ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

Οι χοροί που χορεύονταν από τους Έλληνες του Πόντου, και που εξακολουθούν να χορεύονται και στην Ελλάδα, έχουν γνήσια ελληνικό χαρακτήρα. Αυτό φαίνεται, αν συγκρίνουμε έναν - έναν τους ποντιακούς με τους αντίστοιχους ελληνικούς χορούς. Ακόμη και ο χορός σέρα (πυρρίχιος χορός), που δεν φαίνεται να έχει σήμερα όμοιό του ανάμεσα στους ελληνικούς χορούς, είναι μαρτυρημένο από τους αρχαίους συγγραφείς ότι χορευόταν στα Παναθήναια των Αθηνών ως δρώμενο μιας παλιάς αντίληψης και ενός παλιότερου πολεμικού τρόπου ζωής. Πρόκειται για ελληνικότατο χορό με ιστορία αιώνων.
Σήμερα, οι περισσότεροι από τους ποντιακούς χορούς (λάχανα, κότσαρι, ομάλ, σερενίτσα κ.ά.) χορεύονται πια πανελλαδικά, όχι μόνο από τους Πόντιους.
Πάντως, οι Έλληνες του Πόντου ήταν από τους λίγους λαούς της Μικράς Ασίας που χαρακτηρίζονταν από χορευτική «μανία», όπως παρατηρεί και ο Κων/νος Παπαμιχαλόπουλος στο έργο του «Περιήγησις εις τον πόντον», που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1903.

Σεμερτζίδης 1982

Οι ποντιακοί χοροί και τα τραγούδια (με αλφαβητική σειρά)

Όνομα			Περιοχή
1. Ανεφορίτσας			Γαλλίαινα
2. Από παν κεκά ή Καπικέεικον ή Αγκαλιαστόν			Ματσούκα, Λιβερά, Γαλλίαινα
3. Από παν κεκά			Ακ-Νταγ-Μαντέν
4. Αρματσούκ			Καύκασος
5. Ατσιαπάτ			Πλάτανα
6. Γαϊτάν ή Ανάποδον			Σουράμ Καυκάσου
7. Γέμουρα			Γέμουρα
8. Γιαματάν ή Τη Γιαματάς			Καρς
9. Γεντί αράτς ή Γετίερε			Αργυρούπολη
10. Γιουβαρλαντούμ			Ακ-Νταγ-Μαντέν
11. Διπάτ ή Γιαβαστόν ή Κοδεσπενιακόν ή ΟμάλΤραπεζούντας			Τραπεζούντα Ελλάδα
12. Διπλόν κοτς ή Τίταρα			Πρώην ΕΣΣΔ
13. Διπλόν ομάλ			Κιουμούς Μαντέν
14. Εταιρέ			Τραπεζούντα
15. Θύμιγμαν ή Θύμισμα			Σε όλο τον Πόντο
16. Καλόν κορίτς			Ματσούκα
17. Κελ-κιτ			Σεβάστεια
18. Κοτς			Σε όλο τον Πόντο
19. Κοτσαγκέλ			Σε όλο τον Πόντο
20. Κοτσάκι ή Κετσέκ-κετσέκ			Νικόπολη Κρώμνη
21. Κότσαρι			καρς
22. Κοτσιχτόν ομάλ ή Εμπροπίς ή Ομάλι ή Τσαραχότ ή Φούλουρ-φούλουρ ή Κερασουντέικον ή Ομάλ Κερασούντας ή Λάχανα			Σε πολλές περιοχές του Πόντου Νικόπολη Ακ-Νταγ-Μαντέν Κρώμνη Ελλάδα
23. Κούσερα	Ματσούκα
24. Λέτσι	Καρς
25. Λετσίνα	Καρς
26. Μαντήλια	Κιουμούς-Μαντέν
27. Μασαίρια ή τη Μασαιρί ή Πιτσάκ οϊν	Σε όλο τον κόσμο Τουρκική ονομασία
28. Μαχμόρ	Νικόπολη
29. Μηλίτσα
30. Μητερίτσα	Τραπεζούντα
31. Μόντζονος	Καρς
32. Μωμογέρια
33. Ομάλ	Τσιμερά Αργυρούπολης
34. Ομάλ ή Παϊπούρτ ή Τιζ	Καρς, Παϊπούρτ Ακ-Νταγ-Μαντέν
35. Ούτσαι ή Ούτσαλτι ή Κουνιχτόν ή Ομάλ Γαράσαρης	Νικόπολη Αξίκοϊ Νικόπολης Ελλάδα
36. Πατούλα ή Πιπιλομάτενα ή Κόρη κοπέλα	Δυτικός Πόντος Ανατ. Πόντος Γαλλίαινα
37. Σαρίκουζ	Σε όλο τον Πόντο
38. Σέρρα ή Λάζικον ή Τόγιαλιδικον	Σε όλο τον Πόντο Όφις, Τόγια
39. Σίτον	Ίμερα
40. Τάμσαρα	Νικόπολη
41.Τάμσαρα	Ανω Ματσούκα και Αργυρ.
42. Τας ή Τάμασια	Πρώην ΕΣΣΔ
43. Τερς ή Γέμουρα	Ακ-Νταγ-Μαντέν Αργυρούπολη
44. Τερς	Κιουμούς-Μαντέν
45. Τικ μονό ή Διπλόν	Ματσούκα Γαλλίαινα
46. Τικ διπλόν ή Τικ σο γόνατον	Σε όλο τον Πόντο
47. Τικ τρομαχτάν ή Λαγγευτόν		Κοτύωρα-Καρς
48. Τίταρα ή Τετέ αγάτς		Αργυρούπολη
49. Τούρναλα ή Αρμέγκον		Καρς
50. Τριπάτ		Άνω Ματσούκα
51. Τρυγώνα		Σε όλο τον Πόντο
52. Τσανεζάρα ή Τσαντσάρα		Ανατ. Πόντος
53. Τσουρτούγουζους		Κιουμούς-Μαντέν
54. Φόνα ή Αρμενίτσας	Αργυρούπολη, Γαλλίαινα
55. Σαιρεανίτσα ή Σερανίτσα ή Εισοσιένα ή Αρμενίτσα	Νοτιοανατολικός Πόντος Χερίανα Αργυρούπολη
56. Χάλα-Χάλα	Αργυρούπολη
57. Χάλαϊ	Ακ-Νταγ-Μαντέν