«Οι δύο όχθες της νοσταλγίας»

«Έπαυλη Μοδιάνο»- κτίριο του ΛΕΜΜ-Θ

Την έκθεση με τίτλο «Οι δύο όχθες της νοσταλγίας» που διοργάνωσε το «Ίδρυμα Ανταλλαγέντων της  Λοζάνης», με έδρα την Κωνσταντινούπολη, φιλοξενούν από τον Ιούνιο στη Θεσσαλονίκη το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας - Θράκης (ΛΕΜΘ) και το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού (ΙΑΠΕ) του δήμου Καλαμαριάς.
Η έκθεση αυτή βασίζεται σε προφορικές μαρτυρίες και φωτογραφίες Ελλήνων και Τούρκων που οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους υποχρεώθηκαν να εκπατριστούν από τη γενέθλια γη, με τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 και τη Συνθήκη της Λοζάνης το 1923. Η ελληνοτουρκική σύμβαση της Ανταλλαγής των Πληθυσμών αποτελεί μια πρωτοφανή ρύθμιση στην παγκόσμια ιστορία, καθώς εκπατρίστηκαν αναγκαστικά, χωρίς δυνατότητα επιστροφής και με μοναδικό το κριτήριο της θρησκείας, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι — 1.500.000 ορθόδοξοι χριστιανοί και 500.000 μουσουλμάνοι.
Η προφορική εξιστόρηση στιγμών, που αναδιοργάνωσαν σε συνθήκες δραματικές τη συλλογική ζωή, διαπερνά το πλαίσιο της επίσημης ιστορίας με τη δύναμη του πραγματικού πρωταγωνιστή της Ιστορίας: του ανθρώπινου πόνου. Η κοινή παρουσίαση της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη από δύο σημαντικά ιδρύματα της πόλης, αποσκοπεί στην αλληλογνωριμία ανάμεσα σε δυο πληθυσμούς που μοιράστηκαν τη δραματική εμπειρία της υποχρεωτικής μετακίνησης και αποτελεί συνεισφορά σε μια νέα οπτική της ιστορίας.
Μια ματιά που κρατά αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση, όσο και από μεταμοντέρνες απόπειρες που ισοπεδώνουν τις διαφορετικές εμπειρίες. Κοινό σημείο στις προφορικές μαρτυρίες των προσφύγων αποτελεί το παράπονο να γεννιέσαι σε μια χώρα, να μεγαλώνεις σε άλλη και να αισθάνεσαι ξένος και στις δύο.

Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο στις 14 Ιουνίου. Χαιρέτισαν οι δήμαρχοι Καλαμαριάς Θεοδόσης Μπακογλίδης και Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, η πρόεδρος του ΛΕΜΘ Μαριάννα Βιλδιρίδου-Χατζητόλιου και ο πρόεδρος του ΙΑΠΕ Σωτήρης Γεωργιάδης.
Για το θέμα της έκθεσης μίλησαν ο Ζήσης Σκαμπάλης, προϊστάμενος διεύθυνσης του ΛΕΜΘ, η Μαρία Καζαντζίδου, ιστορικός του ΙΑΠΕ και ο Sefer Guvenc, γενικός γραμματέας του Ιδρύματος Ανταλλαγέντων Λοζάνης. Τα εγκαίνια πλαισίωσαν με τα τραγούδια τους οι χορωδίες του Ιδρύματος Ανταλλαγέντων Λοζάνης και του Δήμου Καλαμαριάς.
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 2014, και στη διάρκειά της θα πραγματοποιηθούν επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις και ξεναγήσεις.