Είναι δύσκολο να γράψει κανείς για τις γυναίκες της Σαντάς και να τις περιγράψει σε όλο τους το μεγαλείο.
Οι Σανταίες δεν ήσαν συνηθισμένες γυναίκες, είχαν αρετές και ιδιαιτερότητες που δεν τις βρίσκουμε στον υπόλοιπο Πόντο.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι παλαιότεροι ιστοριογράφοι του Πόντου, όταν αναφέρονται στην Σάντα, κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στις γυναίκες της, τονίζοντας την αρετή, την ανδρεία και την εργατικότητά τους.
Αναφέρω λοιπόν σχετικά αποσπάσματα από τα γραφόμενα παλαιοτέρων συγγραφέων και ιστοριογράφων:
Ο Περικλής Τριανταφυλλίδης, στο έργο του "'Η εν Πόντω ελληνική φυλή", Αθήναι 1866, σελ. 60, αναφέρει:
"...Η Σουμελά είχε εις την εκκλησιαστικήν αυτής δικαιοδοσίαν και το χωρίον Σαντά, τρέφον αρειμανίους ου μόνον τους άνδρας αλλά και τας γυναίκας, οπλοφορούσας καθ’ όλον το έτος, εν απουσία των ανδρών..."
Ο Σανταίος Φίλιππος Χειμωνίδης, στο έργο του Ιστορία και στατιστική της Σαντάς", Αθήναι 1902, σελ. 141-142, γράφει:
"...Καθ’ όλον το διάστημα τής απουσίας των ανδρών αι γυναίκες ως άλλαι Σπαρτιάτιδες είναι οι διευθυνταί των οίκων, αυταί περί αυτού φροντίζουσαι. Η φιλεργία των γυναικών ιδία είναι παραδειγματική...".
Σε άλλο σημείο: "Άλλαι αρεταί κοσμούσαι την Σανταίαν ’κοδέσποιναν είναι η κοσμιότης και η αυστηρότης των ηθών, η πίστις εις την οικογένειαν και η σοβαρότης..."
Ο Κ. Παπαμιχαλόπουλος, στο έργο του "Περιήγησις εις τον Πόντο", Αθήνα 1903, σελ. 140-141, γράφει:
"Αι Σανταίαι γυναίκες φημίζονται ως συνεταί, ανδρείαι καί εργατικαί. Κατά την απουσία των ανδρών αυταί φροντίζουσι περί πάντων εν τω οικω και ταις έξω εργασίαις φορούσι δ’ αυταί εν ώρα ανάγκης τα όπλα των ανδρών προς φύλαξιν της τιμής αυτών και προς υπεράσπισιν και άμυναν της οικογενειακής περιουσίας. Και κατά τα άλλα δε κέκτηναι αι Σανταίαι γυναίκες απάσας τας αρετάς των καλών συζύγων...".
Ο Δ.Η. Οικονομίδης, στο έργο του "Ό Πόντος και τα δίκαια του εν αυτώ ελληνισμού", Αθήναι 1920, σελ. 68, μας πληροφορεί:
"... Αι Σανταίαι είναι εύσωμοι και τολμηραί ως οι άνδρες των. Εξησκημέναι εις την χρήσιν των όπλων, οπλοφορούσι και αυταί εν ώρα ανάγκης. Ηνδραγάθησαν πολλάκις αύται και μέγαν έδειξαν ηρωισμόν, ώστε και δικαίως δύνανται να θεωρώνται ως άλλαι Αμαζόνες..."
Αμαζόνες ονομάζει τις γενναίες γυναίκες της Σάντας και ο ιστοριογράφος της Σάντας Μιλτιάδης Νυμφόπουλος στο έργο του "Ιστορία Σάντας του Πόντου", Δράμα 1953.
Από τους νεώτερους συγγραφείς ο Στάθης Αθανασιάδης (Γεροστάθης) στο έργο του "Ιστορία και λαογραφία της Σάντας", Θεσ/νίκη 1967-1970, μας γράφει για τις αρετές και την τυραννισμένη ζωή των γυναικών της Σάντας. Ιδιαίτερα τονίζει την εργατικότητά τους και καταλήγει: "Αν ήτανε να στήσουν ηρώο για την εργατικότητα της γυναίκας, αυτό θα έπρεπε να στηθεί για τις Σανταίες"
Επίσης, ο Σίμος Λιανίδης, Σανταίος συγγραφέας, πεζογράφος, ποιητής, θεατρογράφος, λαογράφος, τιμημένος για το έργο του από την Ακαδημία των Αθηνών, είναι εκείνος που ύμνησε κυριολεκτικά την γυναίκα της Σαντάς του Πόντου και την Σανταία γυναίκα που ήρθε, ρίζωσε και έζησε εδώ στην Ελλαδική γη.
Με χίλιους - δύο τρόπους τραγούδησε την βασανισμένη της ζωή, την σκληρή, την ανελέητη, την γεμάτη στέρηση, αρρώστιες και μιζέρια, και τις ονομάζει "ηρωίδες της ζωής, του μόχθου και της δουλειάς".
Σανταίες στο θερισμό |
Οι Σανταίες δεν ήσαν συνηθισμένες γυναίκες, είχαν αρετές και ιδιαιτερότητες που δεν τις βρίσκουμε στον υπόλοιπο Πόντο.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι παλαιότεροι ιστοριογράφοι του Πόντου, όταν αναφέρονται στην Σάντα, κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στις γυναίκες της, τονίζοντας την αρετή, την ανδρεία και την εργατικότητά τους.
Αναφέρω λοιπόν σχετικά αποσπάσματα από τα γραφόμενα παλαιοτέρων συγγραφέων και ιστοριογράφων:
Ο Περικλής Τριανταφυλλίδης, στο έργο του "'Η εν Πόντω ελληνική φυλή", Αθήναι 1866, σελ. 60, αναφέρει:
"...Η Σουμελά είχε εις την εκκλησιαστικήν αυτής δικαιοδοσίαν και το χωρίον Σαντά, τρέφον αρειμανίους ου μόνον τους άνδρας αλλά και τας γυναίκας, οπλοφορούσας καθ’ όλον το έτος, εν απουσία των ανδρών..."
Ο Σανταίος Φίλιππος Χειμωνίδης, στο έργο του Ιστορία και στατιστική της Σαντάς", Αθήναι 1902, σελ. 141-142, γράφει:
"...Καθ’ όλον το διάστημα τής απουσίας των ανδρών αι γυναίκες ως άλλαι Σπαρτιάτιδες είναι οι διευθυνταί των οίκων, αυταί περί αυτού φροντίζουσαι. Η φιλεργία των γυναικών ιδία είναι παραδειγματική...".
Σε άλλο σημείο: "Άλλαι αρεταί κοσμούσαι την Σανταίαν ’κοδέσποιναν είναι η κοσμιότης και η αυστηρότης των ηθών, η πίστις εις την οικογένειαν και η σοβαρότης..."
Παραδοσιακή ενδυμασία Σανταίας |
"Αι Σανταίαι γυναίκες φημίζονται ως συνεταί, ανδρείαι καί εργατικαί. Κατά την απουσία των ανδρών αυταί φροντίζουσι περί πάντων εν τω οικω και ταις έξω εργασίαις φορούσι δ’ αυταί εν ώρα ανάγκης τα όπλα των ανδρών προς φύλαξιν της τιμής αυτών και προς υπεράσπισιν και άμυναν της οικογενειακής περιουσίας. Και κατά τα άλλα δε κέκτηναι αι Σανταίαι γυναίκες απάσας τας αρετάς των καλών συζύγων...".
Ο Δ.Η. Οικονομίδης, στο έργο του "Ό Πόντος και τα δίκαια του εν αυτώ ελληνισμού", Αθήναι 1920, σελ. 68, μας πληροφορεί:
"... Αι Σανταίαι είναι εύσωμοι και τολμηραί ως οι άνδρες των. Εξησκημέναι εις την χρήσιν των όπλων, οπλοφορούσι και αυταί εν ώρα ανάγκης. Ηνδραγάθησαν πολλάκις αύται και μέγαν έδειξαν ηρωισμόν, ώστε και δικαίως δύνανται να θεωρώνται ως άλλαι Αμαζόνες..."
Αμαζόνες ονομάζει τις γενναίες γυναίκες της Σάντας και ο ιστοριογράφος της Σάντας Μιλτιάδης Νυμφόπουλος στο έργο του "Ιστορία Σάντας του Πόντου", Δράμα 1953.
Από τους νεώτερους συγγραφείς ο Στάθης Αθανασιάδης (Γεροστάθης) στο έργο του "Ιστορία και λαογραφία της Σάντας", Θεσ/νίκη 1967-1970, μας γράφει για τις αρετές και την τυραννισμένη ζωή των γυναικών της Σάντας. Ιδιαίτερα τονίζει την εργατικότητά τους και καταλήγει: "Αν ήτανε να στήσουν ηρώο για την εργατικότητα της γυναίκας, αυτό θα έπρεπε να στηθεί για τις Σανταίες"
Επίσης, ο Σίμος Λιανίδης, Σανταίος συγγραφέας, πεζογράφος, ποιητής, θεατρογράφος, λαογράφος, τιμημένος για το έργο του από την Ακαδημία των Αθηνών, είναι εκείνος που ύμνησε κυριολεκτικά την γυναίκα της Σαντάς του Πόντου και την Σανταία γυναίκα που ήρθε, ρίζωσε και έζησε εδώ στην Ελλαδική γη.
Με χίλιους - δύο τρόπους τραγούδησε την βασανισμένη της ζωή, την σκληρή, την ανελέητη, την γεμάτη στέρηση, αρρώστιες και μιζέρια, και τις ονομάζει "ηρωίδες της ζωής, του μόχθου και της δουλειάς".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου