«Τα ευλογημένα μαντένια της Χαλδίας» Ακντάγ Μαντέν

Μία αξιόλογη και ιδιαίτερα κατατοπιστική εργασία του Κωνσταντίνου Νικολαΐδη από το Μελίσσι του Νομού Πέλλας, ήρθε  για να φωτίσει το κεφάλαιο εκείνο της ποντιακής ιστορίας, που σχετίζεται με τα μεταλλεία Χαλδίας.

photo:http://akritas-wuppertal.de

Στην αρχή του βιβλίου γίνεται μια αναδρομή στην ιστορία μεταλλείων και τη σχέση τους με τους Έλληνες του  Πόντου. Σταθμό της ιστορίας αποτέλεσε η μεταρρύθμιση του 1580, που βοήθησε τη σωστή λειτουργία και εκμετάλλευση των μεταλλείων από το οθωμανικό κράτος.

 Η οικονομική κατάσταση που παρουσίαζαν τα μεταλλεία οδήγησε τους εργαζόμενους Έλληνες στη δημιουργία ιδιαίτερης κοινωνικής τάξης.

Στο βιβλίο τονίζεται ο εθνικός ρόλος που έπαιξε ο επαγγελματικός κλάδος των μεταλλωρύχων. Η οικονομική τους βοήθεια προς τα σχολεία, τις εκκλησίες και σε άλλους κοινωνικούς φορείς, χαρακτηρίζεται ως μεγάλη προσφορά. Πολλά στοιχεία του βιβλίου αναφέρονται στη γεωγραφική θέση μεταλλείων και γενικά πώς ήταν διαμορφωμένο το πολεοδομικό συγκρότημα στις πόλεις, με τα σχολεία και τους ιερούς ναούς.

Ακ Νταγ  (  photo:alimansurcelik)

Η Αργυρούπολη είναι η έδρα της επαρχίας Χαλδίας.

 Η πόλη αναπτύσσεται ραγδαία από το 1580, λόγω του πλούτου των μεταλλείων της. Το 1580 μ.Χ. ο Σουλτάνος Μουράτ Γ' χαρακτηρίζει τα μεταλλεία της περιοχής κυβερνητικά, δηλαδή κτήματα της Κυβέρνησης.

Διακηρύσσει ότι οι μεταλλουργοί, από το διευθυντή των μεταλλείων, μέχρι τον τελευταίο εργάτη απαλλάσσονται από τη φορολογία και δεν υπόκεινται σε αγγαρείες και διωγμούς  και διορίζει Έλληνες ως διευθυντές των μεταλλείων.

 Με τέτοια προνόμια, η επαρχία Χαλδίας εξελίσσεται σε κέντρο του ελληνισμού. Έλληνες συρρέουν στην πόλη για να γίνουν μεταλλουργοί. Τα μεταλλεία γνωρίζουν τη μέγιστη ακμή τους το 1722, οπότε ο αριθμός τους ανέρχεται σε 33. Κλείνουν το 1891.

Παναγιώτης Παπαδόπουλος