ΝΤΑΜΙΑΝΤΑ ΓΚΑΛΑΣ

 Η ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΔΑ ΕΡΜΗΝΕΥΤΡΙΑ ΠΟΝΤΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ,ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΜΕΝΙΩΝ*

Όσοι θυμούνται την παράσταση της Νταμιάντα Γκαλάς  στη Λυρική Σκηνή, πριν από μερικά χρόνια, γνωρίζουν πως οι ιστορίες της δεν διασκεδάζουν τον ακροατή, οδηγούν όμως την ψυχή του στους λαβύρινθους της συλλογικής μνήμης. Τον οδηγούν στην κάθαρση!

Στο νέο της  άλμπουμ ‘’Defictiones, will and testament’’ ασχολείται με  τη γενοκτονία των Ποντίων, τη Μικρασιατική καταστροφή και τη γενοκτονία των Αρμενίων. Τραγουδά Δε, με τον δικό της, μοναδικό τρόπο, Γιάννη Παπαϊωάννου  και συναγωνίζεται τη Σωτηρία Μπέλλου στην ερμηνεία του ‘’όταν πεθάνω στο καράβι’’. Τη βρήκαμε, μιλήσαμε –μισά Αγγλικά μισά Ελληνικά- και καταλάβαμε πως η Ελλάδα έχει στοιχειώσει την ψυχή μιας από τις μεγαλύτερες ερμηνεύτριες της εποχής μας.

Θέμα του νέου σας άλμπουμ είναι οι γενοκτονίες. Γιατί καταπιάνεστε με κάτι τέτοιο;

Οι Defictiones ήταν μολύβδινες σφραγίδες η ελάσματα που έφεραν απειλές η κατάρες και τις τοποθετούσαν στους τάφους ως προειδοποίηση για τις συμφορές που θα έβρισκαν εκείνον τα μνήματα και τους απογόνους του.

 Οι Defictiones βρέθηκαν στην Ελλάδα, στη Ρώμη και σε όλη την Ανατολία, όπου χρησιμοποιούνταν έως πρόσφατα: πιθανότατα οι πληθυσμοί εκεί αισθάνονταν από την εξουσία. Έτσι ακριβώς αισθάνονταν οι Έλληνες και οι Αρμένιοι πριν από την γενοκτονία που διαπράχθηκε εις βάρος τους.

Δεν έχει λήξει το ζήτημα του χαρακτηρισμού των συγκεκριμένων γεγονότων ως γενοκτονιών. Οι Έλληνες αναφέρονται σε ‘’σφαγή’’ των Ποντίων, ενώ η γενοκτονία των Αρμενίων υποβιβάζεται από πολλές κυβερνήσεις για να μη θιγούν οι σχέσεις τους με την Τουρκία. Το ίδιο κάνει και η Αμερικανική κυβέρνηση. Προσωπικά δεν νοιάζομαι για τις πολιτικές παραμέτρους, με ενδιαφέρει μόνον η ιστορία.

 Ο πατέρας μου κατάγεται από τον Πόντο και έχει συγγενείς  από την Σμύρνη. Η βασική προτροπή όμως ήρθε από την μητέρα μου που είναι Μανιάτισσα και η όλη νοοτροπία των Μανιατών στηρίζεται στην μνήμη και στην εκδίκηση: δεν ξεχνούν, δεν συγχωρούν. Οι δικές μου Defictiones λένε ‘’δεν θα ξεχάσουμε’’ και αν εσείς προτιμάτε να απωθείτε αυτά τα γεγονότα, σας προειδοποιώ: Να  προσέχετε!

Μήπως ρισκάρετε ως καλλιτέχνης θίγοντας λεπτά ζητήματα;

Μου λένε συχνά κάτι τέτοιο. ‘’Να πας στον ‘’Στόχο’’ να τα πεις αυτά’’ και εννοούν την Αθηναϊκή ακροδεξιά εφημερίδα! Γελάω, όμως δείτε από ποιο σημείο ξεκινάω εγώ: Γεννήθηκα στην Αμερική, ανήκω στην ελληνική διασπορά και μεγάλωσα ακούγοντας τις ιστορίες του πατέρα μου. Ξέρω πως όλα αυτά τον τραυμάτισαν. Ακόμα φοβάται όταν μιλάει, κομπιάζει. Και πρόκειται για έναν άφοβο και σκληρό άνδρα 86 ετών.

 Για μένα, λοιπόν, είναι ένα σοβαρό ζήτημα και δεν μπορώ να ξεχάσω. Πρόσφατα βρέθηκα στην Αθήνα και επισκέφθηκα το δισκοπωλείο ‘’Music Corner’’ όπου έμεινα ώρες αγοράζοντας και ακούγοντας δίσκους με αφηγήσεις ανθρώπων που γλίτωσαν από την Μικρασιατική Καταστροφή και τραγούδια από όλη την Μικρά Ασία…

Πως βρίσκετε τους σημερινούς Έλληνες;

Το θέμα είναι τι πιστεύω εγώ. Στις ΗΠΑ δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει ένας σύγχρονος, ζωντανός, ελληνικός πολιτισμός πέρα από την κλασική αρχαιότητα. Τους διαφεύγει ο Σεφέρης, ο Τσιτσάνης ή, αν θέλετε, ο αγαπημένος μου Καζαντζάκης. Είχα πάει στο Μεξικό και με ρωτούσαν αν υπάρχουν σύγχρονοι Έλληνες ποιητές σαν τον Όμηρο! 

‘’Τι  θα λέγατε αν σας ρωτούσα που είναι τα σομπρέρο σας’’, τους απαντούσα! Και στις ΗΠΑ τα παιδιά μαθαίνουν για την ‘’Μαύρη Αθηνά’’. Εντάξει, οι Αφροαμερικάνοι αναζητούν μια ταυτότητα, το καταλαβαίνω. Είναι όμως δικό τους πρόβλημα και ας πάψουν να το λύνουν υφαρπάζοντας από τους γύρω πολιτισμούς, ιδιαίτερα από το δικό μας ο οποίος παραμένει ζωντανός εντός μου και εντός σας!

  

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ‘’ΠΌΝΤΟΣ’’ , τεύχος 32 Χορτοθέρτς-Αύγουστον (Ιούλιος-Αύγουστος) 2005