Την μετάβασιν εις Ρωσσίαν δια εργασίαν συνήθως ερύθμιζον με προφορικός συμφωνίας, με τους υποψηφίους, δύο ή τρείς Σανταίοι οι οποίοι εργαζόμενοι εις οδοποιίας, και γεφυροποιίας του Καύκασου ως υπεργολάβοι, επισκέπτοντο προς τούτο κατά τους φθινοπωρινούς μήνας την Σαντάν δι’ άγραν εργατών.
Ακολούθως οι υπεργολάβοι με τους στρατευθέντες εργάτες κατά τας αρχάς ανοίξεως, ομαδικώς κατέβαινον εις Τραπεζούντα, και από εκεί με ένα καράβι της γραμμής έφθανον εις Βατούμ, πρώτον λιμένα του Καυκάσου.
Από το Βατούμ πάλιν ομαδικώς μετέβαινον εις τον τόπον της εργασίας, που ως εκ του είδους της ευρίσκετο μακράν των κατοικειμένων περιοχών, όπου ησχολούντο με έργα διανοίξεως οδών, Την κατασκευήν σιδηροδρομικών οδών, και κυρίως με την γεφυροποιίαν.
Όλας τας διατυπώσεις των ταξιδίων, την έκδοσιν εισιτηρίων κ.λ.π., διεκπεραίωναν οι υπεργολάβοι, οι οποίοι και ήταν οι μόνοι που εγνώριζον την Ρωσσικήν. Περί όλων των διατυπώσεων, ουδεμίαν ιδέαν είχον οι εργάται, ούτε και τας αντελαμβάνοντο.
Η διαμονή των εις τους τόπους της εργασίας ήτο ομαδική, και έτσι ούτε την ρωσσικήν κατόρθωναν να μάθουν, ούτε τα ήθη και τα έθιμα αυτών να αντιγράψουν.
Η επιστροφή των και πάλιν εγίνετο κατά τον ίδιον τρόπον, δια να κλείσουν και πάλιν προφορικώς νέα συμβόλαια με τους ίδιους ή με νέους εργάτας.
Εις την Ρωσσίαν συνήθως παρέμενον εργαζόμενοι δύο ή και πλέον έτη και επέστρεφον εις Σαντά κατά το τέλος του φθινοπώρου, οπότε και η εργασία των λόγω του επερχομένου χειμώνος διεκόπτετο.
Σχετικόν ήτο και το τραγούδι:
Σεντάμ ντέ σαριλάεβες, και κσίουνταν το φύλλας, απ’ έναν έναν διαβαίνε τη μοθοπώρ τα μήνας.
(σφενδάμη γιατί εκιτρίνισες και πέφτουνε τα φύλλα σου, από ένας ένας περνούν οι φθινοπωρινοί οι μήνες).
Έτσι με την αρχήν του χειμώνος άρχιζεν η επιστροφή των ξενητευμένων.
Από όλον τον χρόνον της διαμονής των εις Ρωσσίαν δεν εγνώριζον επιστρέφοντες να περιγράψουν παρά μόνον τα γεφύρια του Πορτσομί ντό πολλά και ντο τρανά έσανε (αι γέφυραι της περιοχής Πορτσόμ πόσον μεγάλαι και πόσον πολλαί ήσαν).
Δεν εγνώριζον ούτε τον τρόπον ταξιδιού, ούτε την υποχρέωσιν προμήθειας εισιτηρίων, διότι όπως αναφέραμεν τα πάντα ομαδικώς διεκπεραίωναν οι υπεργολάβοι.
Είναι άξιον περιγραφής το πάθημα ενός εκ Τερζάντων Σανταίου, ο οποίος εργασθείς επί σειράν ετών εις Ρωσσίαν, ηθέλησεν κάποτε μακράν του τόπου εργασίας του να επισκεφθή με την σύζυγόν του, η οποία έφθασεν από την Σαντά εις Βατούμ, κάποιον εις Κοταΐς εγκατεστημένον συγγενή των.
Προς τούτο έφθασεν εις τον σταθμόν του τραίνου, μπήκεν εις ένα βαγόνι εστρογγυλοκάθησεν με την σύζυγόν του, χωρίς να προμηθευθεί τα αναγκαιούντα εισιτήρια.
Με την αναχώρησιν του τραίνου ήρχισεν να εξηγεί εις την σύζυγόν του, τα περί ταχύτητος του τραίνου, και της συνέστησεν ότι δεν έπρεπεν να βγάλη αποτόμως το κεφάλι της έξω από το παράθυρον, διότι η ταχύτης ήτο τόσον μεγάλη, ώστε το ρεύμα του αέρος μπορούσε να κόψη το κεφάλι της και ήρχισεν ως ειδήμων με τρόπον να βγάλη το δικό του, δια να της δείξη πως έπρεπεν κάμη και αυτή, δια να αποφύγει τον κίνδυνον.
Τότε το ρεύμα του αέρος άρπαξε το καπέλλον του, και δεν έφθανε μόνον αυτό, αλλά εκείνην την στιγμήν μπήκεν εις το βαγόνι ο ελεγκτής των εισιτηρίων με τον οποίον δεν μπορούσε να συνεννοηθή τι τον ζητούσεν.
Ευτυχώς συνταξιδεύων πατριώτης του γνωρίζων την Ρωσσικήν διευθέτησεν την υπόθεσιν, τον κατέβασαν με την σύζυγόν του εις τον πρώτον σταθμόν, δια να προμηθευθή τα αναγκαιούντα εισιτήρια και να επιβιβασθή της επόμενης αμαξοστοιχίας. Και έτσι απέφυγεν και την καταβολήν προστίμου.
Ανδρέας Σπυράντης
Ιατρος
Σ.Σ. Προσπαθήσαμε να μην κάνουμε επεμβάσεις στο αρχικό κείμενο , αφού πρόκειται για ένα είδος απομνημονευμάτων, τα οποία δεν μεταβάλλονται "επ' ουδενί λόγω".
Ακολούθως οι υπεργολάβοι με τους στρατευθέντες εργάτες κατά τας αρχάς ανοίξεως, ομαδικώς κατέβαινον εις Τραπεζούντα, και από εκεί με ένα καράβι της γραμμής έφθανον εις Βατούμ, πρώτον λιμένα του Καυκάσου.
Από το Βατούμ πάλιν ομαδικώς μετέβαινον εις τον τόπον της εργασίας, που ως εκ του είδους της ευρίσκετο μακράν των κατοικειμένων περιοχών, όπου ησχολούντο με έργα διανοίξεως οδών, Την κατασκευήν σιδηροδρομικών οδών, και κυρίως με την γεφυροποιίαν.
Η διαμονή των εις τους τόπους της εργασίας ήτο ομαδική, και έτσι ούτε την ρωσσικήν κατόρθωναν να μάθουν, ούτε τα ήθη και τα έθιμα αυτών να αντιγράψουν.
Η επιστροφή των και πάλιν εγίνετο κατά τον ίδιον τρόπον, δια να κλείσουν και πάλιν προφορικώς νέα συμβόλαια με τους ίδιους ή με νέους εργάτας.
Εις την Ρωσσίαν συνήθως παρέμενον εργαζόμενοι δύο ή και πλέον έτη και επέστρεφον εις Σαντά κατά το τέλος του φθινοπώρου, οπότε και η εργασία των λόγω του επερχομένου χειμώνος διεκόπτετο.
Σχετικόν ήτο και το τραγούδι:
Σεντάμ ντέ σαριλάεβες, και κσίουνταν το φύλλας, απ’ έναν έναν διαβαίνε τη μοθοπώρ τα μήνας.
(σφενδάμη γιατί εκιτρίνισες και πέφτουνε τα φύλλα σου, από ένας ένας περνούν οι φθινοπωρινοί οι μήνες).
Έτσι με την αρχήν του χειμώνος άρχιζεν η επιστροφή των ξενητευμένων.
Από όλον τον χρόνον της διαμονής των εις Ρωσσίαν δεν εγνώριζον επιστρέφοντες να περιγράψουν παρά μόνον τα γεφύρια του Πορτσομί ντό πολλά και ντο τρανά έσανε (αι γέφυραι της περιοχής Πορτσόμ πόσον μεγάλαι και πόσον πολλαί ήσαν).
Δεν εγνώριζον ούτε τον τρόπον ταξιδιού, ούτε την υποχρέωσιν προμήθειας εισιτηρίων, διότι όπως αναφέραμεν τα πάντα ομαδικώς διεκπεραίωναν οι υπεργολάβοι.
Είναι άξιον περιγραφής το πάθημα ενός εκ Τερζάντων Σανταίου, ο οποίος εργασθείς επί σειράν ετών εις Ρωσσίαν, ηθέλησεν κάποτε μακράν του τόπου εργασίας του να επισκεφθή με την σύζυγόν του, η οποία έφθασεν από την Σαντά εις Βατούμ, κάποιον εις Κοταΐς εγκατεστημένον συγγενή των.
Προς τούτο έφθασεν εις τον σταθμόν του τραίνου, μπήκεν εις ένα βαγόνι εστρογγυλοκάθησεν με την σύζυγόν του, χωρίς να προμηθευθεί τα αναγκαιούντα εισιτήρια.
Με την αναχώρησιν του τραίνου ήρχισεν να εξηγεί εις την σύζυγόν του, τα περί ταχύτητος του τραίνου, και της συνέστησεν ότι δεν έπρεπεν να βγάλη αποτόμως το κεφάλι της έξω από το παράθυρον, διότι η ταχύτης ήτο τόσον μεγάλη, ώστε το ρεύμα του αέρος μπορούσε να κόψη το κεφάλι της και ήρχισεν ως ειδήμων με τρόπον να βγάλη το δικό του, δια να της δείξη πως έπρεπεν κάμη και αυτή, δια να αποφύγει τον κίνδυνον.
Τότε το ρεύμα του αέρος άρπαξε το καπέλλον του, και δεν έφθανε μόνον αυτό, αλλά εκείνην την στιγμήν μπήκεν εις το βαγόνι ο ελεγκτής των εισιτηρίων με τον οποίον δεν μπορούσε να συνεννοηθή τι τον ζητούσεν.
Ευτυχώς συνταξιδεύων πατριώτης του γνωρίζων την Ρωσσικήν διευθέτησεν την υπόθεσιν, τον κατέβασαν με την σύζυγόν του εις τον πρώτον σταθμόν, δια να προμηθευθή τα αναγκαιούντα εισιτήρια και να επιβιβασθή της επόμενης αμαξοστοιχίας. Και έτσι απέφυγεν και την καταβολήν προστίμου.
Ανδρέας Σπυράντης
Ιατρος
Σ.Σ. Προσπαθήσαμε να μην κάνουμε επεμβάσεις στο αρχικό κείμενο , αφού πρόκειται για ένα είδος απομνημονευμάτων, τα οποία δεν μεταβάλλονται "επ' ουδενί λόγω".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου