Φόνος 7 ανταρτών σην Σαντά.

Μέσ’ στον Φλεβάρη του 1922 ως 150 χωροφύλακες ξεκινήσανε νύχτα από την Ούζη και μπήκανε ξαφνικά στα σύνορα της Σάντας με τον σκοπό να καταδιώξουν τούς αντάρτες. 

Γεώργιος Πηλείδης

Στο Τερζάντων βρίσκονταν τότε αρκετοί αντάρτες, οι οποίοι γλεντούσανε μέσα σ' ένα ερειπωμένο σπίτι ανύποπτοι. Οι χωροφύλακες τους κάνανε αιφνιδιασμό και με τα ξημερώματα τους ρίξανε αρκετές τουφεκιές. 

Οι αντάρτες στο άκουσμα των πρώτων πυροβολισμών κίνησαν να βγούνε άπ’ το χωριό και να αποφύγουν την σύγκρουση με τη χωροφυλακή, μα οι χωροφύλακες τους ρίξανε επανειλημμένως και σκοτώσανε 7 άπ’ αυτούς, τους Φωκίωνα Πορωζάν, Γεώργιο Γαράπηνα, Χαράλαμπο Τεπετή, Ανέστη Σπαθάρο, Φίλιππο Εφραιμίδη, Γιάννη   Εφραιμίδη  και Νικόλαο Πορωζά, των οποίων τον άδικο χαμό έκλαψε πικρά η Σάντα.

0ι οπλαρχηγοί διέμεναν τότε στη Μεγάλη Σπηλιά και όταν άκουσαν τους πυροβολισμούς αντιλήφθηκαν ότι κάτι κακό πάθανε οι αντάρτες στο Τερζάντων.

 Ο Πολίτας Τσουμπάν παρακάλεσε τότε τον αρχηγό Ευκλείδη να επιτρέψει στους αντάρτες να κατέβουν λίγο χαμηλά και ν' αποκόψουν κοντά στο μοναδικό στενό του Μονοκούρ τον δρόμο των χωροφυλάκων για να τους εξοντώσουν, μα ο αρχηγός σκέφτηκε τις φοβερές συνέπειες που θα είχε ένα τέτοιο τόλμημα για την τύχη του άμαχου πληθυσμού της Τραπεζούντας, και δεν το επέτρεψε.

Ο αρχηγός άλλωστε όσες φορές του δινόταν ευκαιρία -διακήρυττε ότι οι Σανταίοι αντάρτες δεν είναι επαναστάτες και γι' αυτό απέφευγε όσο μπορούσε τις συγκρούσεις  με τον στρατό και με τη χωροφυλακή. 

Οι Τούρκοι χωροφύλακες όμως υποψιάστηκαν επέμβαση του οπλαρχηγού από τη Σπηλιά (Μάγαρα) και φύγανε αμέσως από τη Σάντα, στη φυγή τους δε κόψανε και φέρανε στις στρατιωτικές Αρχές της Τραπεζούντας το κεφάλι του Νικολάου Πορωζάν που τον φανταστήκανε για οπλαρχηγό εξ αιτίας του... παχιού  μουστακιού  του. 

Το πάθημα αυτό έγινε μάθημα στους  αντάρτες και από τότε δεν πέσανε αυτοί σε παρόμοια παγίδα των Τούρκων. Το πάθημα όμως αυτό δεν οφείλεται τόσο στην αυταρχικότητα των ανταρτών όσο οφείλεται στην ακατάλληλη εισήγηση του Ευκλείδη, ο οποίος ήθελε τους αντάρτες σκόρπιους σε πολλά σημεία της Σάντας , της Γαλίανας και της Ματσούκας για να μην πάθουν πανωλεθρία σ’ έναν αιφνιδιασμό από μέρους του στρατού και της χωροφυλακής. 

Και επειδή ήταν τότε Φλεβάρης βασίστηκε ο Ευκλείδης στο Σιβηρικό κλίμα της Σάντας που δεν ήταν δυνατόν να επιτρέψει αιφνιδιασμούς εκ μέρους των Τούρκων και έτσι παρέλειψε να δώσει συμβουλές  και οδηγίες στους αντάρτες.