Ο Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος για την ποντιακή διάλεκτο

Τετάρτη 30 Ιουλίου 2014

Σε περίληψη του λόγου του διευθυντή του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας Κωνσταντίνου Ξανθόπουλου, που δημοσίεψε το περιοδικό «Αστήρ του Πόντου», πριν από τις θερινές εξετάσεις, αναφέρεται:


«... Μετά ταύτα επήνεσε τους μαθητάς ως επιμελείς και φιλοτίμους, αλλ’ εξέφρασε την λύπην αυτού, ότι ου μικρόν κώλυμα εις την πρόοδον αυτών γίνεται το ότι εμμένουσιν εις το γλωσσικόν ιδίωμα του τόπου συνομιλούντες προς αλλήλους και εν τη σχολή και αλλαχού.
Πόσον δε σπουδαίον είναι το κώλυμα τούτο και πόσην βλάβην επιφέρει, ανέπτυξεν ως εξής.
Η γλώσσα, είπε, συντελεί εις την ανάπτυξιν την διανοητικήν και την ηθικήν, και η ανάπτυξις κατ’ αλληλεπίδρασή επιδρά εις την της γλώσσης διόρθωσιν και μόρφωσιν. Τούτο είναι βέβαιον. Εάν λοιπόν η γλώσσα της διδασκαλίας και η γλώσσα η ιδία εκάστου μαθητού δεν προσεγγίζωσι προς αλλήλας, ο μαθητής δυσκολεύεται εις την έκφρασιν των εννοιών και παραστάσεων αυτού ενώπιον του διδασκάλου και κάπως εξ ανάγκης προσκολλάται απαρεγκλίτως εις το γράμμα του βιβλίου. 
Εντεύθεν η επίδοσις και η ανάπτυξις ικανώς κωλύεται ή και βραδύνει. Όθεν προς μείζονα προκοπήν των τέκνων της πατρίδος μας και ανάλογον της επιμελείας αυτών, αδάπανον δε όλως προαγωγήν των σχολείων μας παρακαλώ και τους μαθητάς πάντας και τους γονείς εν τω οίκω να ομιλώσι την νεωτέραν Ελληνικήν, την διορθωμένην, και ν’ αφήσωσι την διάλεκτον του τόπου εις τας γραίας και τους παρήλικας- ως πληροφορούμαι δε, σχεδόν πάντες δύνανται τώρα οπωσούν ορθώς να μεταχειρίζωνται την κοινήν του έθνους ημών νεωτέραν γλώσσαν, δι’ ής και συνδεόμεθα και συνεννοούμεθα μετά πάντων. Η διδασκαλία θα προσπαθήση από της αστικής σχολής να επιβοηθήση και τα μικρά έτι παιδία εις την καθαρεύουσαν γλώσσαν και την μόρφωσιν του γλωσσικού, αλλά δεν αρκεί απαιτείται και των γονέων η επικουρία.
Εάν μη καταστή κοινή και ευχερής η χρήσις της νεωτέρας Ελληνικής ημών γλώσσης, η εκπαίδευσις με όλα τα σχολεία μας και τα έξοδά μας θα χωλαίνη και τα ήθη μας θα είνε και θα εξακολουθούν να είνε τραχέα, ώσπερ η διάλεκτος του τόπου. Πας τόπος έχει ιδίαν διάλεκτον και παρ’ ημίν τοις Έλλησιν ως και παρά πάσι τοις έθνεσιν, αλλά δια της εκπαιδεύ-σεως και των σχολείων διορθούται συν τη αναπτύξει και εκπαιδεύσει του λαού.
Το πράγμα τούτο είναι σπουδαίον και σπουδαίον κώλυμα της προόδου των σχολείων μας και της μορφώσεως του λαού. Δεον να το αισθανθώμεν πάντες και πάντες να συντελέσωμεν εις την άρσιν ή την διόρθωσιν αυτού.
Καιρός είνε πλέον εν τη οικία να συνηθίζηται η διορθωμένη Ελληνική. Μετά τα ειρημένα μετ’ επαίνων ανήγγειλε την συμφωνίαν, ήν έκαμαν οι των ανωτέρων τάξεων μαθηταί τού ν’ αποφεύγωσι τους βαρβαρισμούς και σολοικισμούς και τους διεφθαρμένους τύπους του τοπικού ιδιώματος».

Περιοδικό ΑΣΤΗΡ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ 
Τεύχος 27, 29 Ιουνίου 1885, έτος α’
Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 
Copyright © 2015 Santeos
| Design By Herdiansyah Hamzah