Συνέντευξη του συγγραφέα Δαμιανού Βασιλειάδη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη (εφημερίδα «Ελληνική Γνώμη», 21 Μαΐου 2013).
"Η ζωή του πατέρα μας είναι αντιπροσωπευτική και για το δράμα του Ποντιακού Ελληνισμού γενικά και ειδικά του Ποντιακού Ελληνισμού του Επαρχείου του Καρς, μιας βασικά άγνωστης πτυχής των τραγικών γεγονότων της περιόδου της Μικρασιατικής καταστροφής. Τέλος θέλαμε να βάλουμε φραγμό στον κίνδυνο της λήθης τόσο για τον πατέρα μας, όσο και για τους Πόντιους που έζησαν, όπως ο πατέρας μας το ίδιο ή παρόμοιο δράμα".
Αυτά δηλώνει στην εφημερίδα «Ελληνική Γνώμη» ο συγγραφέας Δαμιανός Βασιλειάδης.
■Ποια ήταν η αφορμή για να εκδοθεί το βιβλίο «Ο Λάμπον ας σο Καρς»; (Ο Λάμπος από το Καρς), εκδόσεις Στοχαστής.
Η απότιση φόρου τιμής στους γονείς μας που έζησαν, όπως όλα μου τα αδέλφια τονίζουμε, μόνο για μας. Εμείς ήμασταν η ζωή τους. Στερήθηκαν τα πάντα μόνο για μας. Όταν εμείς ήμασταν σε θέση να τους προσφέρουμε κάτι σ’ αυτή τη ζωή από ευγνωμοσύνη, ήδη ήταν αργά.
Είχαν «αποδημήσει εις Κύριον». Αυτός είναι ο υποκειμενικός παράγοντας, που μας οδήγησε να διατηρήσουμε τη μνήμη τους, ως απειροελάχιστο χρέος, όπως τονίζω στον πρόλογο του βιβλίου, απέναντι του και απέναντι στην μητέρα μας, ακόμη και απέναντι στους προγόνους μας και ολόκληρο τον Ποντιακό Ελληνισμό, στο μέτρο που του αναλογεί.
Όμως η ζωή του πατέρα μας είναι αντιπροσωπευτική και για το δράμα του Ποντιακού Ελληνισμού γενικά και ειδικά του Ποντιακού Ελληνισμού του Επαρχείου του Καρς, μιας βασικά άγνωστης πτυχής των τραγικών γεγονότων της περιόδου της Μικρασιατικής καταστροφής. Τέλος θέλαμε να βάλουμε φραγμό στον κίνδυνο της λήθης τόσο για τον πατέρα μας όσο και για τους Ποντίους που έζησαν, όπως ο πατέρας μας το ίδιο ή παρόμοιο δράμα.
■Γράφετε ως υπότιτλο «Η Οδύσσεια ενός Ποντίου από τον Καύκασο». Είναι τόσο σημαντική αυτή η υπογράμμιση για τη σημασία του αγώνα του πατέρα σας;
Η Οδύσσεια των Ποντίων είναι τραγική. Μία, αλλά αντιπροσωπευτική είναι αυτή του πατέρα μας. Την παρομοιάζω με του Οδυσσέα, πρώτα γιατί ζει τα τραγικότερα γεγονότα του Ποντιακού Ελληνισμού από το 1912 ως το 1922, δηλαδή 10 χρόνια και δεύτερο γιατί αναλογικά και κάτω φυσικά από άλλες συνθήκες, βίωσε αυτά που γράφει ο Όμηρος στην Οδύσσεια για τον Οδυσσέα: «.. .και πολιτείες πολλές εγνώρισε, πολλών βουλές ανθρώπων, κι αρίφνητα τυράννια ετράβηξε...». Πραγματικά ο πατέρας μας γνώρισε πολλούς λαούς, πολλές περιοχές και πολλά δράματα Ελλήνων και ξένων και γεγονότα με γενικότερο ενδιαφέρον σε όλες τις περιοχές όπου έζησε και έδρασε.
■Μέσα από την αφήγηση του πατέρα σας, σε πρώτο πρόσωπο, γνωρίζουμε και την διαπαιδαγώγηση αλλά και την ανατροφή των παιδιών εκείνης της εποχής. Γιατί ήταν τόσο σκληρή η αντιμετώπιση τους;
Η ζωή των προγόνων μας στα υψίπεδα του επαρχείου του Καρς ήταν σκληρή και χρειαζόταν πολύς μόχθος και κόπος για να επιβιώσεις. Παρ’ όλα αυτά η έφεση στα γράμματα και στην παιδεία αποτελούσε μια διέξοδο, που νοηματοδοτούσε τη ζωή. Ίσως ήταν και η κληρονομημένη παράδοση της φυλής. Με κάθε θυσία έπρεπε τα παιδιά να μάθουν «γράμματα». Στη συμπεριφορά του παππού μου διαφαίνεται ένας υπερβολικός ζήλος και επιμονή μέχρι υπερβολής σ’ αυτόν τον τομέα, που οπωσδήποτε δεν ήταν ο κανόνας.
■Ο Λάμπος είναι ο νέος που σηκώνει μπαϊράκι και φεύγει μακριά από τον πατέρα δυνάστη. Συμβαίνει κάτι ανάλογο και στη σημερινή κοινωνία μας με τους νέους;
Η περίπτωση της σχέσης του πατέρα μας με τον δικό του πατέρα δεν είναι οπωσδήποτε αντιπροσωπευτική των γονέων προς τα παιδιά. Τόσο οι περιπέτειες και δυσκολίες που έζησαν εκείνοι, όσο κι εμείς, που είμαστε παιδιά της κατοχής και του εμφυλίου και περάσαμε κατά κάποιο τρόπο «δια πυρός και σιδήρου» γινήκαμε κάπως υπερπροστατευτικοί στα παιδιά μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από την άλλη πλευρά τους αφαιρέσαμε το μέλλον, για να μιλήσω γενικά και όχι ειδικά για την περίπτωση τη δική μας, δηλαδή για μας, τα αδέλφια. Κι αυτή είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος. Οξύμωρο κι όμως αληθινό, για όποιον το καταλαβαίνει!
■Ο λόγος της γραφής του πατέρας σας είναι εκπληκτικός. Πώς κατάφερε να έχει άριστη γραφή;
0 πατέρας μας ήταν μορφωμένος και μελετηρός. Κατείχε άριστα τη ρωσική γλώσσα και φυσικά την ποντιακή και την ελληνική (καθαρεύουσα και δημοτική ανάμεικτα), που σημαίνει ότι, όταν κατέχεις καλά μια γλώσσα, μπορείς να την αποδώσεις και σε άλλες περιπτώσεις τουλάχιστον ικανοποιητικά. Κάτι ανάλογο με τη γραφή του Μακρυγιάννη και με παρόμοια χαρακτηριστικά. Μόνο που ο Μακρυγιάννης δεν πήγε σχολείο, ενώ ο πατέρας μου είχε την τύχη μιας κατά κάποιο τρόπο ικανοποιητικής για τις συνθήκες του Καυκάσου ελληνικής παιδείας. Επιπλέον είναι το ύφος. Η γλώσσα του είναι βιωματική, απλή, ανεπιτήδευτη και γνήσια, όπως ο χαρακτήρας του. Ίσως αυτό εντυπωσιάζει. Ήταν σαν το «γάργαρο» νερό μιας αμόλευτης πηγής.
■Σπουδαίες είναι και οι αναφορές στο στράτευμα των κοζάκων. Σας έχει αναφέρει άλλες σκηνές που δεν υπάρχουν στο βιβλίο;
Μας ανέφερε πάρα πολλές σκηνές για την εκτίμηση που είχαν οι απλοί Ρώσοι και άλλων εθνοτήτων Κοζάκοι στρατιώτες στον πατέρα μου, αλλά και γενικά στους Έλληνες, τους οποίους αγαπούσαν πραγματικά. Γι' αυτό μάλιστα τον συμβούλεψαν να φύγει από την εμφύλια σύρραξη κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση για να γλυτώσει.
Για τους Κοζάκους είχε να λέει πολλά, τους οποίους και ο ίδιος θαύμαζε, για την περηφάνια και την παλικαριά τους. Είχε όμως συμπάθεια και κατανόηση για τα δικά τους βάσανα, τα οποία και συμμεριζόταν. Βασικά και ο ίδιος ήταν πολύ αγαπητός και λόγω αγωγής και χαρακτήρα, όπως φαίνεται από τις διηγήσεις του.
■Θυμάστε κάποιες συμβουλές από τον πατέρα σας που σας επηρέασαν στη ζωή σας ;
Θα αναφέρω μόνο μία που τα λέει όλα, κατά την άποψή μου. Πολλές φορές έλεγε και επαναλάμβανε: "Τα παιδία να μαθάν’νε γράμματα και ίνουνταν ανθρώπ’"! Δηλαδή: Τα παιδιά να μαθαίνουν γράμματα και να γίνουν άνθρωποι! Δεν γνωρίζω έως σήμερα, αν κάποιοι άλλοι, κάπου αλλού λένε αυτήν την καταπληκτική φράση: Όχι μόνο να μάθουν γράμματα τα παιδιά, αλλά να μάθουν γράμματα, για να γίνουν άνθρωποι! Υπάρχει μεγαλύτερη σοφία από αυτή τη φράση; Τα λέει όλα. Ε! λοιπόν αυτό προσπάθησαν και πιστεύω, χωρίς υποκριτική ταπεινοφροσύνη, όσον αφορά εμάς τα παιδιά τους ότι τα κατάφεραν πάρα πολύ καλά. Η ζωή και η δράση μας, για του λόγου το αληθές.
■Στο βιβλίο είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική η εισαγωγή που κάνετε όπως και το φωτογραφικό υλικό. Ποια είναι η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού;
Στον πρόλογο έβαλα, τρόπον τινά, την ψυχή μου. Είναι ακόμη νωρίς για να μιλήσω για ανταπόκριση, γιατί το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα. Μπορώ όμως να πω από τις πρώτες αντιδράσεις ότι και πολύ άρεσε και μεγάλη συγκίνηση προξένησε σε όσους το διάβασαν και Πόντιους και μη Πόντιους.
■Σε λίγες ημέρες θα τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας. Ποιο είναι το μήνυμα αυτών των εκδηλώσεων για τη σημερινή κρίση;
Η γενοκτονία αποτελεί μήνυμα για έναν ασυμβίβαστο αγώνα, ώστε να μην ξανασυμβούν τα ίδια ή παρόμοια γεγονότα, που αποτελούν μαύρο στίγμα για την ανθρωπότητα. Σήμερα περνά η πατρίδα μας έναν Γολγοθά. Ας φροντίσουμε να γίνει Ανάσταση, μαθαίνοντας από τα λάθη μας και ατενίζοντας με αισιοδοξία το μέλλον. Αν εμείς δεν θέλουμε να σωθούμε δεν μπορούμε να περιμένουμε σωτηρία από κανέναν. Ένας σοφός είπε κάποτε: Όποιος προβλέπει το μέλλον μπορεί να το δημιουργήσει. Αρκεί η πρόβλεψη να είναι σωστή.
■Οι Πόντιοι αν και ξεριζώθηκαν από τις πατρίδες τους, ήρθαν στην Ελλάδα και πρόκοψαν. Αυτές οι μνήμες έχουν περάσει και στις νέες γενιές;
Εκεί όπου ο ποντιακός πληθυσμός έμεινε λίγο πολύ συμπαγής πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό δεν υπήρχε ισχυρή διάβρωση, παρ’ όλες τις δύσκολες αντικειμενικές συνθήκες. Οι μνήμες πέρασαν πραγματικά στις νέες γενιές. Δεν χρειάζεται να μιλήσω για τα αυτονόητα, δηλαδή για τις αρετές των Ποντίων, αν κάνουμε φυσικά αναφορά σε αυτούς, για τις οποίες μιλάνε επαινετικά περισσότερο οι μη Πόντιοι. Γιατί οι ίδιοι οι Πόντιοι πολλές φορές αυτοσαρκάζονται.
■Επισκεφτήκατε τα πατρογονικά μέρη με την κόρη σας. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας;
Πρώτα απ’ όλα βέβαια πρέπει να τονίσω τη συγκίνηση, τη δική μου φυσικά, αλλά και της κόρης μου, σαν να ζήσαμε όλη την τραγικότητα των γεγονότων των γονέων μας σε κάθε βήμα της γης των προγόνων μας. Αλγεινή μας έμεινε η συνειδητοποίηση ότι το τουρκικό κράτος θέλει να εξαφανίσει κάθε ίχνος παρουσίας Ελλήνων στην περιοχή. Κατεδαφίζουν και εξαφανίζουν ό,τι θυμίζει ελληνισμό και ελληνικό πολιτισμό. Κυρίως, φυσικά, ότι απέμεινε από εκκλησίες και σχολεία. Και μιλάμε για το σήμερα, όχι για το χθες, δηλαδή για εποχές πολέμων και κατατρεγμών. Βλέπετε τι γίνεται και στα κατεχόμενα της Κύπρου!
■Ο αγώνας του πατέρα σας Χαράλαμπου Βασιλειάδη είναι μια ελπίδα αντίστασης ενάντια στον ιμπεριαλισμό των Τούρκων. Υπάρχει λοιπόν και για εμάς ελπίδα;
Το πιο κρίσιμο ερώτημα.
Όσο υπάρχει η μνήμη, υπάρχει ελπίδα. Παρ’ όλα αυτά, δεν αρκεί. Χρειάζεται πίστη και δράση. Η πίστη (η οποιαδήποτε) δίνει δύναμη και η δράση δημιουργεί. Χωρίς το παρελθόν δεν υπάρχει μέλλον. Αφήνοντας στην άκρη τα αρνητικά του παρελθόντος δημιουργείς τα θετικά του μέλλοντος. Ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος είχε πει ότι ο Έλληνας έχει την αντιστασιακή φύση μέσα του. Πιστεύω ότι ισχύει το «τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις...». Είμαι αισιόδοξος. Όμως «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Δηλαδή καλή είναι η ελπίδα και η πίστη, αλλά χρειάζεται και η δημιουργική δράση, εμπνευσμένη από το χρέος προς τους ένδοξους προγόνους μας και τον πολιτισμό που δημιούργησαν.
 |
| Δαμιανός Βασιλειάδης |
Αυτά δηλώνει στην εφημερίδα «Ελληνική Γνώμη» ο συγγραφέας Δαμιανός Βασιλειάδης.
■Ποια ήταν η αφορμή για να εκδοθεί το βιβλίο «Ο Λάμπον ας σο Καρς»; (Ο Λάμπος από το Καρς), εκδόσεις Στοχαστής.
Η απότιση φόρου τιμής στους γονείς μας που έζησαν, όπως όλα μου τα αδέλφια τονίζουμε, μόνο για μας. Εμείς ήμασταν η ζωή τους. Στερήθηκαν τα πάντα μόνο για μας. Όταν εμείς ήμασταν σε θέση να τους προσφέρουμε κάτι σ’ αυτή τη ζωή από ευγνωμοσύνη, ήδη ήταν αργά.
Είχαν «αποδημήσει εις Κύριον». Αυτός είναι ο υποκειμενικός παράγοντας, που μας οδήγησε να διατηρήσουμε τη μνήμη τους, ως απειροελάχιστο χρέος, όπως τονίζω στον πρόλογο του βιβλίου, απέναντι του και απέναντι στην μητέρα μας, ακόμη και απέναντι στους προγόνους μας και ολόκληρο τον Ποντιακό Ελληνισμό, στο μέτρο που του αναλογεί.
Όμως η ζωή του πατέρα μας είναι αντιπροσωπευτική και για το δράμα του Ποντιακού Ελληνισμού γενικά και ειδικά του Ποντιακού Ελληνισμού του Επαρχείου του Καρς, μιας βασικά άγνωστης πτυχής των τραγικών γεγονότων της περιόδου της Μικρασιατικής καταστροφής. Τέλος θέλαμε να βάλουμε φραγμό στον κίνδυνο της λήθης τόσο για τον πατέρα μας όσο και για τους Ποντίους που έζησαν, όπως ο πατέρας μας το ίδιο ή παρόμοιο δράμα.
■Γράφετε ως υπότιτλο «Η Οδύσσεια ενός Ποντίου από τον Καύκασο». Είναι τόσο σημαντική αυτή η υπογράμμιση για τη σημασία του αγώνα του πατέρα σας;
Η Οδύσσεια των Ποντίων είναι τραγική. Μία, αλλά αντιπροσωπευτική είναι αυτή του πατέρα μας. Την παρομοιάζω με του Οδυσσέα, πρώτα γιατί ζει τα τραγικότερα γεγονότα του Ποντιακού Ελληνισμού από το 1912 ως το 1922, δηλαδή 10 χρόνια και δεύτερο γιατί αναλογικά και κάτω φυσικά από άλλες συνθήκες, βίωσε αυτά που γράφει ο Όμηρος στην Οδύσσεια για τον Οδυσσέα: «.. .και πολιτείες πολλές εγνώρισε, πολλών βουλές ανθρώπων, κι αρίφνητα τυράννια ετράβηξε...». Πραγματικά ο πατέρας μας γνώρισε πολλούς λαούς, πολλές περιοχές και πολλά δράματα Ελλήνων και ξένων και γεγονότα με γενικότερο ενδιαφέρον σε όλες τις περιοχές όπου έζησε και έδρασε.
■Μέσα από την αφήγηση του πατέρα σας, σε πρώτο πρόσωπο, γνωρίζουμε και την διαπαιδαγώγηση αλλά και την ανατροφή των παιδιών εκείνης της εποχής. Γιατί ήταν τόσο σκληρή η αντιμετώπιση τους;
Η ζωή των προγόνων μας στα υψίπεδα του επαρχείου του Καρς ήταν σκληρή και χρειαζόταν πολύς μόχθος και κόπος για να επιβιώσεις. Παρ’ όλα αυτά η έφεση στα γράμματα και στην παιδεία αποτελούσε μια διέξοδο, που νοηματοδοτούσε τη ζωή. Ίσως ήταν και η κληρονομημένη παράδοση της φυλής. Με κάθε θυσία έπρεπε τα παιδιά να μάθουν «γράμματα». Στη συμπεριφορά του παππού μου διαφαίνεται ένας υπερβολικός ζήλος και επιμονή μέχρι υπερβολής σ’ αυτόν τον τομέα, που οπωσδήποτε δεν ήταν ο κανόνας.
■Ο Λάμπος είναι ο νέος που σηκώνει μπαϊράκι και φεύγει μακριά από τον πατέρα δυνάστη. Συμβαίνει κάτι ανάλογο και στη σημερινή κοινωνία μας με τους νέους;
Η περίπτωση της σχέσης του πατέρα μας με τον δικό του πατέρα δεν είναι οπωσδήποτε αντιπροσωπευτική των γονέων προς τα παιδιά. Τόσο οι περιπέτειες και δυσκολίες που έζησαν εκείνοι, όσο κι εμείς, που είμαστε παιδιά της κατοχής και του εμφυλίου και περάσαμε κατά κάποιο τρόπο «δια πυρός και σιδήρου» γινήκαμε κάπως υπερπροστατευτικοί στα παιδιά μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από την άλλη πλευρά τους αφαιρέσαμε το μέλλον, για να μιλήσω γενικά και όχι ειδικά για την περίπτωση τη δική μας, δηλαδή για μας, τα αδέλφια. Κι αυτή είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος. Οξύμωρο κι όμως αληθινό, για όποιον το καταλαβαίνει!
