Ο τραγικός κατακλυσμός πλημμυρίζει την Ελλάδα

Δευτέρα 7 Απριλίου 2014

Οι ίδιοι οι Έλληνες ανέλαβαν αμέσως να επιλύσουν μόνοι και αβοήθητοι το πρόβλημα των προσφύγων αδερφών τους. Η καταστροφή της Σμύρνης άρχισε στις 9 Σεπτεμβρίου 1922. Τον Οκτώβριο, οι Έλληνες της Παλιάς Ελλάδας είχαν εγκαθιδρύσει ένα μη-κυβερνητικό οργανισμό για να ασχοληθεί με την ταχύτατα καταφθάνουσα ορδή των προσφύγων και είχαν συγκεντρώσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό γι’ αυτό το σκοπό. 
Αυτό το θαρραλέο και ανθρωπιστικό εγχείρημα ήταν πολύ τολμηρό για να το επωμιστούν ιδιώτες αλλά επιβαλλόταν από τη ραθυμία —κι ακόμα χειρότερα από την εχθρότητα— του βασιλιά και της κυβέρνησής του, που φοβούνταν ότι οι νεόφερτοι θα απέδιδαν τα δεινά τους (όπως και έκαναν με το δίκιο τους) στα σφάλματα της μοναρχίας και ήταν απρόθυμοι να συνδράμουν τους πρόσφυγες έστω και με τροφή και στέγη.
Η επιτυχία του ανεπίσημου έργου περίθαλψης οφειλόταν κυρίως στον κ. Επαμεινώνδα Χαρίλαο1, εξέχοντα βιομήχανο της Ελλάδας που ήταν ένας αυτοδημιούργητος άνθρωπος με μεγάλη ενεργητικότητα και θάρρος. Ο τελευταίος είχε την πολύτιμη συνεργασία του κυρίου Στέφανου Δέλτα2, προέδρου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και πολλών άλλων Ελλήνων με πατριωτικά αισθήματα. Με εισήγηση και υπό την ηγεσία του κυρίου Χαρίλαου αυτοί οι άνθρωποι δημιούργησαν το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων.
Οι απαρχές και τα αξιοσημείωτα επιτεύγματα του Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων στον τομέα της περίθαλψης των προσφύγων δεν μπορούν ίσως να περιγραφούν καλύτερα απ’ ο,τι με τα λόγια που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο κύριος Χαρίλαος για τον απολογισμό της θητείας του ως προέδρου.
 Στις 31 Οκτωβρίου 1923, το Ταμείο διαλύθηκε για να δώσει τη θέση του στη Διεθνή Επιτροπή Αποκατάστασης των Προσφύγων, η οποία δημιουργήθηκε από την Κοινωνία των Εθνών για να οργανώσει το όλο έργο της περίθαλψης υπό την προεδρία μου ξεκινώντας από τις αρχές του επόμενου μήνα.
 Με αφορμή αυτό το γεγονός ο κύριος Χαρίλαος εκφώνησε ένα μνημειώδη λόγο, τον οποίο ζήτησα να μου μεταφράσουν και τον οποίο παραθέτω εν μέρει γιατί αποτελεί μια εντυπωσιακή αποτίμηση ενός πολύ αξιοσημείωτου επιτεύγματος:
Προσφυγόπουλα σε ομάδες παίρνουν συσσίτιο

Το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 1922. Από τις συζητήσεις της Μεγάλης Επιτροπής κατά τις οποίες εξετάστηκαν όλα τα σχετικά με τους πρόσφυγες ζητήματα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μόνο μέσω μιας ανεξάρτητης μη πολιτικής οργάνωσης μπορούσε να γίνει κάτι. Έτσι αποφασίστηκε να ανατεθεί η αποκατάσταση των προσφύγων σε ένα πρόσωπο με απεριόριστες εξουσίες όπως έγινε στη Γαλλία με το έργο ανοικοδόμησης και αποκατάστασης των επαρχιών που είχαν καταστραφεί στο Μεγάλο Πόλεμο.
Αυτή η πρόταση έγινε εν μέρει δεκτή από τον υπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας και Ασφαλίσεων κύριο Δοξιάδη και έτσι μπήκε τέλος στις ατελείωτες διαβουλεύσεις της Μεγάλης Επιτροπής και δημιουργήθηκε το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων.
Τα χρήματα διαχειριζόταν ένα συμβούλιο στο οποίο μετείχαν όλοι οι κοινωνικοί φορείς και διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες.
Το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων εγκαθιδρύθηκε με νομοθετικό διάταγμα και διοικούνταν από μια δεκαπενταμελη επιτροπή. Μερικά από τα μέλη της ήταν υψηλόβαθμοι υπάλληλοι διαφόρων υπουργείων ενώ άλλα ήταν αντιπρόσωποι των Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου της Αθήνας και του Πειραιά και του Συνδέσμου Επαγγελματιών. Πέντε άλλα μέλη διορίστηκαν από τον υπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας και Ασφαλείας.
Τα έσοδα του Ταμείου συμπεριλάμβαναν τις ιδιωτικές προσφορές για τους πρόσφυγες και τα ποσά που έθεσε στη διάθεση του η κυβέρνηση για κάποιους καθορισμένους σκοπούς.
Το Ταμείο οργάνωσε είκοσι υποεπιτροπές στον Πειραιά, το Βόλο, τη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα, την Πάτρα, την Έδεσσα κλπ.
Η Κεντρική Διοίκηση όρισε μια τριμελή Εκτελεστική Επιτροπή, η οποία είχε δικαιοδοσία, χωρίς άλλες διατυπώσεις, να δίνει εντολή για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας, να καθορίζει τη μέθοδο εκτέλεσής της και να εγκρίνει τον προϋπολογισμό.
Στην πράξη, οι εργασίες του Ταμείου διευθύνονταν προσωπικά από τον πρόεδρο και με δική του ευθύνη. Η εμπιστοσύνη που μου επέδειξε το Κεντρικό Συμβούλιο και η ως εξ αυτής αρμοδιότητα που είχα να παίρνω γρήγορες αποφάσεις σε επείγουσες περιπτώσεις είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνες για την επιτυχία του Ταμείου.
Το Ταμείο δεν συνέχισε απλώς το έργο της βοήθειας των προσφύγων με άμεση περίθαλψη αλλά ανέλαβε και το έργο της μόνιμης εγκατάστασής τους. Ως εκ τούτου, στην πρώτη συνεδρίασή του το Κεντρικό Συμβούλιο αποφάσισε να χρησιμοποιήσει όλες τις ιδιωτικές συνεισφορές για να αγοράσει και να διανείμει φάρμακα, κουβέρτες, ρούχα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης και να χρησιμοποιήσει όλα τα χρήματα που πρόσφερε η κυβέρνηση για τη μόνιμη εγκατάσταση των προσφύγων.
Εφαρμόζοντας αυτές τις προθέσεις, το Refugee Board Treasury διένειμε στους πρόσφυγες (μέσω του Πατριωτικού Ιδρύματος και της Επιτροπής Κυριών της Αθήνας και των παραρτημάτων τους στις επαρχίες 200.000 κουβέρτες, 2.000 κρεβάτια, χιλιάδες στρώματα και 2.000 δέματα ρούχων (που είχαν σταλεί κυρίως από την Αμερική) καθώς και διάφορα άλλα είδη όπως φάρμακα, τα οποία στάλθηκαν σε διάφορα νοσοκομεία και στις επαρχιακές υποεπιτροπές.
Προσφυγικός δρόμος στο Παγκράτι

 Επίσης μοιράστηκαν στα προσφυγικά νοσοκομεία και στα προσφυγόπουλα, μέσω των ιδίων επιτροπών, πολλές χιλιάδες κιβώτια γάλα, τα οποία αγοράστηκαν ή στάλθηκαν ως βοήθεια από την Αμερική. Σχετικά με αυτό το σημείο πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία του Παν-Ιωνικού Συνδέσμου της Αμερικής, ο οποίος έστειλε χιλιάδες κιβώτια με γάλα, αλεύρι και ρουχισμό.
Το Ταμείο κατέβαλε σε ξένες οργανώσεις περίθαλψης τα απαιτούμενα χρήματα για την αποστολή αλευριού το οποίο είχε παραχωρηθεί δωρεάν. Επίσης πλήρωσε για την αγορά πετρελαίου το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τους πρόσφυγες για την παρασκευή κοινών γευμάτων.
Όλοι οι υπό μεταφορά πρόσφυγες εφοδιάστηκαν εσπευσμένα με αλεύρι που είχε σταλεί από την Αμερική. Λόγω της εξαιρετικής οργάνωσης του Ταμείου και του ότι δεν υπήρχαν γραφειοκρατικά εμπόδια στο έργο του, όλα αυτά έγιναν ταχύτατα και έτσι, χωρίς να υπερβάλλουμε, μπορούμε να πούμε ότι αποφεύχθηκε ο θάνατος από πείνα χιλιάδων προσφύγων.
Όπου δεν είχαν εγκατασταθεί ξένες οργανώσεις περίθαλψης ή όπου δεν επαρκούσαν ή όπου η κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να παράσχει κάποιου είδους βοήθεια, το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων έκανε το ίδιο ό,τι επιβαλλόταν σε οποιαδήποτε ώρα της νύχτας ή της ημέρας.
Η πρώτη πολυπληθής αποστολή προσφύγων αποβιβάστηκε στο λοιμοκαθαρτήριο3 του Αγίου Γεωργίου. Εκεί πλύθηκαν, ντύθηκαν και τράφηκαν μέχρι να μεταφερθούν στους καταυλισμούς τους.
Στη συνέχεια το Ταμείο ανέλαβε στην Αθήνα και τον Πειραιά την ιατρική περίθαλψη στους προσφυγικούς καταυλισμούς μέχρι που το υπουργείο Πρόνοιας και Ασφαλίσεων ανέθεσε εν μέρει αυτό το έργο σε ειδικές κρατικές υπηρεσίες. Το Ταμείο Αποκατάστασης Προσφύγων ανέλαβε επίσης να εκκενώσει τις τουαλέτες των καταυλισμών, μία πολύ αναγκαία και δύσκολη υπηρεσία.
 Το Ταμείο διένειμε περίπου 300.000 οκάδες σαπούνι (περίπου 400 τόνοι) συμβάλλοντας στην πρόληψη επιδημιών. Όταν, παρ’ ολ’ αυτά, ξέσπασαν επιδημίες ευλογιάς και τύφου, το Ταμείο ανέλαβε την προμήθεια και την εφαρμογή των απαραιτήτων εφοδίων και μέτρων που είναι αναγκαία για. τον έλεγχο αυτών των ασθενειών.
Το Ταμείο διέθεσε το απαραίτητο τεχνικό προσωπικό για το στήσιμο και την επιδιόρθωση πολλών νοσοκομείων. Επίσης πρόσφερε φάρμακα, ρουχισμό, εργαλεία, έπιπλα, μαγειρικά σκεύη, σκεύη εστιατορίου και πολύ συχνά τρόφιμα. Έδωσε ακόμα κρεβάτια, κουβέρτες και σκηνές για τα παραπάνω νοσοκομεία καθώς και για πολλά επαρχιακά. Έχτισε ξύλινα παραπήγματα όπου τοποθετήθηκαν πάνω από διακόσια κρεβάτια σε διάφορα νοσοκομεία. 
Προσέφερε τη μεταφορά με αυτοκίνητα των αρρώστων, τα καύσιμα για τους φούρνους σε τιμή τριάντα τοις εκατό φθηνότερη από εκείνη της αγοράς, επιδιόρθωσε ιατρικά μηχανήματα, χορήγησε αντισηπτικά, και κατασκεύασε πάνω από χίλιες συσκευές αποφθείρωσης στο ένα τρίτο της τιμής που είχε επιτύχει το υπουργείο Υγείας σε μειοδοτικό διαγωνισμό.
Η επιτυχία του Ταμείου στην άμεση και αποτελεσματική χορήγηση βοήθειας οφειλόταν εν πολλοίς στην ακρίβεια με την οποία προβλέψαμε τις ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν σε αντιστοιχία με τα οικονομικά μέσα που διαθέταμε και στην πρώιμη εκ μέρους μας ανάλυση των απαραίτητα αναγκαίων για τους πρόσφυγες. Οι ενέργειές μας διακρίνονταν από πνεύμα άκρας οικονομίας και ορθολογισμού αν και πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι σε πολλές περιπτώσεις η άμεση ανάγκη δεν μας επέτρεψε να διαθέσουμε χρόνο για πλήρη έρευνα και ελεύθερη επιλογή.
Παράλληλα με αυτές τις άμεσου χαρακτήρα σχετικές με την περίθαλψη δραστηριότητες το Ταμείο είχε επωμιστεί το έργο της αστικής αποκατάστασης των προσφύγων. (Το έργο που αφορούσε την εγκατάσταση προσφύγων στην ύπαιθρο είχε αναληφθεί από το υπουργείο Γεωργίας). Η κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει την ανέγερση του πρώτου αστικού οικισμού στο Παγκράτι σε μια έκταση περίπου εκατό στρεμμάτων. (Σημ.: Το ελληνικό στρέμμα είναι περίπου το ένα τέταρτο του αμερικανικού).
Ο λόγος για την άμεση ανέγερση αυτού του οικισμού ήταν η επιθυμία του υπουργείου Παιδείας να εκκενώσουν οι πρόσφυγες τουλάχιστον μερικά από τα σχολεία στα οποία διέμεναν. Μετά από μακρά εξέταση του θέματος από τους μηχανικούς και τον υποφαινόμενο καταστρώθηκαν οριστικά σχέδια και προχωρήσαμε στην εφαρμογή τους.
Τα σχέδια πρόβλεπαν όσα είναι απαραίτητα για έναν οικισμό συμπεριλαμβανομένων σχολείων, λουτρών, εργαστηρίων,πάρκων, κήπων, πλατειών, κατάλληλα σχεδιασμένων δρόμων με πρόβλεψη για μελλοντική διαπλάτυνση κ.λπ. Κατασκευάστηκε ένα σύγχρονο επιστημονικό σύστημα αποχέτευσης. Εγκαταστάθηκε δίκτυο υδροδότησης και κατασκευάστηκε μια μεγάλη δεξαμενή ψηλότερα από τον οικισμό και εγκαταστάθηκε μια αντλία εξυπηρετούμενη από ανεξάρτητη γεννήτρια ρεύματος.
Επίσης κατασκευάστηκε ένα ξυλουργείο που χρησιμοποιήθηκε για την επιτέλεση των σχετικών με την ανέγερση του οικισμού ξυλουργικών εργασιών.
Προκειμένου να ολοκληρωθεί σύντομα η κατασκευή των σπιτιών, αποφασίστηκε να ανατεθεί το έργο σε ευάριθμους εργολάβους επιτρέποντάς τους να χρησιμοποιήσουν ο καθένας τη δική του μέθοδο κατασκευής. Η ανάθεση των εργασιών έγινε με μειοδοτικό διαγωνισμό. Πάνω από διακόσιοι γνωστοί και έντιμοι εργολάβοι υπέβαλαν ενσφράγιστες προσφορές. Έτσι αυτό το εγχείρημα του Ταμείου διεκπεραιώθηκε τόσο επιτυχώς όσο αν επρόκειτο για προσωπική μας υπόθεση.
Η κατασκευή των πρώτων 800 σπιτιών ανατέθηκε σε τέσσερις εργολάβους, οι οποίοι άρχισαν τις εργασίες τους στα τέλη του Δεκεμβρίου. Πρέπει να τονίσω το ζήλο και την ενεργητικότητα που επέδειξαν όλοι τους, ιδίως αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ήταν η πρώτη φορά που γινόταν μια παρόμοια και τέτοιας κλίμακας κατασκευή στην Ελλάδα ώστε δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία για να τους καθοδηγεί. Επίσης έλειπαν ουσιώδη υλικά, η οργανωτική υποδομή και οι ειδικευμένοι εργάτες ήταν λιγοστοί.
