Οι Ανθρωποι της επιστήμης (ΜΕΡΟΣ 1ο)

«Θραξ υπήρξεν ο πρώτος Πρύτανις του Οθωνείου Πανεπιστημίου Αθηνών, ο εξ Αδριανουπόλεως Κωνσταντίνος Σχινάς, όπως Θραξ επίσης υπήρξε και ο εκφωνήσας τον πανηγυρικόν της ημέρας λόγον, εκεί εις το ταπεινόν κάτωθι της Ακροπόλεως οίκημα Κλεάνθους, όπου το πρώτον Πανεπιστήμιον, πρώτος Καθηγητής της Παθολογίας Αναστάσιος Γεωργιαδης - Λευκίας.
Απόφοιτος της εν Σμύρνη Ευαγγελικής Σχολής υπήρξεν ο σύγχρονος των ανωτέρω πρώτος Καθηγητής της Δογματικής και Ηθικής εν τη Θεολογική Σχολή του τότε Πανεπιστημίου, μετέπειτα δε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και διδάσκαλος της Ελληνικής του Βασιλέως Όθωνος, Μιχαήλ Αποστολίδης, ο υπερμαχήσας υπέρ του αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Σμυρναίος επίσης υπήρξεν ο πρώτος Καθηγητής της Μαιευτικής και Φαρμακολογίας Νικόλαος Κωστής, ο εκ του σύνεγγυς ζήσας το δράμα διαδοχής του ζεύγους των πρώτων βασιλέων της Ελλάδος Όθωνος και Αμαλίας.
 Σμυρναίος επίσης και ο Θεόδωρος Ορφανίδης, ο δικαίως θεωρούμενος πατήρ της παρ' ημίν Συστηματικής Βοτανικής, όστις παραλλήλως προς τα σπάνια άνθη άτινα εκαλλιέργει εις τον παρά το σημερινόν Ζάππειον κήπον του, εκαλλιέργησε με πολλήν επιτυχίαν και τα άνθη του λόγου, συγγράψας χαριτωμένα ποιήματα ανθιστάμενα ακόμη και σήμερον εις τον χρόνον. Ο μέγας φιλόλογος και γλωσσολόγος Στέφανος Κουμανούδης, ο και διεθνώς γνωστός σοφός, υπήρξε Θραξ.
»Την αυτήν περίπου εποχήν διδάσκει από της έδρας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών ο Γεώργιος Παπασλιώτης, εις εποχάς δε νεωτέρας κατά τας αρχάς της παρούσης εκατονταετίας καταλαμβάνει την έδραν της Αρχαιολογίας ο διασημότερος μελετητής της Μυκηναϊκής και Κυκλαδικής περιόδου, ο Θράξ Χρήστος Τσούντας .
»o  Παύλος Καρολίδης εγεννηθη τω 1849 εις το Ανδρονίκειον της Καππαδοκίας, και απέθανεν εν Αθήναις τω 1930. Τα εγκύκλια μαθήματα διήκουσεν εις την Μεγάλην του Γένους Σχολήν και συνεπλήρωσεν εις την Ευαγγελικήν Σχολήν Σμύρνης. Τω 1867 μετέβη εις τας Αθήνας, όπου εφοίτησε τρία έτη εις το Πανεπιστήμιον και κατόπιν απεστάλη υπό του αοιδίμου Σίνα εις Γερμανίαν. Εσπούδασεν εις τα Πανεπιστήμια Μονάχου Τυβίγγης Στρασβούργου, ανηγορεύθη δε διδάκτωρ της Φιλοσοφίας εν τω Πανεπιστημίω της Τυβίγγης τω 1872. Εκ Γερμανίας μετέβη εις Κωνσταντινούπολιν, ένθα εδίδαξεν εις το Γυμνάσιον Χαλκηδόνος και το Ελληνικόν Λύκειον του Πέραν. Το 1886 ανηγορεύθη Υφηγητής της Ιστορίας, τω δε 1893 εγένετο τακτικός  καθηγητής εν τω Πανεπιστημίω Αθηνών. Εις την υπό του Οίκου Ελευθερουδάκη γενομένην νεωτάτην έκδοσιν της Ιστορίας του Ελληνικού Εθνους του K. Παπαρρηγόπουλου, ο Καρολίδης (1925) προσέθηκε πλείστας σημειώσεις, προλόγους και επιλόγους, προς δε και εις αυτό το κείμενον έκαμε παρεμβολάς και προσθήκας
»0 Μαργαρίτης Εύαγγελίδης εγεννήθη τω 1850 εν Μηχανιώνη της Κυζίκου και απέθανεν εν Αθήναις τω 1932. Εσπούδασεν εν τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, εν τω Πανεπιστημίω Αθηνών και τοις Πανεπιστημίοις Λειψίας και Βερολίνου, αναγορευθείς διδάκτωρ δια της διατριβής του «Περί των πηγών του περί φύσεως ανθρώπου βιβλίου του Νεμεσίου». Τω 1883 διώρισθη Υφηγητής της Ιστορίας της Φιλοσοφίας εν τω Εθνικώ Πανεπιστημίω και από του 1894 τακτικός Καθηγητής εν τη αυτή έδρα, αφ' ης απεσύρθη τω 1924 λόγω ορίου ηλικίας.

Χρυσόστομος Παπαδόπουλος

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Καθηγητής Χρυσόστομος Παπαδόπουλος γεννηθείς εν Μαδύτω της Θράκης τω 1868 διήκουσε τα εγκύκλια μαθήματα εν τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, τη Θεολογική Σχολή του Σταυρού και τη Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, εξ ης λαβών το απολυτήριον εφοίτησεν εις την Θεολογικήν Σχολήν του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνεπλήρωσε δε τας σπουδάς του εν ταις Θεολογικαίς Ακαδημίαις Κιέβου και Πετρουπόλεως, εξ ης  έλαβε το θεολογικόν δίπλωμα τω 1895. Τω 1911 διωρίσθη διευθυντής της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Τω 1914 εξελέγη Καθηγητής της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας εν τη Θεολογική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου εν τω οποίω εδίδαξε μέχρι του 1923, ότε εξελέγη υπό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Τω 1926, ιδρυθείσης της Ακαδημίας Αθηνών εγένετο εκ των πρώτων τακτικόν μέλος αυτής. Έχει συγγράψει υπέρ τας 400 επιστημονικάς εργαοίας και βιβλιοκρισίας.
»ο Χρίστος Ανδρούτσος εγεννήθη εν Κίω της Βιθυνίας τω 1869. Σπουδαστής εν τη Κεντρική Ιερατική Σχολή της Κωνσταντινουπόλεως εφοίτησεν ακολούθως εν τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ένθα και ανηγορεύθη «Διδάσκαλος της Θεολογίας». Υπηρετήσας επί εν έτος ως διευθυντής των Ελληνικών Σχολών της ιδιαιτέρας του πατρίδος, απεστάλη εις Γερμανίαν προς συμπλήρωσιν των θεολογικών και φιλοσοφικών του σπουδών τω 1893. Επανελθών εκ Γερμανίας προσελήφθη ως Καθηγητής της Θεολογίας και της Φιλοσοφίας παρά τη πνευματική μητρί του τη Θεολογική της Χάλκης Σχολή (1895-1898), εξ ης αποχωρήσας υπηρέτησεν ως Καθηγητής των Ελληνικών Σχολών εν Ρουμανία. Το 1911, εξελέγη παμψηφεί υπό της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών τακτικός Καθηγητής της Δογματικής και της Χριστιανικής Ηθικής.
»0 Στυλιανός Σεφεριαδης εγεννήθη εν Σμύρνη τω 1873. Μετά το πέρας των εγκυκλίων αυτού σπουδών εν τη Ευαγγελική Σχολή, εφοίτησεν εις την Νομικήν Σχολήν του Αίξ αν Προβανς όθεν απεφοίτησε τω 1894 τυχών διαφόρων βραβείων. Εξηκολούθηοεν είτα τας σπουδάς του εν Παρισίοις αναγορευθείς διδάκτωρ τω 1897. Είτα εδικηγόρησεν εν Σμύρνη, διοριοθείς το 1919 έκτακτος, τω δε 1920 τακτικός Καθηγητής του Διεθνούς Δίκαιου εν τω Πανεπιστημίω Αθηνών. Τω 1933 διετέλεσε Πρύτανις του Πανεπιστημίου Αθηνών, κατά το αυτό δε έτος εξελέγη τακτικόν μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Απέθανε τω 1951.
»0 Στέλιος Σπεράντζας εγεννήθη εν Σμύρνη τω 1885. Εσπούδασεν εν τη Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, βραδύτερον δε συνέχισε τας σπουδας του εν τη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Τω 1915 ανεκηρύχθη διδάκτωρ της Ιατρικής, υπηρέτησε δε ως ακτινολόγος εν τω στρατώ μέχρι το 1922. Τω 1932 γενόμενος πτυχιούχος της Οδοντιατρικής μετέβη εις Παρισίους και ετελειοποιήθη εις την Ορθοδοντικήν. Τω 1933 εξελέγη πρώτος Καθηγητής της Ορθοδοντικής εν τω Πανεπιοτημίω Αθηνών, ένθα εδίδαξεν επί εικοσαετίαν. Διεκρίθη όμως ιδιαιτέρως εις την παιδικήν λογοτεχνίαν. (Απέθανε στα 1962).
«Ο Γεώργιος Φωτεινός (1878-1958) Κυθηρο-Σμυρναίος, «υπήρξε μας πληροφορεί ο Αναστασιάδης κορυφαία μορφή της Ιατρικής Σχολής, διακριθείς εις τον κλάδον της Δερματολογίας και των Αφροδισίων Νόσων»
»0 ιδρυτής της Πειραματικής Φαρμακολογίας εν Ελλάδι, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Ιωακείμογλου εγεννήθη εν Κούλα της Σμύρνης τω 1887. Αποπεράτωσε τας Γυμνασιακάς του σπουδάς εν τη Ευαγγελική Σχολή τω 1905 και ενεγράφη εις την Ιατρικήν Σχολήν του Πανεπιστημίου του Βερολίνου γενόμενος διδάκτωρ τω 1910. Κατά Μάρτιο. 1928 διωρίσθη Καθηγητής της Φαρμακολογίας εν τω Εθνικώ Πανεπιστημιω. Κατ' Απρίλιον δε του 1929 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Από του 1935-1957 ήτο Πρόεδρος του Ανώτατου Υγειονομικού Συμβουλίου. (Απέθανε στα 1981).
«Ο πρωτοπόρος επί αιματολογικών ιδία θεμάτων, ομότιμος Καθηγητης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Αρκάγαθος Γούτας εγεννήθη τω 1895 εν Κυδωνίας Μ. Ασίας. Εσπούδασεν εις τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Παρισίων. Το 1930 ωνομάσθη Υφηγητής, και το  1953 εγένετο τακτικός Καθηγητής εις την ιδίαν έδραν.
»0 περιέπων την Αστρονομίαν, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ιδρυτής του Αστρονομικού Σταθμού Πεντέλης Σταύρος Πλακίδης εγεννήθη εν Κωνσταντινουπόλει τω 1895. Η συγγραφική του παραγωγή εν τη διεθνεί επιστήμη είναι αξιολογωτάτη.
»0 Ιωάννης Συκουτρής εγεννήθη τω 1901 εν Σμύρνη. Απεφοίτησεν εκ της Ευαγγελικής Σχολής και είτα εξήλθεν αριστούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την αναγόρευσίν του εις διδάκτορα μετέβη εις Λειψίαν είτα εις Βερολίνον, και εις Γαλλίαν, ένθα εμελέτησε ελληνικά χειρόγραφα. Υπήρξε γνώστης της Λατινικής, της Γαλλικής, της Ιταλικής και της Τουρκικής γλώσσης, συνειργάσθη ή και διηύθυνε πλείστα
επιστημονικά περιοδικά, ευστόχως δε απεκλήθη νεότερος Κοραής. Εις τας εργασίας του αναπτύσσει την ιδέαν, ότι αφετηρία των φιλολογικών σπουδών. είναι το παρόν, απαραίτητος όμως όρος προς γονιμοποίησιν αυτού είναι η μελέτη της κλασικής αρχαιότητος. Ο πρόωρός θανατος του (1937) υπήρξε βαρυτατον πλήγμα δια την φιλολογικην εν Ελλάδι επιστήμην.

Χρύσανθος

Χρύσανθος (Χαρίλαος) Φιλιππίδης (1881-1949) ήταν από τη Θράκη. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Χάλκης, στη Λωζάνη, Λειψία και στα 1913 εξελέγη μητροπολίτης Τραπεζούντας. Κατά τα χρόνια 1919-20 πρωτοστάτησε στην ανεξαρτητοποίηση του Πόντου. Στα 1924 έγινε Αποκρισάριος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα και στα 1938 Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, αλλά στα 1941 παραιτήθηκε με την είσοδο των Γερμανών. Έγραψε πολλά άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και ιδίως στο «Αρχείο του Πόντου», πού ήταν ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της «Επιτροπής Ποντιακών Μελετών». Εξέδωκε το ογκώδες έργο «Η Εκκλησία της Τραπεζούντας» και τώρα τελευταία ο ανεψιός του Γ. Τασούδης εξεδωσε τα Απομνημονεύματα του σε δυο τόμους.

Ο ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πολυγραφότατος νομομαθής κ. Αλέξανδρος Λιτζερόπουλος εγεννήθη εν Σμύρνη τω 1903. Τω 1941 εξελέγη τακτικός Καθηγητής του Αστικού Δίκαιου.
O ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτριος Ελευθερίου εγεννήθη εν Κωνσταντινουπόλει τω 1905. Εσπούδασεν εις τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Στρασβούργου, Παρισίων και Μονάχου. Τω 1954 εξελέγη τακτικός Καθηγητής της Παθολογικής Ανατομικής και Γενικής Παθολογίας εις το Πανεπιστήμιον Αθηνών. Μετά του αειμνήστου διδασκάλου Ιωάννου Κατσαρά εθεμελίωσεν την παρ' ημίν Παθολογικήν Ανατομικήν. Η συμβολή του εις τον επιστημονικόν τομέα, ευφημότατα διεθνώς γνωστή, είναι αξιολογωτάτη.
«Ο Καθηγητης κ. Θεόδωρος Κουγιουμτζέλλης εγεννήθη εν Κυδωνίαις Μ. Ασίας τω 1906. Εσπούδασε φυσικάς επιστήμας εις τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Μονάχου, Πυρηνικήν Φυσικήν εις το Ίδρυμα Κάϊζερ Γουλιέλμου Χαϊδελβέργης, εις Σχολήν ισοτόπων Χάργουελ Αγγλίας και ΟΑΚ RIDGE Η.Π.Α. Τω 1958 εξελέγη τακτικός Καθηγητής της Φυσικής εν τω Ε.Μ. Πολυτεχνείω. Διετέλεσε Γενικός Γραμματεύς της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας (1954-1960), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου πυρηνικών ερευνών, αντιπροσώπευσε την Ελλάδα εις πλείστα διεθνή επιστημονικά συνέδρια και ενδιέτριψεν ιδία εις τα της Πυρηνικής Φυσικής.
»0 Καθηγητής κ. Μιχαήλ Αναστασιάδης εγεννήθη εν Σμύρνη τω 1909. Διδάκτωρ των Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, απεστάλη ως υπότροφος εις Γαλλίαν, όπου έτυχε διπλώματος ηλεκτρολόγου και ακολούθως ραδιοηλεκτρολόγου μηχανικού. Το 1938 εξελέγη Υφηγητής της Εφηρμοσμένης Φυσικής, από δε του 1939 διατέλεσε έκτακτος Καθηγητής της Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θεμελιωτής της παρ' ημίν ηλεκτρονικής παιδείας, πρώτος εδίδαξε Ραδιοηλεκτρολογίαν και Ηλεκτρονικήν Φυσικήν εις το Πανεπιστήμιον Αθηνών και Ραδιοτεχνίαν εις την παρ αυτού ιδρυθείσαν Ραδιοτεχνικήν Σχολήν Αθηνών. Από του 1955 διωρίσθη Προϊστάμενος-Καθηγητής του Ιονοσφαιρικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών και μέλος του Διοικητικού
αυτού Συμβουλίου. Από του 1946 ίδρυσε την μηνιαίαν επιστημονικήν επιθεώρησιν «Αιών του Ατόμου». (Απέθανε στα 1979)
»0 τακτικός Καθηγητής της Πρακτικής Θεολογίας εν τω Πανεπιστημίω Αθηνών κ. Ευάγγελος Θεοδώρου εγεννήθη εν Αϊδινίω τω 1912. Πολυγραφώτατος συγγραφεύς και ανυπέρβλητος διδάσκαλος, περιέπει την ελληνικήν παίδευσιν και την καθόλου ελληνικήν ημέρωσιν.
«Ο τακτικός Καθηγητής των Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων εν τω Πανεπιστημίω Αθηνών Ιωάννης Καπετανάκης εγεννήθη εν Σμύρνη τω 1913. Πολυγραφώτατος συγγραφεύς, έθεσεν  ως σκοπόν αυτού τον εκσυγχρονισμόν της διδασκαλίας της Δερματολογίας και των λειτουργιών  του Νοσοκομείου του εκ της Βασιλίδος των Πόλεων μεγάλου εθνικού ευεργέτου Ανδρέου Συγγρού.
» Ο νομομαθής και θεολόγος, τακτικός Καθηγητής του Κανονικού Δίκαιου και της Ποιμαντικής εν τω Πανεπιστημίω Αθηνών Κωνσταντίνος Μουρατίδης εγεννήθη εν Καισαρεία τω 1918. Έχει συγγράψει αξιόλογα κανονολογικά έργα, η δε συμβολή αυτού εις την επιστήμην είναι ασυνήθης.

Σ.Σ. Οι βιογραφίες με την καθαρεύουσα γράφτηκαν από τον Μ. Αναστασιάδη και τον Ορ. Λουρίδη, ενώ με την δημοτική από το έργο του Χρ. Θεοδωρίδη με μεταφορά στη Δημοτική του Γ. Λαμψίδη.

Γιώργος Λαμψίδης
(Οι πρόσφυγες του 1922)
Εκδόσεις Αδελφών Κυριακίδη
Θεσσαλονίκη 1992