Για την άρση κάποιων συγχύσεων

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συγχέουν την Oθω­μανική αυτοκρατορία με την τουρκική δημο­κρατία, τους βαλκανικούς πολέμους (1912-1913) με τον A' παγκόσμιο πόλεμο (1914-1918), τη μι­κρασιατική εκστρατεία (1920) με την εκστρατεία στην Ουκρανία (1919), τη Ρωσία με τη Σοβιετική Ένωση, τους Νεότουρκους με το κίνημα του Κε­μάλ.

Η μεγαλύτερη σύγχυση υπάρχει ανάμεσα στους όρους μουσουλμάνος και Οθωμανός. Υπάρχουν αρκετοί που νομίζουν ότι Οθωμανός είναι θρη­σκευτική διάκριση, γιατί αγνοούν ότι Οθωμανός σημαίνει πολίτης της οθωμανικής αυτοκρατορίας και μουσουλμάνος πιστός του Ισλάμ. Στο Ισλάμ υπάρχει και η μεγάλη διάκριση ανάμεσα στους σουνίτες, που είναι οι ορθόδοξοι (οι Τούρκοι εί­ναι στην πλειοψηφία τους σουνίτες), και στους σιίτες, που είναι ένα είδος διαμαρτυρομένων, αμ­φισβητιών της ισλαμικής ορθοδοξίας.

Οθωμανική αυτοκρατορία ονομάστηκε μια με­γάλη περιοχή, που κατακτήθηκε σιγά-σιγά, από το 1290 και μετά, από τον Οσμάν ή Οτομάν και τους διαδόχους του. Με ορμητήριο την πρωτεύουσα, την Προύσα, η αυτοκρατορία του Οσμάν έφτα­σε στη μέγιστη ακμή της, έχοντας κατακτήσει την ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια, την Κριμαία, την Περσία, την Υεμένη, τη Συρία, την Παλαιστίνη, την άνω Αίγυπτο, τη Λιβύη, την Τυνησία και την Αλγερία. Απλωνόταν, δηλαδή, στις ηπείρους Ευρώπη, Ασία και Αφρική.

Η οθωμανική αυτοκρατορία, με τελευταίο σουλ­τάνο τον Μεχμέτ Στ' Βαχτετντίν, καταργήθηκε το 1922 από τον Μουσταφά Κεμάλ, αφού αμφισβη­τήθηκε από τους Νεότουρκους το 1908-1922. Το 1923 εγκαθιδρύθηκε η τουρκική δημοκρατία, με σχετική απόφαση της εθνικής εθνοσυνέλευσης της Άγκυρας, που είχε πρόεδρο τον Μουσταφά Κεμάλ.

Abdul Hamid

Αρκετοί είναι εκείνοι που συγχέουν τους Νεότουρκους με τους κεμαλικούς. Οι Νεότουρκοι, που είχαν λίκνο τη Γαλλία, όπου σπούδαζαν παιδιά πλούσιων τουρκικών οικογενειών, έκαναν την επανάσταση τους κατά του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίντ το 1908, υποσχόμενοι δικαιοσύνη, ισότητα και ελευθερία, όπως και οι Γάλλοι επαναστάτες του 1789.

Με αρχηγούς τους Μεχμέτ Ταλαάτ, Ισμαήλ Ενβέρ και Αχμέτ Τζαλάλ - πρώτη φορά, τώρα, γράφονται  τα μικρά τους ονό­ματα -, έκαναν την επανάσταση τους το 1908, με κέντρο τη Θεσσαλονίκη, γενέτειρα του Μουστα­φά Κεμάλ, και επικράτησαν σε όλη την οθωμανι­κή αυτοκρατορία, δίνοντας στις διάφορες εθνό­τητες της αυτοκρατορίας υποσχέσεις για κάτι καινούργιο, το οποίο ήταν, τελικά, το έγκλημα της γενοκτονίας σε βάρος των Αρμενίων και των Ελ­λήνων, δύο εθνοτήτων, που κρατούσαν στα χέρια τους την οικονομία της αυτοκρατορίας.

Η δράση του Κεμάλ, που ήταν αντίθετος προς τους Νεότουρκους, άρχισε ουσιαστικά το 1919, όταν πήγε στον Πόντο να χτυπήσει το αντάρτι­κο των Ελλήνων και να εφαρμόσει τα σχέδια του Γερμανού στρατηγού, αρχηγού του τουρκικού στρατού, Λίμαν Φον Σάντερς.

 Ο Κεμάλ κατάρ­γησε το σουλτανάτο το 1922, μετά τη νίκη του σε βάρος των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, και ανακή­ρυξε τη δημοκρατία το 1923. Στο διάστημα από το 1919 - 1922 υπήρχαν δύο κυβερνήσεις στην Τουρ­κία, εκείνη του σουλτάνου, που διαπραγματευό­ταν με τους Δυτικούς, και η άτυπη του Κεμάλ, που λεγόταν μεγάλη εθνοσυνέλευση και ενισχυόταν πολιτικά και οικονομικά από τη Γερμανία και τη Σοβιετική Ένωση.

Η ελληνική εκστρατεία στη Μικρά Ασία για την απελευθέρωση της περιοχής της Σμύρνης, με την «άδεια» των Δυτικών και κυρίως του Άγγλου πρωθυπουργού Λόιντ Τζορτζ προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, άρχισε στις αρχές Μαΐου 1920 και έλη­ξε στις αρχές Σεπτεμβρίου 1922, βυθίζοντας την Ελλάδα σε πολιτικό και οικονομικό χάος, αυτό, ακριβώς, που επιδίωκαν οι Δυτικοί, για να απο­δυναμώσουν την Ελλάδα της «μεγάλης ιδέας».

Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα - μία μεραρχία - πήγε στη νότια Ουκρανία το 1919, για να ενισχύ­σει τους Δυτικούς και την Ιαπωνία στα χτυπήματα που προσπαθούσαν να δώσουν στο νέο σοβιετικό κράτος του Λένιν. 

Από την αρχή, η ελληνική με­ραρχία αντιμετώπισε την εχθρότητα των ντόπιων και τη φιλία μόνον των Ελλήνων της περιοχής της Οδησσού, η οποία φιλία απέβη, τελικά, σε βάρος τους, γιατί από τότε χαρακτηρίστηκαν αντεπαναστάτες και εχθροί του λαού.
 Οι μαζικές εξοντώ­σεις σε βάρος των Ποντίων, από τους σταλινικούς μετά το 1934, κυρίως, είχαν ως πρόσχημα και τη στάση των Ελλήνων το 1919 υπέρ των αντεπαναστατών.