■Ο λόγος της γραφής του πατέρας σας είναι εκπληκτικός. Πώς κατάφερε να έχει άριστη γραφή;0 πατέρας μας ήταν μορφωμένος και μελετηρός. Κατείχε άριστα τη ρωσική γλώσσα και φυσικά την ποντιακή και την ελληνική (καθαρεύουσα και δημοτική ανάμεικτα), που σημαίνει ότι, όταν κατέχεις καλά μια γλώσσα, μπορείς να την αποδώσεις και σε άλλες περιπτώσεις τουλάχιστον ικανοποιητικά. Κάτι ανάλογο με τη γραφή του Μακρυγιάννη και με παρόμοια χαρακτηριστικά. Μόνο που ο Μακρυγιάννης δεν πήγε σχολείο, ενώ ο πατέρας μου είχε την τύχη μιας κατά κάποιο τρόπο ικανοποιητικής για τις συνθήκες του Καυκάσου ελληνικής παιδείας. Επιπλέον είναι το ύφος. Η γλώσσα του είναι βιωματική, απλή, ανεπιτήδευτη και γνήσια, όπως ο χαρακτήρας του. Ίσως αυτό εντυπωσιάζει. Ήταν σαν το «γάργαρο» νερό μιας αμόλευτης πηγής.
■Σπουδαίες είναι και οι αναφορές στο στράτευμα των κοζάκων. Σας έχει αναφέρει άλλες σκηνές που δεν υπάρχουν στο βιβλίο;
Μας ανέφερε πάρα πολλές σκηνές για την εκτίμηση που είχαν οι απλοί Ρώσοι και άλλων εθνοτήτων Κοζάκοι στρατιώτες στον πατέρα μου, αλλά και γενικά στους Έλληνες, τους οποίους αγαπούσαν πραγματικά. Γι' αυτό μάλιστα τον συμβούλεψαν να φύγει από την εμφύλια σύρραξη κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση για να γλυτώσει.
Για τους Κοζάκους είχε να λέει πολλά, τους οποίους και ο ίδιος θαύμαζε, για την περηφάνια και την παλικαριά τους. Είχε όμως συμπάθεια και κατανόηση για τα δικά τους βάσανα, τα οποία και συμμεριζόταν. Βασικά και ο ίδιος ήταν πολύ αγαπητός και λόγω αγωγής και χαρακτήρα, όπως φαίνεται από τις διηγήσεις του.
■Θυμάστε κάποιες συμβουλές από τον πατέρα σας που σας επηρέασαν στη ζωή σας ;
Θα αναφέρω μόνο μία που τα λέει όλα, κατά την άποψή μου. Πολλές φορές έλεγε και επαναλάμβανε: "Τα παιδία να μαθάν’νε γράμματα και ίνουνταν ανθρώπ’"! Δηλαδή: Τα παιδιά να μαθαίνουν γράμματα και να γίνουν άνθρωποι! Δεν γνωρίζω έως σήμερα, αν κάποιοι άλλοι, κάπου αλλού λένε αυτήν την καταπληκτική φράση: Όχι μόνο να μάθουν γράμματα τα παιδιά, αλλά να μάθουν γράμματα, για να γίνουν άνθρωποι! Υπάρχει μεγαλύτερη σοφία από αυτή τη φράση; Τα λέει όλα. Ε! λοιπόν αυτό προσπάθησαν και πιστεύω, χωρίς υποκριτική ταπεινοφροσύνη, όσον αφορά εμάς τα παιδιά τους ότι τα κατάφεραν πάρα πολύ καλά. Η ζωή και η δράση μας, για του λόγου το αληθές.
■Στο βιβλίο είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική η εισαγωγή που κάνετε όπως και το φωτογραφικό υλικό. Ποια είναι η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού;
Στον πρόλογο έβαλα, τρόπον τινά, την ψυχή μου. Είναι ακόμη νωρίς για να μιλήσω για ανταπόκριση, γιατί το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα. Μπορώ όμως να πω από τις πρώτες αντιδράσεις ότι και πολύ άρεσε και μεγάλη συγκίνηση προξένησε σε όσους το διάβασαν και Πόντιους και μη Πόντιους.
■Σε λίγες ημέρες θα τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας. Ποιο είναι το μήνυμα αυτών των εκδηλώσεων για τη σημερινή κρίση;
Η γενοκτονία αποτελεί μήνυμα για έναν ασυμβίβαστο αγώνα, ώστε να μην ξανασυμβούν τα ίδια ή παρόμοια γεγονότα, που αποτελούν μαύρο στίγμα για την ανθρωπότητα. Σήμερα περνά η πατρίδα μας έναν Γολγοθά. Ας φροντίσουμε να γίνει Ανάσταση, μαθαίνοντας από τα λάθη μας και ατενίζοντας με αισιοδοξία το μέλλον. Αν εμείς δεν θέλουμε να σωθούμε δεν μπορούμε να περιμένουμε σωτηρία από κανέναν. Ένας σοφός είπε κάποτε: Όποιος προβλέπει το μέλλον μπορεί να το δημιουργήσει. Αρκεί η πρόβλεψη να είναι σωστή.
■Οι Πόντιοι αν και ξεριζώθηκαν από τις πατρίδες τους, ήρθαν στην Ελλάδα και πρόκοψαν. Αυτές οι μνήμες έχουν περάσει και στις νέες γενιές;
Εκεί όπου ο ποντιακός πληθυσμός έμεινε λίγο πολύ συμπαγής πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό δεν υπήρχε ισχυρή διάβρωση, παρ’ όλες τις δύσκολες αντικειμενικές συνθήκες. Οι μνήμες πέρασαν πραγματικά στις νέες γενιές. Δεν χρειάζεται να μιλήσω για τα αυτονόητα, δηλαδή για τις αρετές των Ποντίων, αν κάνουμε φυσικά αναφορά σε αυτούς, για τις οποίες μιλάνε επαινετικά περισσότερο οι μη Πόντιοι. Γιατί οι ίδιοι οι Πόντιοι πολλές φορές αυτοσαρκάζονται.
 |
| Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης |
Πρώτα απ’ όλα βέβαια πρέπει να τονίσω τη συγκίνηση, τη δική μου φυσικά, αλλά και της κόρης μου, σαν να ζήσαμε όλη την τραγικότητα των γεγονότων των γονέων μας σε κάθε βήμα της γης των προγόνων μας. Αλγεινή μας έμεινε η συνειδητοποίηση ότι το τουρκικό κράτος θέλει να εξαφανίσει κάθε ίχνος παρουσίας Ελλήνων στην περιοχή. Κατεδαφίζουν και εξαφανίζουν ό,τι θυμίζει ελληνισμό και ελληνικό πολιτισμό. Κυρίως, φυσικά, ότι απέμεινε από εκκλησίες και σχολεία. Και μιλάμε για το σήμερα, όχι για το χθες, δηλαδή για εποχές πολέμων και κατατρεγμών. Βλέπετε τι γίνεται και στα κατεχόμενα της Κύπρου!
■Ο αγώνας του πατέρα σας Χαράλαμπου Βασιλειάδη είναι μια ελπίδα αντίστασης ενάντια στον ιμπεριαλισμό των Τούρκων. Υπάρχει λοιπόν και για εμάς ελπίδα;
Το πιο κρίσιμο ερώτημα.
Όσο υπάρχει η μνήμη, υπάρχει ελπίδα. Παρ’ όλα αυτά, δεν αρκεί. Χρειάζεται πίστη και δράση. Η πίστη (η οποιαδήποτε) δίνει δύναμη και η δράση δημιουργεί. Χωρίς το παρελθόν δεν υπάρχει μέλλον. Αφήνοντας στην άκρη τα αρνητικά του παρελθόντος δημιουργείς τα θετικά του μέλλοντος. Ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος είχε πει ότι ο Έλληνας έχει την αντιστασιακή φύση μέσα του. Πιστεύω ότι ισχύει το «τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις...». Είμαι αισιόδοξος. Όμως «συν Αθηνά και χείρα κίνει». Δηλαδή καλή είναι η ελπίδα και η πίστη, αλλά χρειάζεται και η δημιουργική δράση, εμπνευσμένη από το χρέος προς τους ένδοξους προγόνους μας και τον πολιτισμό που δημιούργησαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου