Ο Παπανικόλας με το ένα ράσο

Ο παπάς με το ένα ράσο, ο Παπανικόλας, γεννήθη­κε στις 14 Νοεμβρίου 1888, στον Αληθινό, στη συνοικία Κοτσάντων, της ενορίας Φραγκάντων της Κρώμνης. Χειροτονήθηκε ιερέας στις 9 Μαΐου του 1913, μετά την αποφοί­τηση του από το γυμνάσιο,  το­ποθετήθηκε εφημέριος στον Άγιο Θόδωρο της ενορίας Σαράντων Κρώμνης.

Με πρόσκληση του αείμνηστου Τραπεζούντος και μετέπειτα αρ­χιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου, ανέλαβε τα καθήκοντα του εφημέριου στην εκ­κλησία της Αγίας Μαρίνας, στην Τραπεζούντα.

Στην ανταλλαγή του 1922, μπή­κε μαζί με τους συμπατριώτες του στο καράβι του ξεριζωμού, από την ποντιακή πατρίδα, μαζί με την παπαδιά και τον 14χρονο γιο του. 
Στην Καραντίνα του Σελιμιέ, στην Πόλη, χάθηκαν πολλοί από τον τύφο και μαζί με τους πολλούς, έχασε ο Παπανικόλας την παπαδιά και τον μονάκριβο γιο του.

 Έφτασε στην Ελλάδα ψυχικό ράκος και λειτούργησε για 11 μήνες ως ιερέας στο Ωραιόκαστρο, που δημιουργή­θηκε από πρόσφυγες, από το Σταυρίν της Κρώμης. Ήταν ο Παπανικόλας μόλις 35 χρόνων, τότε.

Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος του πρότεινε να αποσχηματισθεί, εάν θέλει να ξαναδημιουργήσει οικογένεια. Ο Παπανικόλας αρνήθηκε και παρέ­μεινε παπάς. Με απαίτηση των Κρωμαίων, ο Παπανικόλας διορίσθηκε εφημέριος στο ναό της Μεταμόρφωσης, στην Καλαμαριά, για να ζει ανάμεσα σε συμπατρι­ώτες του.

Υπήρξε ο απόλυτα αγαπητός παπάς για τον λαό της Καλαμαριάς, στα χρόνια της προσφυγιάς, της γερμανικής κατοχής και της δυστυχίας. Λειτούργησε αφιλο­κερδώς, συνόδευε τους νεκρούς που οι συγγενείς τους δεν είχαν να πληρώσουν τα έξοδα της κηδείας και με αυτοθυσία, αλτρουισμό και φιλανθρωπία, μοίραζε ελεη­μοσύνες, σε όσους αντιλαμβανόταν, ότι είχαν μεγάλες ανάγκες.

 Ήταν γνωστός σε όλους, ως ο παπάς με το ένα ράσο, μέσα στο οποίο έκρυβε την απέραντη θλίψη και δυστυχία, που γνώρισε η μεγάλη ψυχή του, για το χαμό της παπαδιάς και του αγαπημένου 14χρονου γιου του.

Πέθανε πριν από πενήντα χρόνια, στις 23 Απριλίου 1959. Τον συνόδευσαν όλοι οι Καλαμαριώτες και όχι μόνο, από τον ναό της Μεταμόρφωσης μέ­χρι τα νεκροταφεία, με τα πόδια. 
Για τις γενιές, που είχαν γνωρίσει επί χρόνια τον Παπανικόλα, θα μένει εσαεί στην μνήμη τους και συνέχεια θα τον αναφέρουν. Και μετά από άλλα πενήντα χρόνια, ελπίζεται ότι η οπτασία του θα ζει στη σκέψη των επερχόμενων γενεών, σαν θρύλος και σαν μύθος.

Γιωργος Ανδρεαδης