Πρόσφυγες στην Αθήνα
Οι τιμές, που επιτεύχθηκαν κατά το μειοδοτικό διαγωνισμό, κρίθηκαν απ ’ όλους ως ικανοποιητικές. Οι ευκολίες που προσφέρθηκαν από το Ταμείο στους εργολάβους και η έγκαιρη πληρωμή τους κάθε εβδομάδα υπήρξαν οι κύριοι λόγοι για τους οποίους επιτύχαμε τόσο καλές τιμές.
Η εκτέλεση του έργο ήταν τόσο ικανοποιητική ώστε τον Απρίλιο οι πρώτοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στα σπίτια τους.
Τα αποτελέσματα, που επιτεύχθηκαν στο Παγκράτι, έδειξαν ποιες ήταν οι κατάλληλες μέθοδοι κατασκευής και διευθέτησης των κατοικιών. Η κυβέρνηση υιοθέτησε την πρακτική που ακολουθήσαμε σ’ αυτήν την περίπτωση και αποφάσισε να διαθέσει μεγαλύτερα ποσά για περαιτέρω αστικούς οικισμούς. Ως εκ τούτου, μελετήσαμε στη συνέχεια τις πιο κατάλληλες τοποθεσίες για εγκαθίδρυση νέων οικισμών. Επιλέχτηκαν τοποθεσίες στους Ποδαράδες4 και την κοιλάδα της Καισαριανής στην Αθήνα και στην Κοκκινιά στον Πειραιά με το σκεπτικό ότι δεν ήταν μακριά από τις αντίστοιχες πόλεις και ότι είχαν νερό. Επίσης σχεδιάστηκε η δημιουργία, στο μέλλον, οικισμών στο Βόλο, την Πάτρα, την Ελευσίνα, τη Θεσσαλονίκη, την Έδεσσα κ.λπ.
Προχωρήσαμε στη δημιουργία ενός τεχνικού επιτελείου, προσλάβαμε μηχανικούς, ιδρύσαμε ένα γραφείο ελέγχου και μια υπηρεσία επιθεώρησης με τους αναγκαίους επιβλέποντες, ελεγκτές και αποθηκάριους.
Στη σύναψη των συμβολαίων για την κατασκευή αυτών των μετέπειτα οικισμών προσπαθήσαμε πάντα να προτιμούμε όσους παρείχαν τα μεγαλύτερα εχέγγυα, όταν βέβαια οι τελευταίοι πρόσφεραν εξίσου ικανοποιητικές με τους άλλους τιμές. 'Οπότε ήταν δυνατό, χρησιμοποιήσαμε τους ίδιους τους πρόσφυγες ως εργολάβους ή υπεργολάβους και τους ζητούσαμε να χρησιμοποιούν όσο ήταν δυνατόν, πρόσφυγες εργάτες. Έτσι από 77 συνολικά εργολάβους οι 34 ήταν πρόσφυγες και από 5900 εργάτες οι 5488 ήταν επίσης πρόσφυγες.
Τα υλικά αγοράζονταν συνήθως με δημόσιες μειοδοτικές δημοπρασίες η με ενσφράγιστες προσφορές από διαφόρους οίκους η με ανοιχτή προσκύρωση. Σε ειδικές και επείγουσες περιπτώσεις τα προμηθευόμασταν με ειδική συμφωνία αφού ελέγχαμε προσεκτικά την αγορά. Φυσικά αυτό το σύστημα προσθέτει επιπλέον ευθύνες στον διαχειριστή αλλά αν ο τελευταίος δεν φοβάται αυτές τις ευθύνες και γνωρίζει ανθρώπους και πράγματα, αυτό το σύστημα είναι το πιο αποτελεσματικό. Αν διερευνηθούν προσεκτικά οι τιμές των διαφόρων υλικών στην αγορά θα αποδειχτεί ότι επιτεύχθηκαν πολύ καλές τιμές για κυβερνητικές υπηρεσίες.
