Ο αμφιλεγόμενος και περίεργος ρόλος του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Μικρασιατικό Ζήτημα, πριν αλλά και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, θα συνεχιστεί, όταν αποφεύγοντας να εκμεταλλευτεί την συνεργασία των αντικεμαλικών κινημάτων (ισλαμιστές, Αρμένιοι, Κούρδοι κ.ά.), που θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης για την προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων απέναντι στον Κεμάλ, ξεκίνησε μια «επίθεση» φιλίας απέναντι στην Τουρκία, τον μέχρι προ ολίγου δηλαδή, δήμιο των Ελλήνων, αλλά και των άλλων μη χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας, στα πλαίσια της εθνοκαθαρτικής πολιτικής των Νεότουρκων. Η «φιλία» αυτή επισημοποιήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1930, όταν υπογράφτηκε στην Άγκυρα το Σύμφωνο Ελληνοτουρκικής Φιλίας.
Το Σύμφωνο αυτό, θα σχολιάσει με αιχμηρότατο τρόπο, ο εκδότης της Καθημερινής, Γεώργιος Βλάχος, με κύριο άρθρο στην εφημερίδα του (αντιτιθέμενος, όχι τόσο ως προς την υλοποίησή του, αλλά ως προς τις χρονικές συγκυρίες), «ερεθισμένος» από αποστροφές λόγων του Βενιζέλου, όπως «Τίποτα πλέον δεν χωρίζει τους δύο λαούς» και «Η επί εξ αιώνας συμβίωσις των Ελλήνων και Τούρκων επί των αυτών εδαφών επέτρεψε να γνωρισθούν και να εκτιμηθούν αμοιβαίως».
Δεν θα αποφύγει δε, να σχολιάσει σε υπόστυλο της ίδιας έκδοσης και τις υπερβολές που δημιούργησε αυτό το κλίμα «φιλίας» που υποστήριζε με κάθε τρόπο ο Βενιζέλος: «Μεταξύ των ολίγων οι οποίοι εχειροκρότουν κατά παραγγελίαν εις την χθεσινήν συγκέντρωσιν του Συντάγματος, υπήρχον και ελάχιστοι «θερμόαιμοι» οι οποίοι ώθησαν τον ενθουσιασμόν των μέχρι των άκρων. Ούτω κατά τινάς στιγμήν εικούστηκαν μερικοί εξ αυτών κραυγάζοντες: «Ζήτω η Τουρκία». Και εις απλοϊκός άνθρωπος του λαού, εψιθύρισε: «Ολίγον εάν ενθουσιαστούν ακόμη και θα φωνάξουν: «Κάτω η Ελλάς!»».
Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, πως απ’ την στιγμή, που τουλάχιστον πρακτικά, δεν υπήρχε πιθανότητα ή διάθεση για έστω και μερική μετάβαση σε προηγούμενη κατάσταση (δηλαδή, επιστροφή προσφύγων στις προγονικές τους εστίες), το Σύμφωνο Ελληνοτουρκικής Φιλίας, ανεξαρτήτως των κινήτρων, ίσως να μην φαντάζει και τόσο εξωπραγματικό, πολλώ μάλλον, απ’ την στιγμή που ο Βενιζέλος, μετά την υπογραφή του Συμφώνου δήλωνε: «Διά της χειρονομίας, αυτής ηθέλησα να διατρανώσω την στερράν απόφασιν της Ελλάδος, όπως θεωρή την συνθήκην της Λωζάννης ως έναν οριστικόν διακανονισμόν του μεταξύ των δύο χωρών υφισταμένου εδαφικού καθεστώτος».
Κάποτε λοιπόν, η κατάσταση θα έπρεπε να εκτονωθεί (αν και όπως επισήμανε και ο Γεώργιος Βλάχος, οι χρονικές περιστάσεις δεν ήταν και οι πιο κατάλληλες). Ο Βενιζέλος όμως, θα ξεφύγει απ’ αυτό το πλαίσιο και λίγα χρόνια αργότερα, θα προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, όταν με επιστολή του προς την νορβηγική επιτροπή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, με ημερομηνία 12 Ιανουαρίου 1934, θα προτείνει ως υποψήφιο διεκδικητή του τον…Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ! Τον κύριο δηλαδή υπεύθυνο της εξολόθρευσης συμπαγών πληθυσμών, όπως των Ελλήνων και των Αρμενίων.
Το όλο κείμενο της επιστολής, είναι πραγματικά «καταπληκτικό», με την έννοια, πως αν ο ίδιος ο Κεμάλ το διάβαζε, χωρίς να γνωρίζει τον συντάκτη του, πιθανότατα θα θεωρούσε πως αυτός θα ήταν κάποιος ακραιφνής φιλότουρκος· σίγουρα όμως, όχι Έλληνας.
Κι αυτό γιατί, ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν περιορίστηκε σε απλές και τυπικές φιλοφρονήσεις που φυσικά απαιτούσε η περίσταση, αλλά με τα γραφόμενά του προσβάλλει ευθέως την μνήμη και το συναίσθημα των Ελλήνων προσφύγων και ουσιαστικά δικαιολογεί τον βίαιο εκτοπισμό του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, γράφοντας πως «όταν το εθνικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ Πασά θριάμβευσε επί των αντιπάλων του, έθεσε οριστικά τέλος σ’ αυτή την κατάσταση αστάθειας και μισαλλοδοξίας» και πως οι Έλληνες ήμασταν «οι πρώτοι που είχαμε την ευκαιρία να αισθανθούμε τις συνέπειες αυτής της βαθιάς αλλαγής στη χώρα αυτή».
Πρόκειται σίγουρα για τραγελαφικές διαπιστώσεις, καθώς ηγέτης των Ελλήνων κατά το μεγαλύτερο διάστημα αυτής της «ασταθούς» και «μισαλλόδοξης» κατάστασης στην Μικρά Ασία, ήταν ο ίδιος ο Βενιζέλος…
Πηγές: pare-dose.net – hri.org - geocities.com/pontos1923 - pontos-stuttgart.de - el.wikipedia.org – euxintv.net – elthraki.evros.gr – elverias.gr – pontosandaristera – maillists.uci.edu – sch.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου