Λούξεμπουργκ VS Λένιν

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιμετώπιση του τουρκικού εθνικισμού από το σοσιαλδημοκρατικό (κομμουνιστικό) κίνημα και τους πολιτικούς του ηγέτες. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ υποστήριζε ότι η «Τουρκία» δεν μπορούσε να αναγεννηθεί σαν σύνολο γιατί αποτελούνταν από διαφορετικές χώρες.
Η Λούξεμπουργκ κατέληγε με τη διαπίστωση: «Η κρίση της ιστορίας για την Τουρκία είχε βγει: βάδιζε πια προς τη διάλυση...». Καλούσε τους σοσιαλιστές να υποστηρίξουν τα χριστιανικά κινήματα που διεκδικούσαν την πολιτική τους χειραφέτηση με την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
Η Λούξεμπουργκ είχε καταγγείλει «την εσωτερική κοινωνική ανωριμότητα της νεοτουρκικής κυβέρνησης και τον αντεπαναστατικό της χαρακτήρα». Σε αντίθεση με τη Λούξεμπουργκ, ο Βλαδίμηρος Ιλιτς Λένιν θεωρούσε τους Νεότουρκους υπόδειγμα επαναστατών. Εγραφε ότι οι μπολσεβίκοι είναι «οι νεότουρκοι της σοβιετικής επανάστασης...».
Αλλά και οι Σοβιετικοί θα αλλάξουν αργότερα άποψη. Στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια θα καταχωρισθούν, μερικές δεκαετίες αργότερα, ως «πλαστογράφοι της ιστορίας» και εμπνευστές του «σοβινιστικού δόγματος» του παντουρκισμού.
Η σκλήρυνση της πολιτικής των Νεότουρκων εξαφάνισε κάθε αυταπάτη για δυνατότητα ειρηνικής μετεξέλιξης σ' ένα νέο δημοκρατικό κράτος. Η συνεννόηση των βαλκανικών λαών και η καλή πολεμική προετοιμασία της Ελλάδας -λόγω της ανάληψης της εξουσίας από τον Βενιζέλο, που ερχόταν από τον επαναστατημένο εξωελλαδικό Ελληνισμό- θα οδηγήσει στη συντριπτική ήττα των Νεότουρκων, οι οποίοι θα επιχειρήσουν να πάρουν τη ρεβάνς με τη συμμετοχή τους στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων.
Πίστεψαν ότι με την τουρκογερμανική συμμαχία ήρθε η ώρα για την υλοποίηση των παντουρανικών τους σχεδίων. Ενδιαφέρον έχουν οι γαλλικές εκτιμήσεις για τη συμμαχία αυτή και για τις αίτιες της γενοκτονίας: «...το κυριότερο κίνητρο για το οποίο η Τουρκία βγήκε στον πόλεμο είναι ότι η Γερμανία τής υποσχέθηκε να επανακτήσει Αίγυπτο, Λιβύη και Σουδάν.
Οταν οι πολεμικές επιχειρήσεις δεν ήταν ευνοϊκές, κυρίως λόγω της ρωσικής προέλασης στην Τουρκία, τότε οι Γερμανοί, για να συγκρατήσουν την τουρκική αγανάκτηση, τους έστρεψαν εναντίον των Αρμένιων και Ελλήνων, των οποίων άρχισαν τη συστηματική εξόντωση με κατασχέσεις, βιασμούς, εξορίες, σφαγές...»

Βλάσης Αγτζίδης

Διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τη συγγραφή της ιστορίας του παρευξείνιου Ελληνισμού.
 Το παρόν κείμενο βασίζεται: -σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο συλλογικό: Γιώργος Κόκκινος - Ελλη Λεμονίδου - Βλάσης Αγτζίδης, Το τραύμα και οι πολιτικές της Μνήμης. Ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη, εκδ. Ταξιδευτής, Αθήνα, 2010 και τις μονογραφίες του:
-«Η εμφάνιση του τουρκικού εθνικισμού», εφημ. Αγγελιοφόρος, 16 Ιουνίου 2010.
-«Κεμαλισμός και νεοελληνική ιστοριογραφία», ένθετο «Ιστορία» (τεύχ. 3, Μάιος 2009) εφημ. Εθνος, σελ. 70-71, και τη μονογραφία:
Ελληνες τον Πόντου. Η γενοκτονία από τον τουρκικό εθνικισμό, Αθήνα, 2005.