 Αν παράλληλα ληφθεί υπόψη ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η ταχύτητα εκτέλεσης των εργασιών είχε πρωταρχική σημασία και ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση προκειμένου να τηρηθούν ορισμένες διατυπώσεις θα προξενούσε μεγάλες ζημιές, θα δικαιωθούμε, ελπίζω, ότι ενεργήσαμε σωστά.
Συνολικά χτίστηκαν η βρίσκονται υπό κατασκευή 12.000 δωμάτια, εκτός από 2.500 άλλα στην Ελευσίνα, το Βόλο, τη Θεσσαλονίκη, το Αγρίνιο, την Πάτρα, το Αίγιο και την Έδεσσα.
Η παραπάνω είναι μια περιληπτική έκθεση του έργου του Ταμείου Αποκατάστασης Προσφύγων που ζήτησα να μου επιτραπεί να κάνω όπως θεωρούσα καθήκον μου. Ανέλαβα την προεδρία του Ταμείου σε μια περίοδο που οι πρόσφυγες ήταν σκόρπιοι σε όλες τις ακτές της Ελλάδας και την ανέλαβα προκειμένου να επεξεργαστώ ένα σύστημα να οργανώσω μια υπηρεσία και να καταστρώσω ένα σχέδιο για τη σωτηρία των προσφύγων. Εργαστήκαμε όλοι για πάνω από ένα χρόνο για να τα επιτύχουμε όλα αυτά. Χάρη στη σώφρονα και ευγενική συνεργασία όλων των μελών του συμβουλίου και των υπαλλήλων και στην τεράστια εμπιστοσύνη που επέδειξε απέναντι μ ας ο υπουργός Δημόσιας Βοήθειας επιτύχαμε σε όλα τα εγχειρήματα που προανέφερα.
Δεν αγνοώ το γεγονός ότι το σύστημα συγκεντρωτικής εξουσίας, το οποίο ακολούθησα, προσέγγιζε κατά κάποιο τρόπο τον απολυταρχισμό ούτε ότι πολύ πιθανόν έθιζα τις φιλοδοξίες, τις αδυναμίες και ίσως και τα συμφέροντα άλλων ανθρώπων. Από όλους όσων τις φιλοδοξίες ίσως έθιξα ζητώ με φιλικό τρόπο να με συγχωρέσουν. Το έργο που επιτελέσαμε ήταν κοινό για όλους.
Συμπερασματικά θέλω να τονίσω ότι οι υπάλληλοι και οι συνεργάτες που συμμετείχαν στο έργο μας επέδειξαν όλοι αξιοθαύμαστη αυταπάρνηση.


Henry Morgenthau










1. Ο Επαμεινώνδας Χαρίλαος (1874-1947) γεννήθηκε στο Γαλάτσι της Ρουμανίας. Το 1917 υπήρξε υπουργός Επισιτισμού στην (βασιλική) κυβέρνηση του Σπυρίδωνα Λάμπρου. Το 1943 έγινε πρόεδρος της Ανώτατης Σχολής Βιομηχανικών Σπουδών.

2. Ο Στ. Δέλτας σύζυγος της κόρης του Εμμ. Μπενάκη και γνωστής συγγραφέως Πηνελόπης, υπήρξε πρώτος πρόεδρος της Αγροτικής Τράπεζας.
3. Τα λοιμοκαθαρτήρια εν γένει προορίζονταν για τη νοσηλεία πασχόντων από μεταδοτικές νόσους ή την απομόνωση ατόμου που ήταν ύποπτα ως φορείς τέτοιων νόσων. Το λοιμοκαθαρτήριο του Πειραιά ήταν εγκατεστημένο στη νησίδα Άγιος Γεώργιος και έχει παύσει να λειτουργεί από πολλά χρόνια.
4. Ποδαράδες ονομαζόταν ένας παραπόταμος του Κηφισού που χυνόταν στον τελευταίο στο ύψος των Πατησίων. Απ’ αυτόν είχε πάρει το όνομά της η περιοχή που μετά την εγκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων ονομάστηκε Νέα Ιωνία.

Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 
Copyright © 2015 Santeos
| Design By Herdiansyah Hamzah