Η Μικρά Ασία

Η Μικρά Ασία ήταν πάντα -και είναι και σήμερα- μια ανή­συχη περιοχή. Από χιλιάδες χρόνια πριν φτάνουν σ' αυτό το χώρο αμέτρητες φυλές και λαοί με σκοπό να κυριαρχήσουν. 

Οι νεότεροι υποτάσσουν τους παλιότερους, για να υποταχθούν και αυτοί αργότερα σε κάποιους άλλους. Οι παλιότεροι κυρίαρχοι διαμορφώνουν μια εθνολογική ιδιαιτερότητα κάτω από τους νέους κυρίαρχους και τη διατηρούν επίμονα. Οι κυρίαρχοι επι­βάλλονται πάνω σε λαούς με εθνολογικές ιδιαιτερότητες, που δεν πρόκειται να χάσουν την ιδιομορφία τους.

Οι τελευταίοι κυρίαρχοι είναι οι Οσμανλήδες Τούρκοι, μια πολεμική ομάδα που αριθμούσε μόλις 3.000 άτομα, όταν έφθασε στη Μικρά Ασία κυνηγημένη από τους Μογγόλους του Τζένγκις Χαν και των διαδόχων του. Και κατόρθωσαν να κυριαρχήσουν ως πολεμική ομάδα πάνω στους λαούς της Μικράς Ασίας με τις έντονες και χαρακτηριστικές τους ιδιορρυθμίες.

Τούτοι οι Τούρκοι, που θα αποκτήσουν μια κάποια εθνική συνείδηση μόλις στις αρχές του 20ού αιώνα, διεκδικούν για πατρίδα τους τη χώρα τόσων και τόσων εθνοτήτων και εθνών. Είναι κάτι δύσκολο και ως σκέψη ακόμα. 

Πριν απ' αυτούς οι Έλληνες και οι Αρμένιοι που ζούσαν σ' αυτό το χώρο απέκτη­σαν εθνική συνείδηση και απαίτησαν το χώρο τους ως πατρίδα. Οι Τούρκοι, κυρίαρχη τότε πολεμική ομάδα, τους αφάνισαν με τις πιο άγριες σφαγές που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.

Έπρε­πε να δημιουργήσουν μια δική τους πατρίδα, αφού ήσαν πολεμι­κή ομάδα που κυριαρχούσε πάνω σε λαούς με δική τους εθνική συνείδηση. Για να δημιουργήσουν πατρίδα οι Οσμανλήδες (Οθω­μανοί), έπρεπε να αφανίσουν τα έθνη από το χώρο αυτό. Και το πραγματοποίησαν το 1915-1923, εξαφανίζοντας τους Αρμένιους και τους Έλληνες είτε με τη σφαγή και το ξερίζωμα είτε με το βίαιο εξισλαμισμό.

Μα τα έθνη δεν είναι εύκολο να εξαφανι­στούν. Άλλωστε στη Μικρά Ασία υπήρχαν τόσες πολλές εθνότη­τες που και με τον αφανισμό κάποιων άλλες βγήκαν στο προ­σκήνιο. Οι Κούρδοι πήραν τη σκυτάλη ενός νέου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που εξακολουθεί και σήμερα να συγκλονίζει την Τουρκία. 

Και οι βίαια εξισλαμισμένοι, όπως οι Πόντιοι και οι Αρμένιοι, δε φαίνεται να έχασαν τη μνήμη τους. Τέτοιες εθνό­τητες, και με τον Αλλάχ για Θεό, εξακολουθούν να διατηρούν την ιδιαιτερότητά τους και την ιστορική τους μνήμη.

Οι Οσμανλήδες Τούρκοι είναι προσηλωμένοι στην έννοια της κυρίαρχης πολεμικής ομάδας. Αν και οι Νεότουρκοι προ­σπάθησαν να διαμορφώσουν εθνική συνείδηση, δε φαίνεται να πέτυχαν και πολλά πράγματα. 

Το όνειρο τους και σήμερα είναι νέες κατακτήσεις (περίπτωση Κύπρου, απειλές στο Αιγαίο και τη Θράκη). Νιώθουν ακόμα κατακτητές. Και αυτό τους κάνει να συμπεριφέρονται σαν κυρίαρχη πολεμική ομάδα.

Οι Κούρδοι γυρεύουν την εθνική τους ανεξαρτησία στο χώρο που ζουν. Μετά τη σφαγή των Αρμενίων, στην περιοχή της Ανατολικής Μικράς Ασίας υπάρχουν κυρίως Κούρδοι. Οσμανλήδες δεν υπάρχουν. Οι απόπειρες εποικισμού δεν φαίνεται να απέδωσαν.

Αυτό ακριβώς τους υποχρεώνει να συμπεριφέρονται ανάλογα και στις άλλες εθνότητες, οι οποίες παρά τον εξισλαμισμό τους διατηρούν την ιδιαιτερότητά τους.

Το δύσκολο πρόβλημα των εθνοτήτων της Μικράς Ασίας περιπλέκεται από το γεγονός ότι οι εθνότητες δεν εντοπίζονται σε συγκεκριμένες περιοχές. Είναι διασκορπισμένες παντού. Συμβιώνουν σε όλο το χώρο της Μικράς Ασίας, η μια πλάι στην άλλη. Μόνο οι Κούρδοι έχουν συγκεκριμένη πατρίδα, συγκεκρι­μένο χώρο.

Ένα ακόμα πολύ δύσκολο πρόβλημα είναι η ταυτότητα των Οσμανλήδων. Υπάρχουν σήμερα Οσμανλήδες Τούρκοι; Αν ανα­ζητήσει κανένας μογγολικά γνωρίσματα στα χαρακτηριστικά των Τούρκων, θα δυσκολευτεί πολύ να τα βρει.

Οι λίγες χιλιά­δες Οσμανλήδες, Σελτζούκοι και Τουρκομάνοι που είχαν κατα­σταλάξει εδώ παλιότερα έχουν ουσιαστικά αφομοιωθεί από τον πληθυσμό που προϋπήρχε στη Μικρά Ασία. 

Οι Οσμανλήδες Τούρκοι είναι μια πολεμική ομάδα που δεν έχει πολλές σχέσεις με τους Τούρκους που έφθασαν εδώ. Οι επήλυδες εξαντλήθη­καν, αλλά ενσωμάτωσαν νέους από το χώρο της Μικράς Ασίας στην πολεμική τους ομάδα.

Αλλά αυτή η πολεμική ομάδα δε γί­νεται εύκολα έθνος.

Περικλής Ροδάκης

"Γόρδιος Δεσμός"