Κτηνοτροφία σην Σαντά

Παρχάρ σην Σαντάν

Η κτηνοτροφία ήταν πολύ περιορισμένη στην Σαντά. Κάθε οικογένεια διατηρούσε από μια ή δυο αγελάδες(χτήνια), γιατί οι βοσκότοποι ήταν λίγοι, αλλά και ο χρόνος περιορισμένος από τις χιονοπτώσεις. Οπότε οι αγελάδες έπρεπε να παραμείνουν πάνω από εξάμηνο στους στάβλους και να τρέφονται με ξερά χόρτα από αυτά που ήταν αποθηκευμένα στους αχερώνες, που τις περισσότερες φορές δεν έφταναν για όλον τον χειμώνα.

Μετά το λιώσιμο του χιονιού, άφηναν τις αγελάδες να βόσκουν γύρω από τα χωριά. Όταν όμως μεγάλωνε λίγο το χόρτο τις μετέφεραν σε απομακρυσμένες περιοχές για βοσκή.
Γύρω από τα χωριά είχαν και περιφραγμένες περιοχές, όπου έριχναν κοπριά και προς το τέλος του Αυγούστου γινόταν η συγκέντρωση του χόρτου.
Η περίφραξη γινόταν με μεγάλα ξύλα (μαρτάκια), που τα κάρφωναν σε μικρούς πάσσαλους που στερεώνονταν στο έδαφος( τικμιάδες).

Στις αρχές του Ιούνη μετέφεραν τις αγελάδες στα παρχάρια, που βρισκόταν στα οροπέδια των οροσειρών, όπου παρέμεναν μέχρι το τέλος του Αυγούστου. Μετά επέστρεφαν πάλι στα χωριά, όπου τις άφηναν ελεύθερες να βόσκουν γύρω από τα χωριά, αλλά μόλις ξεκινούσαν οι χιονοπτώσεις τις έκλειναν στα μαντριά.

Στην ελεύθερη βοσκή των αγελάδων, επειδή η ομίχλη ήταν πυκνή και περιοριζόταν η ορατότητα σε απόσταση λίγων μέτρων, αν καμία φορά δεν επέστρεφαν οι αγελάδες μόνες στις μάντρες , αναγκάζονταν οι νοικοκυρές να τις αναζητήσουν φωνάζοντας με τα ονόματα που τις έδιναν. Πολλές φορές κρεμούσαν στον λαιμό κουδούνια (γολγόνια) για να τις εντοπίζουν..
Η απόδοση των αγελάδων σε γάλα ήταν ελάχιστη, μόνο κατά την παραμονή τους στα παρχάρια ήταν πολύ καλύτερη…