δωδεκανήσων, πλην της Ρόδου, στην Ελλάδα και καθορίζει ότι η Ιταλία θα υποστηρίζει το ελληνικό αίτημα για τη Βόρεια Ήπειρο, ενώ η Ελλάδα θα υποστηρίζει την ανάθεση στην Ιταλία «εντολής» για την Αλβανία.
3 Οκτωβρίου: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την Ξάνθη.
27 Νοεμβρίου: Υπογράφεται η Συνθήκη του Νεϊγί ανάμεσα στις Δυνάμεις της Αντάντ και την ηττημένη Βουλγαρία. Η τελευταία εγκαταλείπει όλα τα ελληνικά εδάφη, τα οποία έχει καταλάβει στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ παραιτείται από κάθε κυριαρχικό δικαίωμα στη Δυτική Θράκη. Η διοίκηση της Δυτικής Θράκης μεταβιβάζεται στις συμμαχικές δυνάμεις.
1920
14 Μαΐου: Ελληνικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την Κομοτηνή και την Αλεξανδρούπολη.
9 Ιουλίου: Καταγγέλλεται μονομερώς από τον υπουργό Εξωτερικών της Ιταλίας Σφόρτσα το Σύμφωνο Τιτόνι-Βενιζέλου.
10 Ιουλίου: Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την Αρκαδιούπολη της Ανατολικής Θράκης.
12 Ιουλίου: Ελληνικά στρατεύματα απελευθερώνουν την Αδριανούπολη.
19 Ιουλίου: Ο ελληνικός στρατός ολοκληρώνει την κατάληψη της Ανατολικής Θράκης, εκτός από την περιοχή της Κωνσταντινούπολης και των περιχώρων της.
28 Ιουλίου: Υπογράφεται στις Σέβρες της Γαλλίας η ομώνυμη συνθήκη, σύμφωνα με την οποία παραχωρείται στην Ελλάδα μεγάλο μέρος της Ανατολικής Θράκης, καθώς και τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος. Οι Δυνάμεις της Αντάντ παραχωρούν στην Ελλάδα και την περιοχή της Σμύρνης με την ενδοχώρα της για χρονικό διάστημα πέντε ετών, στο τέλος του οποίου θα διενεργηθεί δημοψήφισμα για να αποφασιστεί η τύχη της περιοχής. Την ίδια μέρα παραχωρείται στην Ελλάδα και η Δυτική Θράκη.
30 Ιουλίου: Αποτυγχάνει απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου από δύο απότακτους αντιβενιζελικούς αξιωματικούς στο Παρίσι.
31 Ιουλίου: Δολοφονείται ο Ίων Δραγούμης από φανατικούς βενιζελικούς στη λεωφόρο Κηφισίας, κοντά στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Hilton.
7 Σεπτεμβρίου: Ο Βενιζέλος καταθέτει στη Βουλή το κείμενο της Συνθήκης των Σεβρών και ανακηρύσσεται «άξιο της πατρίδας τέκνο».
11 Σεπτεμβρίου: Η κυβέρνηση του Βενιζέλου αίρει το στρατιωτικό νόμο, διαλύει τη Βουλή και προκηρύσσει εκλογές.
Πεθαίνει ο βασιλιάς Αλέξανδρος έπειτα από τη μόλυνση του τραύματός του που είχε προκληθεί από δάγκωμα πιθήκου. Διάδοχός του ορίζεται ο μικρότερος αδερφός του Παύλος, ο οποίος αρνείται το αξίωμα. Αντιβασιλέας ορίζεται ο ναύαρχος Π. Κουντουριώτης.
17 Οκτωβρίου: Το υπό τον Δημήτριο Γούναρη Κόμμα των Εθνικοφρόνων μετονομάζεται σε Λαϊκό Κόμμα. Το Κόμμα των Εθνικοφρόνων δημιουργείται αμέσως μετά τις εκλογές του Μαρτίου (30 Μαρτίου) του 1915, κατά τις οποίες ο Γούναρης αναδεικνύεται σε κορυφαία προσωπικότητα της αντιβενιζελικής παράταξης.
1 Νοεμβρίου: Το Κόμμα των Φιλελευθέρων, αν και έρχεται πρώτο σε ψήφους (375.803 έναντι 368.678 της Ηνωμένης Αντιπολίτευσης) λόγω του ισχύοντος εκλογικού συστήματος (πλειοψηφικό ευρείας περιφέρειας), λαμβάνει 150 έδρες λιγότερες από την Ηνωμένη Αντιπολίτευση (260) που τελικά σχηματίζει κυβέρνηση.
4 Νοεμβρίου: Ο Δημήτριος Ράλλης σχηματίζει κυβέρνηση, η οποία θα παραμείνει στην εξουσία μέχρι τις 24 Ιανουαρίου του 1921.
6 Δεκεμβρίου: Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επανέρχεται στην Ελλάδα έπειτα από δημοψήφισμα και τριετή αναγκαστική απουσία στο εξωτερικό.
15 Δεκεμβρίου: Οι σύμμαχοι ανακοινώνουν στην ελληνική κυβέρνηση ότι, μετά την επάνοδο του Κωνσταντίνου στον ελληνικό θρόνο, αποδεσμεύονται από τις υποχρεώσεις τους απέναντι στην Ελλάδα.
24 Δεκεμβρίου: Το Γ' Σώμα Στρατού αρχίζει επιθετικές ενέργειες, με κατεύθυνση από την Προύσα προς το Δορύλαιο.
National Geographic Magazine
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου