Τα σώματα αυτά γρήγορα πολλαπλασιάστηκαν. Κι αφού απέκτησαν άξιους κι εμπειροπόλεμους αρχηγούς που εγώ ο ίδιος τους έδινα το χρίσμα, εξελίχτηκαν σε πραγματικά στρατιωτικά σώματα που είχε το καθένα υπό την προστασία του και την απόλυτη δικαιοδοσία του, ένα τμήμα της επαρχίας.
"Έτσι σιγά-σιγά σχηματίστηκε ένας ολόκληρος ανταρτικός στρατός, καλά οργανωμένος και οπλισμένος, είκοσι χιλιάδων ανδρών, που ο Κεμάλ στ' απομνημονεύματά του τον χαρακτηρίζει "έργο και όργανο του Καραβαγγέλη" και ανεβάζει τον αριθμό τους σε τριάντα χιλιάδες. Τα σώματα αυτά που είχαν απλωθεί σα δίχτυ σ' όλη την επαρχία Αμασείας και πολλές φορές και στη γύρω απ' αυτήν
περιοχή, έρχονταν συχνά σε σύγκρουση με τον τουρκικό στρατό και πάντα νικούσαν εξαιτίας της παλικαριάς τους, έπειτα γιατί πολεμούσαν πραγματικά "υπέρ βωμών και εστιών" και τέλος χάρη στην καλή τους οργάνωση και στις οχυρές θέσεις που κατείχαν.
Έτσι, κατά τη διάρκεια του πολέμου, δημιουργήθηκε το μικρότερο πολεμικό μέτωπο των συμμάχων, που αγωνίστηκε ολόκληρα χρόνια στους αγώνες θριάμβου των ελληνικών όπλων...".
"Πολλοί ήταν οι οπλαρχηγοί που διακρίθηκαν σ' αυτόν τον αγώνα και θα αναφέρω εδώ όσους θυμάμαι. Και πρώτα πρώτα τον Αντών αγά, που οι Τούρκοι τον έλεγαν Αντών πασά και κυριολεκτικά τον έτρεμαν.
Ήταν ένα παλικάρι μόλις είκοσι δύο χρονών από το χωριό Κουρού - Κουκτσές, πραγματικά ατρόμητος, μια αληθινή στρατιωτική ιδιοφυία. Ο πιο παλιός και εξίσου γενναίος οπλαρχηγός ήταν ο Βον Ιστίλ.
Κι ακόμα ο Δ. Χαραλαμπίδης, ο Βασίλ Ουστάς, ο Παντελής, ο Πίτς Βασίλ, ο Λάζαρος, ο Βαρθολομαίος, ο Ιορδάνης κι ένα σωρό άλλοι που δε θυμάμαι πια τα ονόματά τους.
Σε μια μάχη που δόθηκε απ' τον Αντών αγά κοντά στο χωριό του και κράτησε είκοσι τέσσερις ολόκληρες ώρες, σκοτώθηκαν εννέα Τούρκοι αξιωματικοί κι αμέτρητοι στρατιώτες.
Στην κηδεία των αξιωματικών που έγινε στην Αμισό, οι Τούρκοι διοργάνωσαν συλλαλητήριο που πέρασε μπρος από τη Μητρόπολη κραυγάζοντας διάφορα συνθήματα και προ πάντων "εκδίκηση". Κι οι χοτζάδες κι ο Ραφέτ πασάς, έβγαλαν επάνω στους τάφους εμπρηστικούς λόγους...
'"Αλλοτε πάλι στο χωριό Καραπερσίν ο Χαραλαμπίδης με τον Παντελή, πιάνοντας τα μονοπάτια απ' όπου θα περνούσε καταδιωκτικό απόσπασμα το διασκορπίσανε.
Ο Βαρθολομαίος σ' άλλο βουνό πολεμώντας γενναία, άρπαξε στο τέλος κι ένα ορεινό τηλεβόλο των Τούρκων και μ' αυτό τους έτρεψε σ' άτακτη φυγή.
Άλλος στο χωριό Κιζίλ Γκιόλ, που τον κυκλώσανε μέσα στο σπίτι του μαζί με τη γυναίκα του, την αδελφή του κι άλλες γυναίκες, αφού είδε πως ήταν μάταιη κάθε αντίσταση, ανατίναξε με βόμβα το σπίτι του, σώζοντας έτσι τουλάχιστον την οικογενειακή του τιμή.
Στο ηρωικό Καπρύ Καγιά της Πάφρας δεν τόλμησε για χρόνια ολόκληρα ν' ανέβει τουρκικός στρατός. Και στα χωριά της Κάβζας, Μερζεφούντας και Ερμπαά, οι αντάρτες διαρκώς πολεμούσαν και τα έσωζαν από τους τουρκικούς βανδαλισμούς...
Θα μπορούσαμε να προβάλλουμε δίκαια τον ισχυρισμό ότι ο Γερμανός Καραβαγγέλης μπορεί να θεωρηθεί ως ο ιθύνων νους της αντίστασης και της σωτηρίας των ποντιακών πληθυσμών από τις φρικαλεότητες που είχαν διαπράξει οι Τούρκοι κατά των Αρμενίων και των Ελλήνων, καθώς και άλλων εγχώριων και αυτόχθονων πληθυσμών στη Μικρά Ασία κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Ασφαλώς και ο ηρωικός αυτός ιεράρχης δεν ήταν δυνατό να είχε και αυτός διαφορετική μεταχείριση και άλλη τύχη από εκείνη που επιφύλαξε μέχρι τώρα η ιστορία μας για τους αγωνιστές. Όπως τους Δημ. Υψηλάντη, Θ. Κολοκοτρώνη, Οδ. Ανδρούτσο κ.ά.
Ιδιαίτερα, για το Γερμανό Καραβαγγέλη, που από πολύ νωρίς άρχισε ο επίλογος και η περίοδος της αγνωμοσύνης του κράτους, το οποίο με τόσο αυταπάρνηση υπηρέτησε και τόσα πρόσφερε στο γένος.
Τον εκλέγουν Μητροπολίτη Ιωαννίνων και του αφαιρούν τη Μητρόπολη, ενώ τον παραμερίζουν στην εκλογή του ως Μητροπολίτη Αθηνών και πάσης Ελλάδος.
Ο δημοσιογράφος Χρ. Λαμπρινός μας παραδίδει: "Το 1924, ψηφίζεται από το Πατριαρχείο ως Μητροπολίτης Ουγγαρίας. Το ποίμνιο του είναι μόνο επτά ελληνικές οικογένειες στη Βουδαπέστη, που κι αυτές έχουν εξουγγρισθεί.
Σε λίγο καταργείται η Μητρόπολη της Ουγγαρίας και τον τοποθετούν στη Βιέννη. Αγωνίζεται για τις αποδοχές του που η κυβέρνηση τις φαλκιδεύει ολοένα και περισσότερο. Κι ο ίδιος ο Γερμανός Καραβαγγέλης γράφει στα απομνημονεύματά του!
"Έτσι σήμερα κατάντησα να περιφέρομαι σχεδόν άνεργος σ' ερείπια, εξόριστος από την Καστοριά, απ' την Αμάσεια, απ' την Κωνσταντινούπολη, αφού γλίτωσα πολλές φορές το μαρτυρικό θάνατο στην Τουρκία και τελικά εξόριστος κι απ' την Ελλάδα που υπηρέτησα μ' αυταπάρνηση σαράντα ολόκληρα χρόνια".
Πέθανε στην εξορία του, όπως χαρακτήριζε τη Βιέννη, μόνος κι έρημος "περίλυπος έως θανάτου". Τα οστά του μεταφέρθηκαν με επιβλητικές τελετές χάρη στην πρωτοβουλία του γενικού γραμματέα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών Αλέξανδρου Πέτσα στην Καστοριά, που έδρασε τόσο αποτελεσματικά.
Η μεταφορά έγινε με πομπή και μεγαλοπρέπεια δυσανάλογη προς την αγνωμοσύνη που του έδειξε η πολιτεία και ο ανδριάντας του σήμερα επιβλητικός ατενίζει τα βουνά της Καστοριάς σα σύμβολο, ώστε ούτε οι Καστοριανοί, ούτε και οι Μακεδόνες που του οφείλουν μεγάλο μέρος από την ελευθερία του τον λησμόνησαν. Ασφαλώς ούτε και ο Πόντος θα λησμονήσει ποτέ τις ανεκτίμητες υπηρεσίες του.
Αχιλλέας Στ. Ανθεμίδης
Διδάκτορας Νομικής Παν. Gottingen
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου