Στρατηγική σημασία του Πόντου

1694

Η στρατηγική σημασία του Πόντου ήταν μεγάλη στη βυζαντινή περίοδο, ιδιαίτερα του Ανατολικού Πόντου. Από τις περιοχές αυτές μπορούσε το ελληνικό κράτος να παρακολουθεί και να ελέγχει τις κινήσεις του κάθε επιδρομέα και , επιπλέον, να του φράζει το δρόμο προς τη Μικρασία.
Αποτέλεσμα τούτης της στρατηγικής σημασίας του τόπου ήταν και οι ασταμάτητοι αγώνες ανάμεσα στο Βυζάντιο και την Περσία, αλλά και τα άλλα ανατολικά, μη χριστιανικά κράτη, για την κατοχή αυτών των εδαφών και την υποταγή των λαών που τα κατοικούσαν.
 
 Απ' την άλλη μεριά ο Πόντος, για τους βυζαντινούς , αποτελούσε βάση ανεφοδιασμού και ορμητήριο για τις πολεμικές επιχειρήσεις στην περιοχή. Την αναντικατάστατη τούτη στρατηγική σημασία του Πόντου, στον οποίο από τον 5ο αιώνα ακόμα στάθμευε η Legio prima pontica (Πρώτη ποντιακή λεγεώνα), αντιλήφθηκε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός.
 Γι'αυτό , με εντολή του ανοικοδομήθηκαν όλα τα παραλιακά ποντιακά φρούρια των πόλεων και, ιδιαίτερα, τα ψηλά και οχυρά τείχη της Τραπεζούντας, όπως και της μικρής τότε γειτονικής πόλης Ριζούντας (Ριζαίου) ανατολικότερα.
 Συμβολή στη θωράκιση της αυτοκρατορίας από τα ανατολικά, αποτέλεσε την εποχή τούτη (6ος αιώνας) και η ολοκλήρωση του εξελληνισμού των γηγενών πληθυσμών, με τον εκχριστιανισμό των τελευταίων ειδωλολατρών, της φυλής των Τζάνων.
 Ετσι το Βυζάντιο κέρδισε μια σκληροτράχηλη φυλή που πλούτισε το στρατιωτικό δυναμικό του κράτους με γενναίους πολεμιστές στα ανατολικά σύνορα.
 Την ίδια εποχή η αυτοκρατορία χωρίζεται από τον Ιουστινιανό σε μεγάλες διοικητικές επαρχίες, τα θέματα. Ένα από αυτά , το θέμα της Χαλδίας, με πρωτεύουσα την Τραπεζούντα, καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του Πόντου και γίνεται προπύργιο του μεσαιωνικού Ελληνισμού, ασπίδα και δόρυ για τις βυζαντινές στρατιές, όσες φορές απειλούνταν τα σύνορα του κράτους από τις εχθρικές επιδρομές των Περσών, των Αράβων και , αργότερα , των Τούρκων. Γίνεται ο κυματοθραύστης των αλλεπάλληλων επιθέσεων εναντίον της αυτοκρατορίας.