ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΣΑΝΤΑΙΩΝ

Την άνοιξη του 1919 με πρωτοβουλία των αδελφών Σιτμαλίδη και μερικών άλλων έγινε στο Βατούμ Σωματείο με τον παραπάνω τίτλο και με σκοπό να υποστηρίζει ηθικώς και υλικώς την αγωνιζόμενη Σαντά κατά του δυνάστη της.

Η Συνεδρίαση έγινε στο Ελληνικό Σχολείο Βατούμ με πρόεδρο τον αείμνηστο Βασίλειο Ιωαννίδη και γενικό γραμματέα τον Αβραάμ Τηγανάν ψηφίσθηκε το καταστατικό πρόεδρος του Σωματείου είχε εκλεγεί ο Χρήστος Σιτμαλίδης καί γραμματεύς ο Αβραάμ Τηγανάς.

Τι ποσό μάζεψε το σωματείο άγνωστο. Μόνο γνωρίζουμε πως ο Βασίλειος Ιωαννίδης προ­σέφερε 100.000 ρούβλια και οι αδελφοί Παπαδόπουλοι άλλα τόσα. Τα χρήματα αυτά είχαν δοθεί στο Φίλ. Χειμωνίδη, όταν πήγε στο Βατούμ για να έρθει σε επαφή με το Εθνικό Συμβούλιο και την Εθνοσυνέλευση του Πόντου.

BATUM

Να και η έκκληση του Σωματείου:

                                           Έ κ κ λ η σ ι ς

Ο «Σύνδεσμος της εξωτερικής οργανώσεως των Σανταίων» προς τους απανταχού Έλληνας του Πόντου.

Καμιά καρδιά ελληνική δεν πρέπει να μείνει ασυγκίνητη και αδιά­φορη στα νέα που μας φθάνουν τώρα τελευταία από μακριά, πέρα από τα βουνά της ηρωικής Σαντάς.

Η Σαντά στα μαύρα αυτά χρόνια του πολέ­μου, στάθηκε το ηρωικό Σούλι του Πόντου. Αυτή με το τουφέκι στο χέρι δεν έσκυψε το κεφάλι στον Τούρκο. Δεν πλήρωσε το χαράτσι της υποταγής στον τύραννο.

 Πάνοπλη, με μερικά γενναία παλληκάρια της, και σήμερον ακόμη εξακολουθεί να διεξάγει τον ηρωϊκόν αγώνα εναντίον των αιωνίων εχθρών μας. Κάθε μέρα και μας φθάνουν νέες ειδήσεις για το μαρτυρικό ηρωϊσμό των παιδιών της. Κάθε μέρα και νέο αίμα χύνεται, για να βάψη κόκκινη την πολύπαθη γη της.

Μα η Σαντά έχει να παλέψει με δύο θηρία εξ ίσου άγρια: τον Τούρ­κο και την Πείνα. Δυστυχώς της πείνας το θεριό είναι χειρότερο και από τον ανήμερο Τούρκο. Γιατί ο Τούρκος στάθηκε ανήμπορος μπροστά στην ανδρεία και την παλληκαριά των παιδιών της Σαντάς.

Οι Τούρκοι τσετέδες εύκολα νικιούνται. Μα της πείνας το άγριο θεριό είναι ανίκητο. Ναι. Τα δεινά και οι συμφορές που πλακώσανε την Σαντά στα δύστυχα αυτά χρόνια δεν μπορούν να συγκριθούν με τη νέα αυτή συμ­φορά, που άγρια απειλεί να την καταστρέψει, με τον κίνδυνο να πεθάνουν τα παλληκάρια και οι κάτοικοι της από ατροφία και εξάντληση.

Γιατί εκεί­νοι που αμύνονται εκεί επάνω για την ελευθερία των και πολεμούν με τα ά­γρια στίφη των τσετέδων κατάντησαν τώρα τελευταία σαν άλλοι «Ελεύθε­ροι πολιορκημένοι».

Η συγκοινωνία με το εξωτερικό έγινε πολύ δύσκολη, τα τρόφιμα προ πολλού τελείωσαν, το αναγκαίο χρήμα τους λείπει.

Αδελ­φοί Ελληνες. Η ηρωική Σαντά πεινά.

 Η Σαντά ζητεί τη βοήθειά σας. Εκεί που οι Σανταίοι άνδρες πολεμούν τον Τούρκο και οι Σανταίες γυ­ναίκες βαστούν το καραούλι με το τουφέκι στο χέρι, σε σας έχουν γερμένες τις τελευταίες ελπίδες τους.

 Συνδρομή στους ήρωες.

 Βοήθεια στους α­δελφούς μας.

Ας μη τους αφήσουμε να νικηθούν από το θεριό της πείνας, αυτοί όπου δεν τους τρομάζουν των Τούρκων τα βόλια.

Ας μη τους αφήσουμε να εξαντληθούν από τις κακουχίες, τη στέρηση και την πείνα, για να νοιώσουν τα χέρια τους ανήμπορα να κρατούν το τουφέκι, για να μη στενάζουν απελπισμένα:

Έρημο τουφέκι σκοτεινό, τι σε κρατώ στο χέρι

 ότι συ μούγινες βαρύ κι' ο Αγαρηνός το ξέρει.

Ναι. Ας μη αφήσουμε τα παλληκάρια μας άδοξα να πεθάνουν στα δοξασμένα βουνά τους, ας μην αφήσουμε τους ήρωες μας να καταστραφούν.

Αδελφοί!

Εμείς που ριγμένοι σ' αυτά εδώ τα μέρη ανασαίνουμε κάποιο ελεύθερο αγέρι, και δεν νοιώθουμε τόσο βαρύ τον κατατρεγμό της τύχης εμείς που έχομε ένα κομμάτι ψωμί να φάμε και λέμε περήφανα πως είμαστε Έλληνες, και λέμε πως είμαστε πατριώτες, εμπρός βοήθεια στ’  αδέλφια μας, συνδρομή στους ηρωϊκούς συμπολίτες μας, βοήθεια στη Σαντά.

Εκείνοι το ντουφέκι, εμείς το μπαρούτι. Καθένας μας όπως μπορεί και όπως δύναται. Και  εκ του περισσεύματος και εκ του υστερήματος. Γιατί συμφορά απειλεί να πλακώσει τη Σαντά βαριά, και ο καιρός δεν προσμένει.

                                      Συμπολίται

Κατά τας μεγάλας αυτάς ιστορικάς στιγμάς, όπου το Έθνος ετοιμάζεται για το μεγάλο πανηγύρι, και ο  Ελληνισμός σύσσωμος με τη Σμύρνη,  τη Θράκη, τη Μακεδονία και τον Πόντο περιμένει να γιορτάσει την ελευθερία του, ήρωες όπως τα παλληκάρια της Σαντάς μαζί με όλους τους άλλους ανδρείους της Σαμψούντος, Ορντούς, Σουρμένων, Κρώμνης και άλλων μερών, όπου έδραξαν το τουφέκι και ανέβηκαν στα βουνά εδώ στον Πόντο, δεν πρέπει να τους αφήσουμε να υποφέρουν από στέρηση, αλλά χρέος  μας είναι να τους συνδράμομε στον εθνικό αγώνα των, ώσπου μια μέρα να  παρουσιασθούνε εμπρός στην αθάνατη θεά την ελευθερία, για να στεφανώσει τα ηρωικά μέτωπά των.

Η τιμή αυτή τους αξίζει.

Γι' αυτό ο νεοσύστατος Σύνδεσμος «Εξωτερική Οργάνωσις Σανταίων» κάμνοντας έκκληση στα πατριωτικά αισθήματα όλων των Ελλήνων, πού στ' αυτιά τους ήθελε φθάσει η φωνή μας, θερμά παρακαλεί να έλθουν αρωγοί εις το έργον που ανέλαβε.

Ο Σύνδεσμος ζητεί τη συνδρομή, έρχεται εις επαφήν και δέχεται την συνεργασία όλων των Ελληνικών σωματείων που συμπαθούν το σκοπό του. Αι συνδρομαί αποστέλλονται εις τους εν Βατούμ αντιπροσώπους της οργα­νώσεως αίδ. Παπα - Κωνσταντίνον Τσαντέκωφ, Χρήστον Σιτμαλίδην ιατρόν, κ. Χαρ. Αμοιρίδην οδός Λόρις Μελικώφ, Γραφείον Αδελφών Κουτσούρη.

Βατούμ 26—6—1919

Η Επιτροπή της Εξωτερικής Οργανώσεως των Σανταίων