Το μοιρολόγι "μοιρολόεμαν" συνηθίζεται ακόμη στο χωριό μου. Κι εγώ ακολουθώντας την παράδοση έγραψα όταν πέθανε ο Πόλυς Χριστοφορίδης, φίλος και αδελφός του αγαπητού μας φίλου Χριστόφορου το παρακάτω μοιρολόγι:
ΜΟΙΡΟΛΟΕΜΑΝ
"Πόλυ, θα σύρω το μαντήλ’ και θα μοιρολογώ σε,
θα λέγω λόγια θλιβερά και παραπονεμένα
θα κλαίγω σε πονετικά ’ς σ’ εμέτερον την γλώσσαν,
άμον ντ’ εμοιρολόγαναν η Μάννα μ’ και η Μάννα σ’.
Πόλυ, πολλά ’ληγόρεσες κι αλήγορα εχπάστες
’ς σήν στράταν το αγύριστον και κανέναν ’κ’ ενούντσες
είχες ακόμαν για να ζεις πολλά καλά ημέρας.
Αδέλφια είχες άξια και πολυκουρφιγμένα
κ’ εσύ επότ’σες άτ’ς φαρμάκ’ και πικροτερμονέαν.
Έκαψες τ’ αδελφόπα σου, έκαψες τα πουλόπα σ’,
εφέκες τα κορτσόπα σου, τα χρυσά τα κλαδία σ’,
εκόπαν τα φτερόπα ’τουν κ’ επέμ’ναν μαρεμένα.
Εσύ άνθρωπος αχουλής και σπλαχνικόν καρδίαν,
πως εφέκες την Κάτια σου να ζει χωρίς εσέναν;
π’ εγάπανεν κ’ ετίμανεν και είχε σε Θεόν άτ’ς;
Κι ατώρα επέμν’νεν άχαρος, χόρα κι ορφανεμέντσα
εποίκες την καρδίαν άτ’ς γεράν αψιματένεν.
Κ’ εμείς εσέν π’ εγνώρτσαμε, φίλοι και μαθητάδες,
από καρδίας θλίφκουμες ’κί θα ’λέπωμε άλλο
το γελαστόν τον πρόσωπο σ’ και το αλάτ’ το πόϊ σ’.
Και ’ς σή Ματσούκας το χορόν, τσί θα χορεύ’ τη σέρραν,
ποιος έμορφα θα δεβάζ' κατενά Μάτσουκάτ’ κα,
όσα ο πάπα σ’ έγραψεν πατρίδας ιστορίας;
Τ’ έσά τα χάρια πολλά, τελεμονήν πα’ ’κ’ έχνε,
καλόγνωμος, καλόκαρδος, πολλά αγαπεμένος.
Πολλά να λέω ’κ’ επορώ τα χρόνια μ’ δεβασμένα,
πολλά να κλαίγω ’κ’ επορώ, παίρ’ με άσ’ σην καρδίαν.
’Σ απόκοσμα όθεν θα πας, πολλά παρακαλώ σε,
εύρικον τ' αδελφόπο μου, ’πέ άτον χαιρετίας.
’Πέ άτον το τζάχ’ν άτ’ καπνίζ’, η γενεά ’τ’ ’κ’ εχάθεν.
’Πέ άτον τα κλαδία ’του εποίκανε κλαδόπα,
ελέπ’ άτα και χαίρουμαι κι ας’ άλλ’ το μέρος κλαίω.
Ατώρα εχπάστες και θα πας, ’ς σ’ έμορφον το χωρίο
σ’ ’ς σα γονικά τα χώματα, ’ς σα γονικά ταφία.
ΗΞερολίμνη ελίβωσεν, όλα τα στράτας κλαίγ’νε,
κλαίγ’νεοί φίλ’ κι οι συενοί, κλαίγ’νε και τα συμπαίδα σ'
άτείν’ με τινάν έπαιζες και-ν-από μικροθέας.
Εσέβες ’ς ση στράταν και πας, Βαΐονος ημέραν,
Βάϊα καί Βαϊόκλαδα τα στράτας- ι-σ’ στρωμένα,
αθένια κι ανθομύριγα και ηλεφωταγμένα.
Επήες μέ την Άνοιξην με την ανθοφορίαν,
ν' αξιών’σε ο Θεόν, ’ς σα γαλενά τα δέβας.
Καλόν Παράδεισον να έεις, λαφρόν να εν’ το χώμα σ’".
(Πόλυ, θα βγάλω το μαντήλι μου, θα σε μοιρολογήσω
θα σου πω λόγια θλιβερά και παραπονεμένα,
θα σε κλάψω πονετικά στη γλώσσα τη δική μας
όπως μοιρολογούσανε οι Μάνες οι δικές μας.
Πόλυ, εβιάστηκες πολύ, γρήγορα να κινήσεις
στον δρόμο τον αγύριστο. Δεν σκέφτηκες κανένα.
Είχες ακόμα τον καιρό να ζήσεις καλές μέρες.
Είχες αδέλφια άξια και πολυπαινεμένα
φαρμάκι τους επότισες τους έριξες στα βάθη.
Έκαψες τα αδέλφια σου, έκαψες τα παιδιά σου,
άφησες τις κορούλες σου τα χρυσά σου κλωνάρια,
κόπηκαν οι φτερούγες τους και μένουν μαραμένα.
Εσύ άνθρωπος λογικός με σπλαχνική καρδιά
πως άφησες την Κάτια σου να ζει χωρίς εσένα,
που τιμούσε κι αγάπαγε και σε είχε Θεό της;
Και τώρα μένει άχαρη, χήρα κι ορφανεμένη,
φωτιά, πληγή την άφησες βαθιά μεσ’ την καρδιά της.
Κι εμείς που σε γνωρίσαμε, φίλοι και μαθητάδες,
θλιβόμαστε από καρδιάς που δεν θα ξαναδούμε
το γελαστό σου πρόσωπο και το παράστημά σου.
Και στης Ματσούκας το χορό ποιος θα χορεύει σέρρα,
ποιος θα διαβάζει όμορφα γνήσια Ματσουκάτ’κα
όσα ο πατέρας σου έγραψε "Πατρίδας Ιστορίας";
Οι χάρες σου είναι πολλές και τελειωμό δεν έχουν
καλόγνωμος, καλόκαρδος, πολυαγαπημένος.
Πολλά, δεν μπορώ να σου πω, τα χρόνια μου πέρασαν,
πολύ να κλάψω δεν μπορώ, σφίγγεται η καρδιά μου.
Εκεί που πας στ’ απόκοσμα, θα σε παρακαλέσω
να εύρεις τ’ αδελφάκι μου, να μου το χαιρετήσεις.
Η γενιά του δε χάθηκε, το τζάκι του καπνίζει.
Πες του πως τα κλωνάρια του εκάνανε κλαδάκια,
τα βλέπω και τα χαίρομαι κι από την άλλη κλαίω.
Τώρα ξεκίνησες και πας στο όμορφο χωριό σου,
στα γονικά σου χώματα, στο μνήμα των γονιών σου.
Η Ξερολίμνη μαύρισε, οι δρόμοι όλοι κλαίνε,
κλαίνε φίλοι και συγγενείς, κλαίνε και τα "συμπαίδα σ’",
αυτοί που παίζατε μαζί, σαν ήσασταν παιδάκια.
Κίνησες τώρα και θα πας, ημέρα των Βαΐων.
Βάγια να’ ν’ και Βαγιόκλαδα ο δρόμος σου στρωμένος,
ανθένιος κι ανθομύριστος και ηλιοφωτισμένος.
Έφυγες μεσ’ την Ανοιξη με τα πολλά λουλούδια
να σ’ αξιώσει ο Θεός στον ήρεμο τον δρόμο.
Να έχεις καλό Παράδεισο, να’ ναι ’λαφρύ το χώμα!)
Πόπη Τσακμακίδου - Κωτίδου
Φιλόλογος-Συγγραφέας
ΜΟΙΡΟΛΟΕΜΑΝ
"Πόλυ, θα σύρω το μαντήλ’ και θα μοιρολογώ σε,
θα λέγω λόγια θλιβερά και παραπονεμένα
θα κλαίγω σε πονετικά ’ς σ’ εμέτερον την γλώσσαν,
άμον ντ’ εμοιρολόγαναν η Μάννα μ’ και η Μάννα σ’.
Πόλυ, πολλά ’ληγόρεσες κι αλήγορα εχπάστες
’ς σήν στράταν το αγύριστον και κανέναν ’κ’ ενούντσες
είχες ακόμαν για να ζεις πολλά καλά ημέρας.
Αδέλφια είχες άξια και πολυκουρφιγμένα
κ’ εσύ επότ’σες άτ’ς φαρμάκ’ και πικροτερμονέαν.
Έκαψες τ’ αδελφόπα σου, έκαψες τα πουλόπα σ’,
εφέκες τα κορτσόπα σου, τα χρυσά τα κλαδία σ’,
εκόπαν τα φτερόπα ’τουν κ’ επέμ’ναν μαρεμένα.
Εσύ άνθρωπος αχουλής και σπλαχνικόν καρδίαν,
πως εφέκες την Κάτια σου να ζει χωρίς εσέναν;
π’ εγάπανεν κ’ ετίμανεν και είχε σε Θεόν άτ’ς;
Κι ατώρα επέμν’νεν άχαρος, χόρα κι ορφανεμέντσα
εποίκες την καρδίαν άτ’ς γεράν αψιματένεν.
Κ’ εμείς εσέν π’ εγνώρτσαμε, φίλοι και μαθητάδες,
από καρδίας θλίφκουμες ’κί θα ’λέπωμε άλλο
το γελαστόν τον πρόσωπο σ’ και το αλάτ’ το πόϊ σ’.
Και ’ς σή Ματσούκας το χορόν, τσί θα χορεύ’ τη σέρραν,
ποιος έμορφα θα δεβάζ' κατενά Μάτσουκάτ’ κα,
όσα ο πάπα σ’ έγραψεν πατρίδας ιστορίας;
Τ’ έσά τα χάρια πολλά, τελεμονήν πα’ ’κ’ έχνε,
καλόγνωμος, καλόκαρδος, πολλά αγαπεμένος.
Πολλά να λέω ’κ’ επορώ τα χρόνια μ’ δεβασμένα,
πολλά να κλαίγω ’κ’ επορώ, παίρ’ με άσ’ σην καρδίαν.
’Σ απόκοσμα όθεν θα πας, πολλά παρακαλώ σε,
εύρικον τ' αδελφόπο μου, ’πέ άτον χαιρετίας.
’Πέ άτον το τζάχ’ν άτ’ καπνίζ’, η γενεά ’τ’ ’κ’ εχάθεν.
’Πέ άτον τα κλαδία ’του εποίκανε κλαδόπα,
ελέπ’ άτα και χαίρουμαι κι ας’ άλλ’ το μέρος κλαίω.
Ατώρα εχπάστες και θα πας, ’ς σ’ έμορφον το χωρίο
σ’ ’ς σα γονικά τα χώματα, ’ς σα γονικά ταφία.
ΗΞερολίμνη ελίβωσεν, όλα τα στράτας κλαίγ’νε,
κλαίγ’νεοί φίλ’ κι οι συενοί, κλαίγ’νε και τα συμπαίδα σ'
άτείν’ με τινάν έπαιζες και-ν-από μικροθέας.
Εσέβες ’ς ση στράταν και πας, Βαΐονος ημέραν,
Βάϊα καί Βαϊόκλαδα τα στράτας- ι-σ’ στρωμένα,
αθένια κι ανθομύριγα και ηλεφωταγμένα.
Επήες μέ την Άνοιξην με την ανθοφορίαν,
ν' αξιών’σε ο Θεόν, ’ς σα γαλενά τα δέβας.
Καλόν Παράδεισον να έεις, λαφρόν να εν’ το χώμα σ’".
(Πόλυ, θα βγάλω το μαντήλι μου, θα σε μοιρολογήσω
θα σου πω λόγια θλιβερά και παραπονεμένα,
θα σε κλάψω πονετικά στη γλώσσα τη δική μας
όπως μοιρολογούσανε οι Μάνες οι δικές μας.
Πόλυ, εβιάστηκες πολύ, γρήγορα να κινήσεις
στον δρόμο τον αγύριστο. Δεν σκέφτηκες κανένα.
Είχες ακόμα τον καιρό να ζήσεις καλές μέρες.
Είχες αδέλφια άξια και πολυπαινεμένα
φαρμάκι τους επότισες τους έριξες στα βάθη.
Έκαψες τα αδέλφια σου, έκαψες τα παιδιά σου,
άφησες τις κορούλες σου τα χρυσά σου κλωνάρια,
κόπηκαν οι φτερούγες τους και μένουν μαραμένα.
Εσύ άνθρωπος λογικός με σπλαχνική καρδιά
πως άφησες την Κάτια σου να ζει χωρίς εσένα,
που τιμούσε κι αγάπαγε και σε είχε Θεό της;
Και τώρα μένει άχαρη, χήρα κι ορφανεμένη,
φωτιά, πληγή την άφησες βαθιά μεσ’ την καρδιά της.
Κι εμείς που σε γνωρίσαμε, φίλοι και μαθητάδες,
θλιβόμαστε από καρδιάς που δεν θα ξαναδούμε
το γελαστό σου πρόσωπο και το παράστημά σου.
Και στης Ματσούκας το χορό ποιος θα χορεύει σέρρα,
ποιος θα διαβάζει όμορφα γνήσια Ματσουκάτ’κα
όσα ο πατέρας σου έγραψε "Πατρίδας Ιστορίας";
Οι χάρες σου είναι πολλές και τελειωμό δεν έχουν
καλόγνωμος, καλόκαρδος, πολυαγαπημένος.
Πολλά, δεν μπορώ να σου πω, τα χρόνια μου πέρασαν,
πολύ να κλάψω δεν μπορώ, σφίγγεται η καρδιά μου.
Εκεί που πας στ’ απόκοσμα, θα σε παρακαλέσω
να εύρεις τ’ αδελφάκι μου, να μου το χαιρετήσεις.
Η γενιά του δε χάθηκε, το τζάκι του καπνίζει.
Πες του πως τα κλωνάρια του εκάνανε κλαδάκια,
τα βλέπω και τα χαίρομαι κι από την άλλη κλαίω.
Τώρα ξεκίνησες και πας στο όμορφο χωριό σου,
στα γονικά σου χώματα, στο μνήμα των γονιών σου.
Η Ξερολίμνη μαύρισε, οι δρόμοι όλοι κλαίνε,
κλαίνε φίλοι και συγγενείς, κλαίνε και τα "συμπαίδα σ’",
αυτοί που παίζατε μαζί, σαν ήσασταν παιδάκια.
Κίνησες τώρα και θα πας, ημέρα των Βαΐων.
Βάγια να’ ν’ και Βαγιόκλαδα ο δρόμος σου στρωμένος,
ανθένιος κι ανθομύριστος και ηλιοφωτισμένος.
Έφυγες μεσ’ την Ανοιξη με τα πολλά λουλούδια
να σ’ αξιώσει ο Θεός στον ήρεμο τον δρόμο.
Να έχεις καλό Παράδεισο, να’ ναι ’λαφρύ το χώμα!)
Φιλόλογος-Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου