ΤΟ «ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ»

Από το έτος της ίδρυσής του από τον Σεβαστό Κυμινήτη, το 1682, έως τα μέσα του 19ου αι. το «Φροντιστήριον Τραπεζούντος» πέρασε διάφορες περιπέτειες: ανέστειλε τη λειτουργία του, άλλαξε ονομασία, βρέθηκε σε περιόδους ακμής και παρακμής. Η λειτουργία του Φροντιστηρίου άρχισε να αναβαθμίζεται από τα μέσα του 19ου αι.
 Κατά τη σχολική χρονιά 1859-1860 φοιτούσαν στο Φροντιστήριο 108 μαθητές το α' εξάμηνο και 92 το β' εξάμηνο. Μεταξύ των διδασκομένων μαθημάτων ήταν τα εξής: Αρχαία Ελληνικά (Όμηρος, Θουκυδίδης, Ηρόδοτος, Πλάτων, Λουκιανός, Ξενοφών, Ευριπίδης, Θεόκριτος, Γραμματική και Συντακτικό), Ελληνική Ιστορία, Πρακτική Αριθμητική, Γεωγραφία, Ψυχολογία, Λογική, Ανθρωπολογία, Φυσική, Γαλλικά.
Το 1866 ο αριθμός των μαθητών του Φροντιστηρίου έφτανε τους 245, αριθμός αρκετά υψηλός, αν λάβει υπόψη του κανείς ότι στο μεταξύ είχαν ιδρυθεί σε όλο τον Πόντο και άλλες ανώτερες σχολές, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που φοιτούσαν στα σχολεία της ελεύθερης Ελλάδας.
 Η αναβάθμιση  του Φροντιστηρίου αυτήν την εποχή οφειλόταν στο ενδιαφέρον των κατοίκων της Τραπεζούντας και στις γενναίες επιχορηγήσεις της Μητρόπολης, ιδιωτών και μοναστηριών. Ο Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος Κωνσταντινούπολης επαινούσε με θερμά λόγια το ενδιαφέρον που έδειχναν οι Τραπεζούντιοι για την εκπαίδευση.
 Στις αρχες της δεκαετίας του 1880 διδάσκονταν στο Φροντιστήριο τι ίδια, περίπου, μαθήματα με αυτά του Ελληνικού Σχολείου(σύμφωνα με τον νόμο του 1877).
Στα τέλη του 19ου αι. και στις αρχές του 20ού οι εκπαιδευτικές, αλλά και οι εμπορικές σχέσεις τις Τραπεζούντας με την ελεύθερη Ελλάδα έγιναν στενότερες. Αρκετοί δάσκαλοι από την Ελλάδα έρχονταν να διδάξουν σε σχολές της Πόλης, ενώ πολλοί απόφοιτοι του Φροντιστηρίου συνέχιζαν τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τα μαθήματα άρχιζαν την 1 η Σεπτεμβρίου και τελείωναν στα μέσα Ιουνίου. Τις τελευταίες ημέρες του διδακτικό -έτους διενεργούνταν οι ετήσιες εξετάσεις στις οποίες υποβάλλονταν όλοι οι μαθητές, προκειμένου να προαχθούν στην επόμενη τάξη ή να απολυθούν. Εξετάσεις ανεξεταστέων δεν προβλέπονταν.
Το «Φροντιστήριον Τραπεζούντος», όπως φαίνεται από διάφορες μαρτυρίες, διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο τόσο στη μόρφωση στελεχών της ελληνικής κοινωνίας του Πόντου όσο και γενικότερα στην ανόρθωση του πνευματικού της επιπέδου. Το Φροντιστήριο έκλεισε οριστικά τον Νοέμβριο τον 1921 έπειτα από διαταγή της τουρκικής κυβέρνησης.

Σωφρόνης Χ' Σαββίδης
Καθηγητής Γλωσσολογίας ΑΠΘ