Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Όπου μιλήθηκε η ποντιακή ήταν πολύ εκτεταμένη. Βρισκόταν στα νότια παράλια του Εύξεινου Πόνου και, κατά διαστήματα, έφτανε σε αρκετό βάθος της ενδοχώρας. Άρχιζε από τα δυτικά από την Ινέπολη (αρχ. Ιωνόπολις) και έφτανε ανατολικά μέχρι τη Ριζούντα (αρχ. Ρίζαιον) και την Κολχίδα (αρχ. Αθήναι). Εστίες, όπου μιλήθηκε η ποντιακή διάλεκτος, υπήρξαν στα παράλια η Ινέπολη, η Σινώπη, η Αμισός (Σαμψούντα), η Οινόη, τα Κοτύωρα, η Κερασούντα, η Τρίπολη, η Τραπεζούντα, τα Σούρμενα, ο 'Οφης κ.α.
Η πιο μεγάλη ενδοχώρα όπου ακουγόταν η ποντιακή διάλεκτος βρισκόταν νότια της Τραπεζούντας με τις περιοχές Γεμουράς, Ματσούκας, Σάντας, Κρώμνης, Χαλδίας κ.ά. Οι Πόντιοι των περιοχών αυτών ήταν συντριπτικά οι περισσότεροι από όλους τους Ποντίους, αποτελούσαν τα εννέα δέκατα του ποντιακού ελληνισμού και οι πολυπληθέστεροι απ' αυτούς ήταν οι κάτοικοι της περιοχής Χαλδίας με πρωτεύουσα τη Αργυρούπολη (Κιμισχανά).
Ποντιακά μιλούσαν και σε περιοχές του εσωτερικού της Μ. Ασίας όπου υπήρχαν παροικίες από Ποντίους μεταλλωρύχους (ματεντζήδες), περιοχή βόρεια του Άλυ ποταμού, στο Ικόνιο κοντά στο όρος Ταύρος στο Ντιαρμπεκίρ (Άργανα) κ.ά.
(Βέβαια, δεν πρέπει να φανταστεί κανείς ότι κι εκεί όπου ήταν συγκεντρωμένος ο ποντιακός πληθυσμός, όπως η γη των βόρειων παραλίων της Μ. Ασίας, δεν συνυπήρχαν και τουρκόφωνοι πληθυσμοί, είτε σε χωριστούς οικισμούς είτε μαζί με τους ποντιακούς οικισμούς, σε πόλεις ή σε χωριά).
Τέλος, ποντιακά μιλούσαν και συμπαγείς πληθυσμοί στα νότια και νοτιοανατολικά της Ρωσίας, όπου κατέφυγαν διακόσιες χιλιάδες Πόντιοι, είτε παλαιότερα 16ος-19ος αι.) είτε μετά το 1914, στις παραμεθόριες με την Τουρκία περιοχές του Καυκάσου (Καρς, Βατούμ, κ.ά.) και της Ρωσίας (περιοχή Κρασνοντάρ, Μαριούπολης κ.ά.).
Είναι αξιοσημείωτο, ότι μέχρι σήμερα η ποντιακή διάλεκτος εξακολουθεί να μιλιέται σε τρεις περιοχές στην Πόντο από ελληνόφωνους μουσουλμάνους, οι οποίοι είχαν εξαιρεθεί από την ανταλλαγή των πληθυσμών λόγω του θρησκεύματος τους.
Οι τρεις αυτές περιοχές είναι: (α) η πόλη Τόνια και έξι από τα γειτονικά χωριά, (β) έξι χωριά στην περιοχή των Σουρμένων και (γ) τριάντα χωριά στην κοιλάδα του ποταμού Όφη.
 |
| Αργυρούπολη |
Ποντιακά μιλούσαν και σε περιοχές του εσωτερικού της Μ. Ασίας όπου υπήρχαν παροικίες από Ποντίους μεταλλωρύχους (ματεντζήδες), περιοχή βόρεια του Άλυ ποταμού, στο Ικόνιο κοντά στο όρος Ταύρος στο Ντιαρμπεκίρ (Άργανα) κ.ά.
(Βέβαια, δεν πρέπει να φανταστεί κανείς ότι κι εκεί όπου ήταν συγκεντρωμένος ο ποντιακός πληθυσμός, όπως η γη των βόρειων παραλίων της Μ. Ασίας, δεν συνυπήρχαν και τουρκόφωνοι πληθυσμοί, είτε σε χωριστούς οικισμούς είτε μαζί με τους ποντιακούς οικισμούς, σε πόλεις ή σε χωριά).
Τέλος, ποντιακά μιλούσαν και συμπαγείς πληθυσμοί στα νότια και νοτιοανατολικά της Ρωσίας, όπου κατέφυγαν διακόσιες χιλιάδες Πόντιοι, είτε παλαιότερα 16ος-19ος αι.) είτε μετά το 1914, στις παραμεθόριες με την Τουρκία περιοχές του Καυκάσου (Καρς, Βατούμ, κ.ά.) και της Ρωσίας (περιοχή Κρασνοντάρ, Μαριούπολης κ.ά.).
Είναι αξιοσημείωτο, ότι μέχρι σήμερα η ποντιακή διάλεκτος εξακολουθεί να μιλιέται σε τρεις περιοχές στην Πόντο από ελληνόφωνους μουσουλμάνους, οι οποίοι είχαν εξαιρεθεί από την ανταλλαγή των πληθυσμών λόγω του θρησκεύματος τους.
Οι τρεις αυτές περιοχές είναι: (α) η πόλη Τόνια και έξι από τα γειτονικά χωριά, (β) έξι χωριά στην περιοχή των Σουρμένων και (γ) τριάντα χωριά στην κοιλάδα του ποταμού Όφη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου