ΤΣΑΓΟΥΛΤΖΗΔΕΣ ή ΤΣΑΓΙΑΛΤΖΗΔΕΣ
(Από την τουρκική λέξη cakil =χαλίκι, πετραδάκι) Ήταν οι εργάτες για τις πέτρες. Αποχώριζαν με σφυριά τις πέτρες και τα χαλίκια από το σώμα του μεταλλεύματος και στη συνέχεια το θρυμμάτιζαν σε σκόνη. Εκεί τελείωνε η δική τους συμμετοχή. Από αυτούς το παραλάμβαναν για τα περαιτέρω οι γαλτζήδες. Η δουλειά τους ήταν εξαιρετικά δύσκολη και άκρως ανθυγιεινή, αφού ανέπνεαν άφθονη σκόνη και άλλα αιωρούμενα σωματίδια που τους έτρωγαν τα πνευμόνια. Παρόλα αύτά, όμως, πολλοί την προτιμούσαν, επειδή ήταν σίγουρη και αρκετά επικερδής εργασία. Γιαυτό, όταν στην οικογένεια ενός τσαγιλτζή γεννιόταν ένα αγόρι, οι συγγενείς και οι άλλοι γνωστοί τους έδιναν την ευχή: «Φως ’ς σ’ομμάτα σουν, εποίκετε τον τσαγιλτζήν».
ΓΑΛΤΖΗΔΕΣ
Παραλάμβαναν σε σκόνη το μετάλλευμα από τους τσαγιλτζήδες και το ξέπλεναν σε μακρόστενες λείες σκάφες, για να απαλλαγεί από κάθε ξένο σώμα. Κατόπιν το έστελναν για τήξη (λιώσιμο) στους ειδικούς φούρνους. Ξακουστοί γαλτζήδες ήταν οι Κρωμναίοι (Δ. Οικονομίδης Α.Π. τ.Γ, Αθήνα 1931).
ΠΑΡΑΣΤΑΤΕΣ (Φούρναρηδες)
Οι εργάτες των φούρνων. Ήσαν πάντοτε σε εγρήγορση, γιατί πολλά μπορούσαν να συμβούν κατά τη διαδικασία της τήξης του μετάλλου.
Συνεργαζόντουσαν μεταξύ τους με απόλυτη τάξη και προσοχή για το λιώσιμο της καθαρής μεταλλευτικής σκόνης μέσα σε καμίνια ή ειδικά χωνευτήρια, τους χοάνους. Στην Αργυρούπολη υπήρχαν 12 τέτοιοι χοάνοι σε κατηφορικό έδαφος, κατά την εποχή της ακμής των μεταλλείων. Φυσική κατηφοριά υπήρχε κοντά στο παλιό Φροντιστήριο, στην ενορία του Αγίου Γεωργίου. Τα καμίνια της Αργυρούπολης έμοιαζαν με τα ασβεστοκάμινα, που αρκετοί γνωρίζουν.
Στην περιφέρεια της Αργυρούπολης, φημισμένοι παραστάτες ήταν οι Γιμερίτες και οι Σανταίοι.
ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΔΕΣ
(στα τουρκικά baltaci = ξυλοκόπος,υλοτόμος). Αξινοφόροι εργάτες που ανήκαν σε τάγματα, συγκροτούμενα αποκλειστικά από Έλληνες. Εργάζονταν τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε πολεμικές περιόδους. Αντικείμενο της εργασίας τους η κοπή των ξύλων και η κατασκευή των τεράστιων δοκών υποστήριξης των ανοιγμάτων που είχαν οι στοές. Σε καιρό πολέμου εφοδίαζαν με ξύλα και κάρβουνα τον τακτικό στρατό, κατέστρεφαν δάση, άνοιγαν δρόμους, κατασκεύαζαν γέφυρες, οχυρά, τάφρους κ. τ. λ. πολύ καλή ειδικότητα με μεγάλες αμοιβές και άλλες παροχές. Ήταν δακτυλοδεικτούμενοι. Ο αρχηγός τους, που διοριζόταν με σουλτανικό φιρμάνι, απολάμβανε τιμές πασά και έπαιρνε μέρος σε συσκέψεις με υψηλόβαθμους του καθεστώτος στο παλάτι, όπου, κάποτε, τον συναντούσε ακόμη και ο σουλτάνος για πολύ σοβαρά προβλήματα.
Γνωστές οικογένειες μπαλτατζήδων αναδείχτηκαν στα χωριά Κορόξενα, Ίμερα, Κρώμνη, Αμπρικάντων, Δέρραινα. Γνωστότερος όλων ο Χατζηευστάθιος από τη Δέρραινα.
Όταν γεννιόταν ένα αγόρι στην οικογένειά τους, έλεγαν ως ευχή το «άξιος μπαλτατζήμπασης».
Εκτός από τις πιο πάνω ειδικότητες, υπήρχαν και δύο βοηθητικές κατηγορίες εργαζομένων, που υποστήριζαν την όλη προσπάθεια, έμμεσα και έξω από τους χώρους των μεταλλείων.
Κώστας Νικολαΐδης
οικονομολόγος και συγγραφέας.
(Από την τουρκική λέξη cakil =χαλίκι, πετραδάκι) Ήταν οι εργάτες για τις πέτρες. Αποχώριζαν με σφυριά τις πέτρες και τα χαλίκια από το σώμα του μεταλλεύματος και στη συνέχεια το θρυμμάτιζαν σε σκόνη. Εκεί τελείωνε η δική τους συμμετοχή. Από αυτούς το παραλάμβαναν για τα περαιτέρω οι γαλτζήδες. Η δουλειά τους ήταν εξαιρετικά δύσκολη και άκρως ανθυγιεινή, αφού ανέπνεαν άφθονη σκόνη και άλλα αιωρούμενα σωματίδια που τους έτρωγαν τα πνευμόνια. Παρόλα αύτά, όμως, πολλοί την προτιμούσαν, επειδή ήταν σίγουρη και αρκετά επικερδής εργασία. Γιαυτό, όταν στην οικογένεια ενός τσαγιλτζή γεννιόταν ένα αγόρι, οι συγγενείς και οι άλλοι γνωστοί τους έδιναν την ευχή: «Φως ’ς σ’ομμάτα σουν, εποίκετε τον τσαγιλτζήν».
 |
| Ερείπια Αργυρούπολης |
ΓΑΛΤΖΗΔΕΣ
Παραλάμβαναν σε σκόνη το μετάλλευμα από τους τσαγιλτζήδες και το ξέπλεναν σε μακρόστενες λείες σκάφες, για να απαλλαγεί από κάθε ξένο σώμα. Κατόπιν το έστελναν για τήξη (λιώσιμο) στους ειδικούς φούρνους. Ξακουστοί γαλτζήδες ήταν οι Κρωμναίοι (Δ. Οικονομίδης Α.Π. τ.Γ, Αθήνα 1931).
ΠΑΡΑΣΤΑΤΕΣ (Φούρναρηδες)
Οι εργάτες των φούρνων. Ήσαν πάντοτε σε εγρήγορση, γιατί πολλά μπορούσαν να συμβούν κατά τη διαδικασία της τήξης του μετάλλου.
Συνεργαζόντουσαν μεταξύ τους με απόλυτη τάξη και προσοχή για το λιώσιμο της καθαρής μεταλλευτικής σκόνης μέσα σε καμίνια ή ειδικά χωνευτήρια, τους χοάνους. Στην Αργυρούπολη υπήρχαν 12 τέτοιοι χοάνοι σε κατηφορικό έδαφος, κατά την εποχή της ακμής των μεταλλείων. Φυσική κατηφοριά υπήρχε κοντά στο παλιό Φροντιστήριο, στην ενορία του Αγίου Γεωργίου. Τα καμίνια της Αργυρούπολης έμοιαζαν με τα ασβεστοκάμινα, που αρκετοί γνωρίζουν.
Στην περιφέρεια της Αργυρούπολης, φημισμένοι παραστάτες ήταν οι Γιμερίτες και οι Σανταίοι.
 |
| Φροντιστήριο Αργυρούπολης |
ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΔΕΣ
(στα τουρκικά baltaci = ξυλοκόπος,υλοτόμος). Αξινοφόροι εργάτες που ανήκαν σε τάγματα, συγκροτούμενα αποκλειστικά από Έλληνες. Εργάζονταν τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε πολεμικές περιόδους. Αντικείμενο της εργασίας τους η κοπή των ξύλων και η κατασκευή των τεράστιων δοκών υποστήριξης των ανοιγμάτων που είχαν οι στοές. Σε καιρό πολέμου εφοδίαζαν με ξύλα και κάρβουνα τον τακτικό στρατό, κατέστρεφαν δάση, άνοιγαν δρόμους, κατασκεύαζαν γέφυρες, οχυρά, τάφρους κ. τ. λ. πολύ καλή ειδικότητα με μεγάλες αμοιβές και άλλες παροχές. Ήταν δακτυλοδεικτούμενοι. Ο αρχηγός τους, που διοριζόταν με σουλτανικό φιρμάνι, απολάμβανε τιμές πασά και έπαιρνε μέρος σε συσκέψεις με υψηλόβαθμους του καθεστώτος στο παλάτι, όπου, κάποτε, τον συναντούσε ακόμη και ο σουλτάνος για πολύ σοβαρά προβλήματα.
Γνωστές οικογένειες μπαλτατζήδων αναδείχτηκαν στα χωριά Κορόξενα, Ίμερα, Κρώμνη, Αμπρικάντων, Δέρραινα. Γνωστότερος όλων ο Χατζηευστάθιος από τη Δέρραινα.
Όταν γεννιόταν ένα αγόρι στην οικογένειά τους, έλεγαν ως ευχή το «άξιος μπαλτατζήμπασης».
Εκτός από τις πιο πάνω ειδικότητες, υπήρχαν και δύο βοηθητικές κατηγορίες εργαζομένων, που υποστήριζαν την όλη προσπάθεια, έμμεσα και έξω από τους χώρους των μεταλλείων.
οικονομολόγος και συγγραφέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου