Παίρνοντας οι Πόντιοι το δρόμο της προσφυγιάς και αφήνοντας πίσω τους τις αλησμόνητες πατρίδες, τα μόνα που μπόρεσαν να μεταφέρουν στην καινούργια πατρίδα τους ήταν η ιδιόρρυθμη γλώσσα τους, τα ήθη και έθιμά τους, οι χοροί τους και μια ιστορία τριών χιλιετηρίδων, γεμάτη από θρύλους, ηρωικές μορφές και ατελείωτες θυσίες.
Επί πολλά χρόνια, όχι μόνον οι ξένοι, αλλά και οι υπόλοιποι Έλληνες αγνοούσαν την ιστορία και την κουλτούρα των Ποντίων. Η άγνοιά τους έφτανε σε τέτοιο βαθμό, που αμφισβητούσαν ακόμη και την ελληνικότητα της καταγωγής μας.
Είναι φυσικά αστεία μια τέτοια εκδοχή, τη στιγμή που με την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922 στο βόρειο τμήμα της Ελλάδας έρχεται να κατοικήσει ένας πληθυσμός που μιλάει μια αλλοιωμένη μεν, αλλά ελληνικότατη διάλεκτο και που δεν έχει καμιά αμφιβολία για την ελληνικότητα της καταγωγής του.
Το τμήμα αυτό της Ελλάδας, και φυσικά μιλάμε για τη Μακεδονία, αναζωογονείται. Τα τελευταία απομεινάρια της σλαβικής και οθωμανικής επίδρασης εξαλείφονται και οι Πόντιοι αναλαμβάνουν έναν ρόλο, που για πολλούς αιώνες τον είχαν παίξει με τόση επιτυχία επί βυζαντινής αυτοκρατορίας: Τον ρόλο των Ακριτών και των αδάμαστων φυλάκων του έθνους.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες Πόντιοι της Αμερικής και του Καναδά είναι πολύ πιο σοβαρά από αυτά που απασχολούν τους Πόντιους της Ελλάδας. Και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά τους μεγαλώνουν μέσα σε μια τελείως διαφορετική κουλτούρα, που έχει έντονα το αγγλοσαξωνικό χρώμα.
Και ενώ, αν κοιτάξουμε στο παρελθόν, μπορούμε καθαρά να δούμε την επίδραση του ελληνικού στοιχείου της διασποράς σε άλλες εθνότητες, όπως στην αραβική, στην τουρκική, ακόμη και στη σλαβική, δυστυχώς το ίδιο δεν ισχύει για την αμερικανική. Η αμερικανική κουλτούρα, η οποία είναι σχεδόν όμοια με αυτήν του Καναδά, έχει τέτοια επίδραση στις μειονότητες, που σε μια ή το πολύ δυο γενιές σχεδόν τις εξαφανίζει.
Αν ρίξουμε μια ματιά στον περίγυρό μας εδώ στην Ελλάδα, θα δούμε μπλουτζίν, αμερικανική μουσική και χορούς, ντισκοτέκ, αμερικάνικα ινστιτούτα και χίλια δυο παραδείγματα, που μαρτυρούν την επίδραση της αμερικανικής κουλτούρας μέσα στην ίδια την Ελλάδα.
Φαντασθείτε τώρα τα παιδιά των Ποντίων που γεννιούνται στην Αμερική ποιες είναι οι πιθανότητες να μάθουν ελληνικά. Και πόσο μάλλον ποντιακά. Όσο πικρή κι αν είναι η αλήθεια, η ποντιακή γλώσσα τείνει να εξαφανιστεί τελείως μεταξύ των Ποντίων της διασποράς και θα χρειασθούν υπεράνθρωπες προσπάθειες, για να μπορέσουμε να κινήσουμε το ενδιαφέρον των νέων να τη μελετήσουν.
Να διευκρινιστεί ότι ούτε η αμερικανική ούτε η καναδική κυβέρνηση καταπιέζουν τις μειονότητες, για να συγχωνευτούν και να χάσουν τελείως την προσωπικότητά τους. Αντιθέτως, με κυβερνητικά κονδύλια βοηθούν τις μειονότητες και τις ενθαρρύνουν να συνεχίσουν την πολιτιστική τους παράδοση. Όσο για τη γλώσσα, υπάρχουν δίγλωσσα προγράμματα για τις μειονότητες, τα οποία λειτουργούν μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και ιδιαίτερα στην πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Εμείς ξεκινήσαμε μια πολιτιστική εκστρατεία στα σωματεία της ομοσπονδίας, με διαλέξεις για την ελληνοποντιακή ιστορία στα ελληνικά και στα αγγλικά, πλαισιωμένες από εμφανίσεις ποντιακών χορευτικών συγκροτημάτων.
Μέχρι στιγμής μπορούμε να πούμε ότι τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών είναι αρκετά ικανοποιητικά.
Πάνος Σταυριανίδης
Απο την εισηγηση του στο Α' Παγκοσμιο Ποντιακο Συνεδριο
Θεσσαλονικη 7-14 Ιουλη 1985
Επί πολλά χρόνια, όχι μόνον οι ξένοι, αλλά και οι υπόλοιποι Έλληνες αγνοούσαν την ιστορία και την κουλτούρα των Ποντίων. Η άγνοιά τους έφτανε σε τέτοιο βαθμό, που αμφισβητούσαν ακόμη και την ελληνικότητα της καταγωγής μας.
Είναι φυσικά αστεία μια τέτοια εκδοχή, τη στιγμή που με την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922 στο βόρειο τμήμα της Ελλάδας έρχεται να κατοικήσει ένας πληθυσμός που μιλάει μια αλλοιωμένη μεν, αλλά ελληνικότατη διάλεκτο και που δεν έχει καμιά αμφιβολία για την ελληνικότητα της καταγωγής του.
Το τμήμα αυτό της Ελλάδας, και φυσικά μιλάμε για τη Μακεδονία, αναζωογονείται. Τα τελευταία απομεινάρια της σλαβικής και οθωμανικής επίδρασης εξαλείφονται και οι Πόντιοι αναλαμβάνουν έναν ρόλο, που για πολλούς αιώνες τον είχαν παίξει με τόση επιτυχία επί βυζαντινής αυτοκρατορίας: Τον ρόλο των Ακριτών και των αδάμαστων φυλάκων του έθνους.
 |
| Λύρα σε πλατεία της Τραπεζούντας |
Και ενώ, αν κοιτάξουμε στο παρελθόν, μπορούμε καθαρά να δούμε την επίδραση του ελληνικού στοιχείου της διασποράς σε άλλες εθνότητες, όπως στην αραβική, στην τουρκική, ακόμη και στη σλαβική, δυστυχώς το ίδιο δεν ισχύει για την αμερικανική. Η αμερικανική κουλτούρα, η οποία είναι σχεδόν όμοια με αυτήν του Καναδά, έχει τέτοια επίδραση στις μειονότητες, που σε μια ή το πολύ δυο γενιές σχεδόν τις εξαφανίζει.
Αν ρίξουμε μια ματιά στον περίγυρό μας εδώ στην Ελλάδα, θα δούμε μπλουτζίν, αμερικανική μουσική και χορούς, ντισκοτέκ, αμερικάνικα ινστιτούτα και χίλια δυο παραδείγματα, που μαρτυρούν την επίδραση της αμερικανικής κουλτούρας μέσα στην ίδια την Ελλάδα.
Φαντασθείτε τώρα τα παιδιά των Ποντίων που γεννιούνται στην Αμερική ποιες είναι οι πιθανότητες να μάθουν ελληνικά. Και πόσο μάλλον ποντιακά. Όσο πικρή κι αν είναι η αλήθεια, η ποντιακή γλώσσα τείνει να εξαφανιστεί τελείως μεταξύ των Ποντίων της διασποράς και θα χρειασθούν υπεράνθρωπες προσπάθειες, για να μπορέσουμε να κινήσουμε το ενδιαφέρον των νέων να τη μελετήσουν.
Να διευκρινιστεί ότι ούτε η αμερικανική ούτε η καναδική κυβέρνηση καταπιέζουν τις μειονότητες, για να συγχωνευτούν και να χάσουν τελείως την προσωπικότητά τους. Αντιθέτως, με κυβερνητικά κονδύλια βοηθούν τις μειονότητες και τις ενθαρρύνουν να συνεχίσουν την πολιτιστική τους παράδοση. Όσο για τη γλώσσα, υπάρχουν δίγλωσσα προγράμματα για τις μειονότητες, τα οποία λειτουργούν μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας και ιδιαίτερα στην πολιτεία της Νέας Υόρκης.
Εμείς ξεκινήσαμε μια πολιτιστική εκστρατεία στα σωματεία της ομοσπονδίας, με διαλέξεις για την ελληνοποντιακή ιστορία στα ελληνικά και στα αγγλικά, πλαισιωμένες από εμφανίσεις ποντιακών χορευτικών συγκροτημάτων.
Μέχρι στιγμής μπορούμε να πούμε ότι τα αποτελέσματα αυτών των προσπαθειών είναι αρκετά ικανοποιητικά.
Πάνος Σταυριανίδης
Απο την εισηγηση του στο Α' Παγκοσμιο Ποντιακο Συνεδριο
Θεσσαλονικη 7-14 Ιουλη 1985
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου