Εκείνα τα παλαιά τα χρόνα ’ς σο χωρίο μ’ ’ς, σην Ξηρολίμνην Κοζάνης, όλ’ εζήναν με την γεωργίαν και μ’ ολίγον κτηνοτροφίαν. Αέτσ’ εζήναν και σ’ όλα τα χωρία προσφύγων το 1923 που έρθαν ας σον Πόντον και την Μικρασίαν.
’Σ σην άνοιξιν απάν’, Μάρτιον μήναν για Απρίλ’ έρχουτον ας σην Κοζάνην αλμπάντς (πεταλωτής), ο Κώστας ο Χαλβατζής, να καλιγών’ άλογα, βούδα και γαϊδούρα τη χωρί’ εμουν. Εκαλίγωναν ατα έρκεν (ενωρίς), γιάτι έμπρα ερχίναναν τα δουλείας.
Ακεί, σ’ έναν ανοιχτίαν τη χωρί’, εφέρναν τα ζα τουν με τα δουκάλα ’ς σην γούλαν και με την σειράν εκαλίγωναν ατα.
Έσκωνεν και εκράνεν διπλωμένον το γόνατον τη ζου και με την κελπετήν (τανάλια) εβγάλνεν τα καρφία ας σο παλαιόν το πέταλον και επαίρνεν έναν μαχαίρ’ άμον κλαδευτήρ (γιανασάκ έλεγαν ατο) και έκοβεν απανκέσ’ το χαλασμένον το νύχ’, μέχρι να έρται το σαγλάμ’.
Εφέρνεν το γενίν (καινούργιο) το πέταλον, ετέρνεν να ταιριάζ’ και με γενία (καινούργια) τρανά καρφία εντούνεν με το τσακούτς (σφυρί) και εκάρφωνεν ατα ’ς σο νύχ’ τη ζου ζαρωτά και με την κελπετήν έκοφτεν ατα και τ’ άλλα εζούλιζεν (στράβωνε) ατα να μη εβγαίν’ το πέταλον.
Έναν αΐκον ημέραν έγκεν και ο θείο μ’ ο Γοργόρτς (Γρηγόρης Λυπηρίδης) τον γάιδαρον ατ’ για να καλιγών’ ατο σκών’ ο αλμπάντς, εβγάλ’ το παλαιόν και με το μαχαίρ’ τερεί το νύχ’ πολλά χαλασμένον, τερεί και τ’ άλλα τρία ποδάρα τη ζου, εκείνα πα χαλασμένα πολλά τα νύχα τουν.
Κλώσκεται και λέει ατον:
— Μπάρμπα Γρηγόρη, όλα τα νύχια του είναι χαλασμένα και δεν κάνει να το πεταλώσουμε, θα φύγουν όλα από τα νύχια του. Του χρόνου, να δούμε.
Ατότε, ο θείον ο Γοργότς παίρ’ λύν’ το δουκάλ’ και σύρ παίρ’ τον γάιδαρον και λέει ατον:
Χάιτε ας πάμε, γαϊδουρόπο μ’, οφέτος παπούτσα ’κ’ έχ’!
Αγνοί και θαμαστοί έσαν οι παλαιοί εμουν, λαφρόν το χώμαν ντο σκεπάζ’ ατ'ς.
Νίκος Κυριαζίδης
Αρχιτέκτονας-Λαογράφος
’Σ σην άνοιξιν απάν’, Μάρτιον μήναν για Απρίλ’ έρχουτον ας σην Κοζάνην αλμπάντς (πεταλωτής), ο Κώστας ο Χαλβατζής, να καλιγών’ άλογα, βούδα και γαϊδούρα τη χωρί’ εμουν. Εκαλίγωναν ατα έρκεν (ενωρίς), γιάτι έμπρα ερχίναναν τα δουλείας.
Ακεί, σ’ έναν ανοιχτίαν τη χωρί’, εφέρναν τα ζα τουν με τα δουκάλα ’ς σην γούλαν και με την σειράν εκαλίγωναν ατα.
Έσκωνεν και εκράνεν διπλωμένον το γόνατον τη ζου και με την κελπετήν (τανάλια) εβγάλνεν τα καρφία ας σο παλαιόν το πέταλον και επαίρνεν έναν μαχαίρ’ άμον κλαδευτήρ (γιανασάκ έλεγαν ατο) και έκοβεν απανκέσ’ το χαλασμένον το νύχ’, μέχρι να έρται το σαγλάμ’.
Εφέρνεν το γενίν (καινούργιο) το πέταλον, ετέρνεν να ταιριάζ’ και με γενία (καινούργια) τρανά καρφία εντούνεν με το τσακούτς (σφυρί) και εκάρφωνεν ατα ’ς σο νύχ’ τη ζου ζαρωτά και με την κελπετήν έκοφτεν ατα και τ’ άλλα εζούλιζεν (στράβωνε) ατα να μη εβγαίν’ το πέταλον.
Έναν αΐκον ημέραν έγκεν και ο θείο μ’ ο Γοργόρτς (Γρηγόρης Λυπηρίδης) τον γάιδαρον ατ’ για να καλιγών’ ατο σκών’ ο αλμπάντς, εβγάλ’ το παλαιόν και με το μαχαίρ’ τερεί το νύχ’ πολλά χαλασμένον, τερεί και τ’ άλλα τρία ποδάρα τη ζου, εκείνα πα χαλασμένα πολλά τα νύχα τουν.
Κλώσκεται και λέει ατον:
— Μπάρμπα Γρηγόρη, όλα τα νύχια του είναι χαλασμένα και δεν κάνει να το πεταλώσουμε, θα φύγουν όλα από τα νύχια του. Του χρόνου, να δούμε.
Ατότε, ο θείον ο Γοργότς παίρ’ λύν’ το δουκάλ’ και σύρ παίρ’ τον γάιδαρον και λέει ατον:
Χάιτε ας πάμε, γαϊδουρόπο μ’, οφέτος παπούτσα ’κ’ έχ’!
Αγνοί και θαμαστοί έσαν οι παλαιοί εμουν, λαφρόν το χώμαν ντο σκεπάζ’ ατ'ς.
Νίκος Κυριαζίδης
Αρχιτέκτονας-Λαογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου