Οι Λαζοί ήσαν μικρή φυλή στη Ριζούντα, ανατολικά της Τραπεζούντας. Κατά την αρχαιότητα, για κάποιο χρονικό διάστημα, κράτησε τα σκήπτρα μεταξύ των γειτονικών Φυλών και έκανε δικό της βασίλειο.
Το 505 μ.Χ. οι Λαζοί κηρύχτηκαν ανεξάρτητοι από το Βυζαντινό κράτος. Ο τόπος τους ήταν η αρχαία Κολχίδα και από τότε η περιοχή αυτή ονομαζόταν Λαζία ή Λαζιστάν ή Λαζική. Ο Ιουστινιανός όμως τους υπόταξε και τους εκχριστιάνισε, όπως και τους άλλους λαούς της περιοχής.
Το 522 μ.Χ. ο Βασιλιάς τους Τσάθιος έγινε Χριστιανός, νυμφεύτηκε την αρχόντισσα των Κουροπαλατών Βαλερία και τέθηκε κάτω από την προστασία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Δεν είχαν δική τους εθνική συνείδηση, είχαν τοπικιστική κλίση αναρχικής μορφής, έκαναν συχνές στάσεις και αντιστάσεις κατά των αρχών για να μη στρατολογούνται και να μη φορολογούνται.
Είχαν κλίση στη ναυτιλία, ήσαν ατίθασοι στις ορμές και αιμοδιψείς. Τα παραπάνω μας πληροφορεί ο Πανάρετος ο Αρχιμανδρίτης στο βιβλίο του, «Ο ΠΟΝΤΟΣ ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΑΣ» και συνεχίζοντας παρακάτω μας μεταφέρει μερικές πληροφορίες για τους Λαζούς από τη διάλεξη του Κ. Λαμέρα. Σύμφωνα με αυτές υπάρχουν μαρτυρίες του Β. Γκινέ που ισχυρίζεται ότι οι Λαζοί είναι αναμφισβήτητα ελληνικής καταγωγής, διότι οι μεν Λαζοί του Νομού Αγκύρας είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι οι δε ανά τον Πόντο διασώζουν πολλά Χριστιανικά έθιμα και προσέρχονται στις Εκκλησίες των Χριστιανών.
Παρόμοιες πληροφορίες μας διασώζει και η Αντιγόνη Θρεψιάδη στο βιβλίο της, «ΜΟΡΦΕΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗ» και λέει πιο συγκεκριμένα ότι οι Λαζοί ίσως να είναι Έλληνες εξισλαμισθέντες που διατηρούν την Ελληνική γλώσσα ως σήμερα, πολλά αρχαία ελληνικά και θρησκευτικά έθιμα, τα επώνυμά τους και τα ονόματα των χωριών τους.
Συγγενεύουν με τους Καυκάσιους λαούς και ιδίως με τους Γεωργιανούς. Η χώρα της Λαζικής μπορεί να ταυτιστεί με το νότιο τμήμα της αρχαίας Κολχίδας, που μέχρι σήμερα ανήκει στην Τουρκία.
(Το 1204 μέχρι το 1461 ιδρύθηκε από τον Αλέξιο Κομνηνό η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, που κράτησε 257 χρόνια (1204-1461) και καταλύθηκε με την κατάκτηση της Τραπεζούντας το 1461 από τον κατακτητή Μεχμέτ και την υποδούλωση του Πόντου στους Τούρκους).
Ο Πανάρετος εκτός των άλλων στη συνέχεια κάνει αναφορά στα λεγάμενα του Ρεκλιούς ότι η γλώσσα και η θρησκεία των Λαζών είναι μίγμα ελληνοχριστιανικό, και στα αναφερόμενα του Μαθιώ, ο οποίος βεβαιώνει ότι οι Λαζοί κανένα κοινό δεν έχουν με τους Τούρκους. Ο δε Γ. Σ. Σκαλιέρης τους Λαζούς τους βρίσκει συγγενείς των Κόλχων, προερχομένους από Φρυγοπελασγούς ή Φρυγοέλληνες διεσπαρμένους ανά τον Πόντο και ομιλούντας την Ποντιακή Διάλεκτο.
Ο Γεωργιάδης Χρήστος από το Ποντολίβαδο σε ανέκδοτο (δακτυλογραφημένο) βιβλίο του λέει για τους Λαζούς ότι αυτοί κατάγονται από μια επαρχία της Τραπεζούντας Ριζέ και Χόππα και επειδή αντιστάθηκαν στον τούρκικο στρατό το 1461 τους ανάγκασαν οι Τούρκοι να τουρκέψουν και να αλλάξουν την πίστη τους.
Αυτοί μετά από πολλά χρόνια γίνανε φανατικοί Μωαμεθανοί, ενώ διατηρούσαν την ελληνική γλώσσα, είχαν μεταβληθεί σε πραγματικούς γενίτσαρους εναντίον των Ελλήνων και αποτελούσαν τον κύριο όγκο του στρατού του Τοπάλ Οσμάν κατά την περίοδο 1914-1922. Ήσαν οι γνωστοί ελληνόφωνοι Τουρκολαζοί, οι Τσέτες ή καλύτερα η αιμοσταγής συμμορία του ανθρωπόμορφου εκείνου τέρατος που ονομάστηκε Τοπάλ Οσμάν (Ύαινα των αθώων Ελλήνων).
Κατ' άλλους η Λαζική ήταν ορεινή χώρα του Ευξείνου Πόντου γνωστή από τους ρωμαϊκούς χρόνους ως Lazica ή Lacica.
Μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878 μεγάλο μέρος της Λαζικής ανήκει στη Ρωσία με πρωτεύουσα το Βατούμ. Το υπόλοιπο μέρος της Λαζικής στην Τουρκία είναι μια των τεσσάρων διοικήσεων (Σαντσακίων) του Βιλαετιού Τραπεζούντας στα Β.Α. της Μ. Ασίας.
Αποτελείται από τέσσερις επαρχίες:
α) Ριζούντος (τουρκιστί Ριζέ),
β) των Αθηνών (τουρκιστί Ατήνα) που είχε 102 χωριά,
γ) του Όφεως (τουρκιστί Οφ) με 125 χωριά,
δ) Πέτρας ή Πετρών (τουρκιστί Χόπα) με τρεις δήμους.
Σήμερα πρωτεύουσα της Λαζικής είναι η Ριζούς σε μικρό κόλπο καί έχει 5.000 κατοίκους. Επί Βυζαντίου ήταν μεγάλη οχυρή πόλη. Οι κάτοικοι στην πλειονότητά τους είναι Λαζοί και Οφίτες που πήραν το όνομα από το ποτάμι Όφη. Είναι πιθανότατα απόγονοι των Ελλήνων της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Εγκατασπαρμένοι Λαζοί βρίσκονται και στις επαρχίες Κερασούντας, Ορδού, Αδά Παζάρ Σαπάντσας και στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Πανάρετος θεωρεί ως πλανεμένες πολλές από τις παραπάνω απόψεις που εκθέσαμε, διότι, όπως υποστηρίζει, η Τουρκία ποτέ δεν αμφισβήτησε την εθνικότητα των Ελλήνων, τους οποίους και ο Φαλμεράϊερ παραδέχτηκε ως απογόνους των παλαιών Ελλήνων.
Κάποια σχετική αλήθεια αναγνωρίζει στην άποψη του Μαθιώ, που λέγει ότι οι Λαζοί της περιφέρειας του Ριζαίου και οι Πόντιοι του Πόντου κανένα κοινό δεν έχουν με τους Τούρκους... Στη συνέχεια του βιβλίου του ο Πανάρετος για τη φυλή των Λαζών λέγει ότι αριθμούσαν 159.000 ψυχές, είχαν δική τους διάλεκτο στο σπίτι και μιλούσαν Τουρκικά στο σπίτι και στην αγορά.
Η γλώσσα τους δεν είχε καμία σχέση με την Ελληνική Ποντιακή διάλεκτο. Η κάποια τυχόν συγγένειά τους με τις γειτονικές φυλές ανάγεται στα βάθη των αιώνων.
Σε ό,τι αφορά την αποδιδόμενη ονομασία «Λαζός» στους Ποντίους σήμερα ο Πανάρετος τη θεωρεί εσφαλμένη για τους παρακάτω λόγους:
α) Πιστεύει ότι δόθηκε το όνομα αυτό στους Ποντίους από το γεγονός της βάπτισης το 522 μ.Χ. του βασιλιά των Λαζών Τσάθιου ως Χριστιανού στην Κωνταντινούπολη και από το γεγονός των πολέμων μεταξύ Περσών και Βυζαντινών κατά τους οποίους οι Πέρσες διεκδικούσαν τους Λαζούς και η Λαζική είχε γίνει γνωστή σ’ όλα τα μέρη της Αυτοκρατορίας,
β) Η εσφαλμένη ονομασία οφείλεται ακόμα στο γεγονός ότι η χώρα των Λαζών έγινε Μητρόπολη από το Πατριαρχείο και μετά έχει υπαχθεί ως Επισκοπή στη Μητρόπολη Τραπεζούντας. Και για το λόγο αυτό ο Μητροπολίτης Τραπεζούντας πήρε τον τίτλο «Υπερτίμου και εξάρχου πάσης Λαζικής». Ο τίτλος αυτός δήλωνε απλώς ότι η Λαζική έχει υπαχθεί στη Μητρόπολη Τραπεζούντας.
Η φήμη του Μητροπολίτη, όμως όταν ψάλλονταν στην Κωνσταντινούπολη και αλλού, όταν πήγαινε εκεί, έδινε την εντύπωση ότι η Επαρχία της Τραπεζούντας, η πρωτεύουσα δηλαδή του Πόντου ονομάζονταν «Λαζική». Το πάσης Λαζικής έδινε την ψεύτικη εντύπωση ότι η Λαζική ήταν μεγάλη χώρα, εκτεταμένη και διηρημένη σε τμήματα και περιφέρειες με διάφορες ονομασίες.
Συμπερασματικά λέει ο Πανάρετος ότι οι παραπάνω δύο λόγοι δημιούργησαν τη σύγχυση και παρέσυραν πολλούς σε πλάνη, ώστε να νομίζουν Λαζούς τους Έλληνες του Πόντου και τους Λαζούς να νομίζουν ότι είναι Έλληνες, επειδή μιλούσαν την Ελληνική Ποντιακή διάλεκτο και προσεύχονταν στις Εκκλησιές των Χριστιανών.
Νομίζουμε πως οι απόψεις που αναφέρθηκαν παραπάνω μας δώσανε μια εικόνα του όλου θέματος των Λαζών σε σχέση με τους Ποντίους. Κατά τη γνώμη μας οι απόψεις του Γεωργιάδη X. πρέπει να προσεχτούν ιδιαίτερα, διότι απ’ ό,τι τουλάχιστον γνωρίζουμε από την προσωπική μας επαφή μαζί του, αυτός ήταν ζωντανός φορέας ηθών και εθίμων των Τουρκολαζών από τις προσωπικές επαφές που είχε μαζί τους, όταν ακόμη ήταν στον Πόντο, πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Ο συνδυασμός των απόψεων αυτών με τις τεκμηριωμένες θέσεις του Πανάρετου πρέπει να θεωρηθούν ότι βρίσκονται πιο κοντά στην αλήθεια. Διότι το θέμα εκτός των άλλων διαστάσεων έχει κατά κύριο λόγο και θρησκευτική διάσταση. Για το λόγο αυτό ο Πανάρετος ως Αρχιμανδρίτης ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος και ειδήμονας για το ξεκαθάρισμα του όλου θέματος των Ποντίων και των Λαζών.
Πρέπει λοιπόν να πούμε ανακεφαλαιώνοντας το όλο θέμα πως οι Πόντιοι δεν είχαν καμιά σχέση με τους Λαζούς. Οι Πόντιοι ήσαν Έλληνες που εγκαταστάθηκαν τον 8ον αιώνα στα παράλια του Εύξεινου Πόντου, αρχικά στη Σινώπη και απ’ εκεί απλώθηκαν μέχρι τις χώρες του Καυκάσου.
Ενώ Λαζοί ήσαν πιθανό μια από τις αρχαίες καυκάσιες φυλές που έγιναν επί Ιουστινιανού Χριστιανοί και κατά το 16ο με 17ο αιώνα έγιναν βίαια Μωαμεθανοί, με την πάροδο των ετών κράτησαν την Ελληνική τους γλώσσα και μερικά Ελληνικά έθιμα, αλλά απώλεσαν κάθε στοιχείο ελληνικότητας που είχαν αποκτήσει.
Ήταν από τη φύση τους μια φυλή ατίθαση και αγροίκη πράγμα που φαίνεται να εκμεταλλεύτηκαν οι Τούρκοι και κατόρθωσαν να τους μεταβάλουν σε φανατικούς εχθρούς των Ποντίων, σε αληθινούς γενίτσαρους, οι οποίοι διέπραξαν μεγάλης εκτάσεως θηριωδίες σε βάρος του Ποντιακού πληθυσμού κάτω από την απαίσια ηγεσία του κουτσού βαρκάρη της Κερασούντας Τοπάλ Οσμάν.
Νικολαος Κυνηγοπουλος
Το 505 μ.Χ. οι Λαζοί κηρύχτηκαν ανεξάρτητοι από το Βυζαντινό κράτος. Ο τόπος τους ήταν η αρχαία Κολχίδα και από τότε η περιοχή αυτή ονομαζόταν Λαζία ή Λαζιστάν ή Λαζική. Ο Ιουστινιανός όμως τους υπόταξε και τους εκχριστιάνισε, όπως και τους άλλους λαούς της περιοχής.
Το 522 μ.Χ. ο Βασιλιάς τους Τσάθιος έγινε Χριστιανός, νυμφεύτηκε την αρχόντισσα των Κουροπαλατών Βαλερία και τέθηκε κάτω από την προστασία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Δεν είχαν δική τους εθνική συνείδηση, είχαν τοπικιστική κλίση αναρχικής μορφής, έκαναν συχνές στάσεις και αντιστάσεις κατά των αρχών για να μη στρατολογούνται και να μη φορολογούνται.
Είχαν κλίση στη ναυτιλία, ήσαν ατίθασοι στις ορμές και αιμοδιψείς. Τα παραπάνω μας πληροφορεί ο Πανάρετος ο Αρχιμανδρίτης στο βιβλίο του, «Ο ΠΟΝΤΟΣ ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΑΣ» και συνεχίζοντας παρακάτω μας μεταφέρει μερικές πληροφορίες για τους Λαζούς από τη διάλεξη του Κ. Λαμέρα. Σύμφωνα με αυτές υπάρχουν μαρτυρίες του Β. Γκινέ που ισχυρίζεται ότι οι Λαζοί είναι αναμφισβήτητα ελληνικής καταγωγής, διότι οι μεν Λαζοί του Νομού Αγκύρας είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι οι δε ανά τον Πόντο διασώζουν πολλά Χριστιανικά έθιμα και προσέρχονται στις Εκκλησίες των Χριστιανών.
Παρόμοιες πληροφορίες μας διασώζει και η Αντιγόνη Θρεψιάδη στο βιβλίο της, «ΜΟΡΦΕΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗ» και λέει πιο συγκεκριμένα ότι οι Λαζοί ίσως να είναι Έλληνες εξισλαμισθέντες που διατηρούν την Ελληνική γλώσσα ως σήμερα, πολλά αρχαία ελληνικά και θρησκευτικά έθιμα, τα επώνυμά τους και τα ονόματα των χωριών τους.
Συγγενεύουν με τους Καυκάσιους λαούς και ιδίως με τους Γεωργιανούς. Η χώρα της Λαζικής μπορεί να ταυτιστεί με το νότιο τμήμα της αρχαίας Κολχίδας, που μέχρι σήμερα ανήκει στην Τουρκία.
 |
| Τραπεζούντα |
Ο Πανάρετος εκτός των άλλων στη συνέχεια κάνει αναφορά στα λεγάμενα του Ρεκλιούς ότι η γλώσσα και η θρησκεία των Λαζών είναι μίγμα ελληνοχριστιανικό, και στα αναφερόμενα του Μαθιώ, ο οποίος βεβαιώνει ότι οι Λαζοί κανένα κοινό δεν έχουν με τους Τούρκους. Ο δε Γ. Σ. Σκαλιέρης τους Λαζούς τους βρίσκει συγγενείς των Κόλχων, προερχομένους από Φρυγοπελασγούς ή Φρυγοέλληνες διεσπαρμένους ανά τον Πόντο και ομιλούντας την Ποντιακή Διάλεκτο.
Ο Γεωργιάδης Χρήστος από το Ποντολίβαδο σε ανέκδοτο (δακτυλογραφημένο) βιβλίο του λέει για τους Λαζούς ότι αυτοί κατάγονται από μια επαρχία της Τραπεζούντας Ριζέ και Χόππα και επειδή αντιστάθηκαν στον τούρκικο στρατό το 1461 τους ανάγκασαν οι Τούρκοι να τουρκέψουν και να αλλάξουν την πίστη τους.
Αυτοί μετά από πολλά χρόνια γίνανε φανατικοί Μωαμεθανοί, ενώ διατηρούσαν την ελληνική γλώσσα, είχαν μεταβληθεί σε πραγματικούς γενίτσαρους εναντίον των Ελλήνων και αποτελούσαν τον κύριο όγκο του στρατού του Τοπάλ Οσμάν κατά την περίοδο 1914-1922. Ήσαν οι γνωστοί ελληνόφωνοι Τουρκολαζοί, οι Τσέτες ή καλύτερα η αιμοσταγής συμμορία του ανθρωπόμορφου εκείνου τέρατος που ονομάστηκε Τοπάλ Οσμάν (Ύαινα των αθώων Ελλήνων).
Κατ' άλλους η Λαζική ήταν ορεινή χώρα του Ευξείνου Πόντου γνωστή από τους ρωμαϊκούς χρόνους ως Lazica ή Lacica.
Μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1878 μεγάλο μέρος της Λαζικής ανήκει στη Ρωσία με πρωτεύουσα το Βατούμ. Το υπόλοιπο μέρος της Λαζικής στην Τουρκία είναι μια των τεσσάρων διοικήσεων (Σαντσακίων) του Βιλαετιού Τραπεζούντας στα Β.Α. της Μ. Ασίας.
Αποτελείται από τέσσερις επαρχίες:
α) Ριζούντος (τουρκιστί Ριζέ),
β) των Αθηνών (τουρκιστί Ατήνα) που είχε 102 χωριά,
γ) του Όφεως (τουρκιστί Οφ) με 125 χωριά,
δ) Πέτρας ή Πετρών (τουρκιστί Χόπα) με τρεις δήμους.
Σήμερα πρωτεύουσα της Λαζικής είναι η Ριζούς σε μικρό κόλπο καί έχει 5.000 κατοίκους. Επί Βυζαντίου ήταν μεγάλη οχυρή πόλη. Οι κάτοικοι στην πλειονότητά τους είναι Λαζοί και Οφίτες που πήραν το όνομα από το ποτάμι Όφη. Είναι πιθανότατα απόγονοι των Ελλήνων της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Εγκατασπαρμένοι Λαζοί βρίσκονται και στις επαρχίες Κερασούντας, Ορδού, Αδά Παζάρ Σαπάντσας και στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Πανάρετος θεωρεί ως πλανεμένες πολλές από τις παραπάνω απόψεις που εκθέσαμε, διότι, όπως υποστηρίζει, η Τουρκία ποτέ δεν αμφισβήτησε την εθνικότητα των Ελλήνων, τους οποίους και ο Φαλμεράϊερ παραδέχτηκε ως απογόνους των παλαιών Ελλήνων.
Κάποια σχετική αλήθεια αναγνωρίζει στην άποψη του Μαθιώ, που λέγει ότι οι Λαζοί της περιφέρειας του Ριζαίου και οι Πόντιοι του Πόντου κανένα κοινό δεν έχουν με τους Τούρκους... Στη συνέχεια του βιβλίου του ο Πανάρετος για τη φυλή των Λαζών λέγει ότι αριθμούσαν 159.000 ψυχές, είχαν δική τους διάλεκτο στο σπίτι και μιλούσαν Τουρκικά στο σπίτι και στην αγορά.
Η γλώσσα τους δεν είχε καμία σχέση με την Ελληνική Ποντιακή διάλεκτο. Η κάποια τυχόν συγγένειά τους με τις γειτονικές φυλές ανάγεται στα βάθη των αιώνων.
Σε ό,τι αφορά την αποδιδόμενη ονομασία «Λαζός» στους Ποντίους σήμερα ο Πανάρετος τη θεωρεί εσφαλμένη για τους παρακάτω λόγους:
α) Πιστεύει ότι δόθηκε το όνομα αυτό στους Ποντίους από το γεγονός της βάπτισης το 522 μ.Χ. του βασιλιά των Λαζών Τσάθιου ως Χριστιανού στην Κωνταντινούπολη και από το γεγονός των πολέμων μεταξύ Περσών και Βυζαντινών κατά τους οποίους οι Πέρσες διεκδικούσαν τους Λαζούς και η Λαζική είχε γίνει γνωστή σ’ όλα τα μέρη της Αυτοκρατορίας,
β) Η εσφαλμένη ονομασία οφείλεται ακόμα στο γεγονός ότι η χώρα των Λαζών έγινε Μητρόπολη από το Πατριαρχείο και μετά έχει υπαχθεί ως Επισκοπή στη Μητρόπολη Τραπεζούντας. Και για το λόγο αυτό ο Μητροπολίτης Τραπεζούντας πήρε τον τίτλο «Υπερτίμου και εξάρχου πάσης Λαζικής». Ο τίτλος αυτός δήλωνε απλώς ότι η Λαζική έχει υπαχθεί στη Μητρόπολη Τραπεζούντας.
Η φήμη του Μητροπολίτη, όμως όταν ψάλλονταν στην Κωνσταντινούπολη και αλλού, όταν πήγαινε εκεί, έδινε την εντύπωση ότι η Επαρχία της Τραπεζούντας, η πρωτεύουσα δηλαδή του Πόντου ονομάζονταν «Λαζική». Το πάσης Λαζικής έδινε την ψεύτικη εντύπωση ότι η Λαζική ήταν μεγάλη χώρα, εκτεταμένη και διηρημένη σε τμήματα και περιφέρειες με διάφορες ονομασίες.
Συμπερασματικά λέει ο Πανάρετος ότι οι παραπάνω δύο λόγοι δημιούργησαν τη σύγχυση και παρέσυραν πολλούς σε πλάνη, ώστε να νομίζουν Λαζούς τους Έλληνες του Πόντου και τους Λαζούς να νομίζουν ότι είναι Έλληνες, επειδή μιλούσαν την Ελληνική Ποντιακή διάλεκτο και προσεύχονταν στις Εκκλησιές των Χριστιανών.
Νομίζουμε πως οι απόψεις που αναφέρθηκαν παραπάνω μας δώσανε μια εικόνα του όλου θέματος των Λαζών σε σχέση με τους Ποντίους. Κατά τη γνώμη μας οι απόψεις του Γεωργιάδη X. πρέπει να προσεχτούν ιδιαίτερα, διότι απ’ ό,τι τουλάχιστον γνωρίζουμε από την προσωπική μας επαφή μαζί του, αυτός ήταν ζωντανός φορέας ηθών και εθίμων των Τουρκολαζών από τις προσωπικές επαφές που είχε μαζί τους, όταν ακόμη ήταν στον Πόντο, πριν από την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Ο συνδυασμός των απόψεων αυτών με τις τεκμηριωμένες θέσεις του Πανάρετου πρέπει να θεωρηθούν ότι βρίσκονται πιο κοντά στην αλήθεια. Διότι το θέμα εκτός των άλλων διαστάσεων έχει κατά κύριο λόγο και θρησκευτική διάσταση. Για το λόγο αυτό ο Πανάρετος ως Αρχιμανδρίτης ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος και ειδήμονας για το ξεκαθάρισμα του όλου θέματος των Ποντίων και των Λαζών.
Πρέπει λοιπόν να πούμε ανακεφαλαιώνοντας το όλο θέμα πως οι Πόντιοι δεν είχαν καμιά σχέση με τους Λαζούς. Οι Πόντιοι ήσαν Έλληνες που εγκαταστάθηκαν τον 8ον αιώνα στα παράλια του Εύξεινου Πόντου, αρχικά στη Σινώπη και απ’ εκεί απλώθηκαν μέχρι τις χώρες του Καυκάσου.
Ενώ Λαζοί ήσαν πιθανό μια από τις αρχαίες καυκάσιες φυλές που έγιναν επί Ιουστινιανού Χριστιανοί και κατά το 16ο με 17ο αιώνα έγιναν βίαια Μωαμεθανοί, με την πάροδο των ετών κράτησαν την Ελληνική τους γλώσσα και μερικά Ελληνικά έθιμα, αλλά απώλεσαν κάθε στοιχείο ελληνικότητας που είχαν αποκτήσει.
Ήταν από τη φύση τους μια φυλή ατίθαση και αγροίκη πράγμα που φαίνεται να εκμεταλλεύτηκαν οι Τούρκοι και κατόρθωσαν να τους μεταβάλουν σε φανατικούς εχθρούς των Ποντίων, σε αληθινούς γενίτσαρους, οι οποίοι διέπραξαν μεγάλης εκτάσεως θηριωδίες σε βάρος του Ποντιακού πληθυσμού κάτω από την απαίσια ηγεσία του κουτσού βαρκάρη της Κερασούντας Τοπάλ Οσμάν.
Νικολαος Κυνηγοπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου