Τον Δεκέμβριο του 1917 έγινε γενική συνέλευση των προυχόντων, στην οποία, έπειτα από τριήμερες συζητήσεις, αποφασίστηκε η προβολή αντίστασης εναντίον οποιασδήποτε επιδρομής και εξελέγη πενταμελής επιτροπή αγώνα, όπως την ονόμασαν, από ανθρώπους με πείρα και σύνεση.
Η Επιτροπή αυτή ανέλαβε την πολιτική διοίκηση, με πρόεδρο τον Θεοδόσιο Χειμωνίδη (Κοσλαράντων) , γραμματέα τον Ιωάννη Κουφατζή (Ισχανάντων) , ταμία τον Ισαάκ Κούρτογλου (Ισχανάντων) και συμβούλους τους Αβραάμ Καλαϊτζίδη (Ζουρνατσάντων) και Χρήστο Σεβαστίδη (ΙΙιστοφάντων).
Παράλληλα εξελέγησαν και οι οπλαρχηγοί από κάθε χωριό, που ήσαν υπεύθυνοι για την ενεργό αμυντική οργάνωση της Σαντάς. Γενικός οπλαρχηγός εξελέγη ο Ιωάννης Σπαθάρος (από την ενορία Τερζάντων) , με βοηθούς οπλαρχηγούς κατά χωρία τους : Ευκλείδη Κουρτίδη (Ισχανάντων) , Ιωάννη Τριανταφυλλίδη (Πινατάντων) , Ιωάννη Ζαχαριάδη (Τερζάντων) , Ιωάννη Ορφανίδη (Κοσλαράντων), Αβραάμ Καλαϊτζίδη (Ζουρνατσάντων) και X. Σεβαστίδη (ΙΙιστοφάντων) .
Σε διάστημα λίγων ημερών κατόρθωσαν να συνεγείρουν τον πληθυσμό, να τον κατατοπίσουν και να του συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο, σε βαθμό ώστε να παραμεριστεί κάθε ατομικός υπολογισμός και να μεταβληθεί η Σαντά σε μια οργανωμένη πολιτεία σε κατάσταση πολιορκίας — όπως θα λέγαμε σήμερα — με υπέρτατο νόμο την σωτηρία τής πατρίδας.
Φιλίππου Παπα Απ. Χειμωνίδη
Α' Ιστοριογράφος της Σαντάς
Αθήνα 4 Μάρτη 1902
Η Επιτροπή αυτή ανέλαβε την πολιτική διοίκηση, με πρόεδρο τον Θεοδόσιο Χειμωνίδη (Κοσλαράντων) , γραμματέα τον Ιωάννη Κουφατζή (Ισχανάντων) , ταμία τον Ισαάκ Κούρτογλου (Ισχανάντων) και συμβούλους τους Αβραάμ Καλαϊτζίδη (Ζουρνατσάντων) και Χρήστο Σεβαστίδη (ΙΙιστοφάντων).
Παράλληλα εξελέγησαν και οι οπλαρχηγοί από κάθε χωριό, που ήσαν υπεύθυνοι για την ενεργό αμυντική οργάνωση της Σαντάς. Γενικός οπλαρχηγός εξελέγη ο Ιωάννης Σπαθάρος (από την ενορία Τερζάντων) , με βοηθούς οπλαρχηγούς κατά χωρία τους : Ευκλείδη Κουρτίδη (Ισχανάντων) , Ιωάννη Τριανταφυλλίδη (Πινατάντων) , Ιωάννη Ζαχαριάδη (Τερζάντων) , Ιωάννη Ορφανίδη (Κοσλαράντων), Αβραάμ Καλαϊτζίδη (Ζουρνατσάντων) και X. Σεβαστίδη (ΙΙιστοφάντων) .
Σε διάστημα λίγων ημερών κατόρθωσαν να συνεγείρουν τον πληθυσμό, να τον κατατοπίσουν και να του συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο, σε βαθμό ώστε να παραμεριστεί κάθε ατομικός υπολογισμός και να μεταβληθεί η Σαντά σε μια οργανωμένη πολιτεία σε κατάσταση πολιορκίας — όπως θα λέγαμε σήμερα — με υπέρτατο νόμο την σωτηρία τής πατρίδας.
 |
| Γέφυρα στον Γιάμπολη |
Στην Επιτροπή αγώνας είχε δοθεί δικτατορική εξουσία, αλλά και αυτή κατόρθωσε να αξιοποιήσει στο ακέραιο το δικαίωμά της αυτό και να θέσει υπό την θέλησή της και τον έλεγχό της κάθε εκδήλωση της ζωής του συνόλου, όπως θα έκανε μια πολεμική κυβέρνηση.
Για πρώτη φορά στην περίπτωση αυτή βλέπομε την ένοπλη — ας πούμε — δύναμη της Σαντάς συσπειρωμένη γύρω από ένα και μόνο ηγέτη, με τον τίτλο του γενικού οπλαρχηγού, βοηθούμενο από το επιτελείο των τοπικών κατά χωρία οπλαρχηγών.
Γύρω στα 180 γυμνασμένα παλληκάρια, με στρατιωτική πειθαρχία, ήσαν έτοιμα να πεθάνουν παρά να επιτρέψουν την καταπάτηση της Σαντάς.
Επανειλημμένες απόπειρες εισβολής των γειτόνων από το στενό του Γιάμπολη (του μόνου δρόμου προσπέλασης την εποχή εκείνη του χειμώνα) αποκρούστηκαν χωρίς δυσκολία, όταν στις 25 Ιανουαρίου 1918 έγινε η μεγαλύτερη επιδρομή.
Μετά πολύωρη μάχη αποκρούστηκε και η επίθεση αυτή, με τρεις νεκρούς (ένα πατέρα και τους δυο γιους του) και ένα τραυματία από μέρους των Σανταίων και 14 νεκρούς των Τούρκων, που εγκαταλείφθηκαν στο πεδίον της μάχης από τους συντρόφους τους.
Έκτοτε οι Σανταίοι δεν είχαν καμιά ενόχληση, αλλά η κατάσταση αυτή, όπως εννοεί ο καθένας, δεν ήταν δυνατόν να διαρκέσει περισσότερο. Ο Πόντος είχε ανακαταληφθεί από μηνών ήδη ολόκληρος και μόνο η Σαντά έμενε μία απομονωμένη νησίδα αντίστασης, δίχως καμιά ελπίδα βοήθειας απέξω....
Φιλίππου Παπα Απ. Χειμωνίδη
Α' Ιστοριογράφος της Σαντάς
Αθήνα 4 Μάρτη 1902
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου