ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΝΕΟΤΟΥΡΚΩΝ (1908-1911)

Για να εννοήσουμε την παρούσα διήγηση πρέπει να ενθυμούμαστε ότι η Ανατολή είναι αμετάβλητη. Οι σημε­ρινοί Τούρκοι είναι ακριβώς οι ίδιοι με κείνους πού ακολούθησαν τον Μωάμεθ τον Κατακτητή ανάμεσα απ' τις πύλες της Κων/πόλεως στις 29 Μαΐου 1453 και απέδειξαν πολύ καθαρά πώς δεν διαφέρουν από κείνους πού ο Gladstone κατήγγειλε για τις θηριωδίες του 1876 εις βάρος των Βουλγάρων. Όσοι τρέφουν ελπίδες για μιαν άλλη αντίληψη θ' απογοητευθούν, θ' απογοητευθούν με τρόπο οδυνηρό εάν συνάπτουν συμβάσεις η επενδύουν μεγάλα χρηματικά ποσά στηριζόμενοι επάνω σε ιδέες της Δύσεως για τον χαρακτήρα της Ανατολής.

Δεν είμαι ούτε «φιλέλλην» ή «φιλότουρκος» ούτε τίποτε άλλο, εκτός από υπέρμαχος της Αμερικής και του Χριστιανισμού. Επειδή πέρασα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου σε χώρες, οπού τα φυλετικά πάθη είναι πολύ ανεπτυγμένα, επεδίωξα πάντοτε να βοηθώ τους καταπιεζόμενους άσχετα με την εθνικότητα τους, όπως θα δείξω παρακάτω με έγγραφα πού θα αναφέρω και έχω κερδίσει την εκδηλωμένη ευγνωμοσύνη πολυάριθμων Τούρκων για τη βοήθεια και συμπαράσταση πού τους προσέφερα σε διάφορες περιπτώσεις.

Έχω ιδέα απ' τις πολλές ευγενικές ιδιότητες του Τούρκου χωρικού δεν συμφωνώ όμως με πολλά παραγγέλμα­τα της θρησκείας του και δεν τον θαυμάζω καθόλου όταν κόβει κεφάλια ή βιάζει Χριστιανές γυναίκες. 

Οι σφαγές για τις οποίες μίλησα παραπάνω αποτελούν μια αρκετά σοβαρή κηλίδα για το Τουρκικό όνομα. Οι σφαγές αυτές μπόρεσαν να γίνουν εξ αιτίας των διδασκαλιών του Κορανίου, του παραδείγματος του Μωάμεθ, της λαγνείας και του πόθου για λεηλασία. Οι ίδιες σφαγές καταντούν να φαίνονται ασήμαντες, όταν συγκριθούν με το τεράστιο αι­ματοκύλισμα των ποιό πρόσφατων ετών, πού διαπράχθηκε κάτω από την αιγίδα του Άβδούλ Χαμίτ, του Ταλαάτ και τών συντρόφων του και του Μουσταφά Κεμάλ.

Πρέπει να βάλουμε καλά στο μυαλό μας οπωσδήποτε, ότι μόνο ύστερα από την διακήρυξη του Συντάγματος η ιδέα «ή Τουρκία για τους Τούρκους» πήρε οριστική μορφή και εξελίχθηκε στο σχέδιο της πραγματοποιήσεως της με την τελειωτική εξόντωση όλων των Χριστιανικών πληθυσμών της αίματοποτισμένης αυτής χώρας — ένα σχέ­διο πού είχε στενή συνάφεια και αποτελούσε τη συνέχεια της γενικής ιστορίας του Μωαμεθανικού επεκτατισμού μέσα στις παλαιές εστίες του Χριστιανισμού.

Τον καιρό πού κηρύχτηκε το Σύνταγμα στα 1908 ήμουν στην Αθήνα. Η πρώτη μου επαφή με το γεγονός ήταν μια διαδήλωση Ελλήνων πού κρατώντας Ελληνικές και Οθωμανικές σημαίες βάδιζαν ανάμεσα απ' τους δρόμους πού οδηγούσαν στην Τουρκική Πρεσβεία, όπου έκαμαν μια φιλική και ενθουσιώδη εκδήλωση.

Στην Ελλάδα, καθώς και γενικά στις Βαλκανικές χώρες, επικρατούσε η γνώμη ότι το Σύνταγμα σήμαινε ίσα δικαιώματα για όλους μέσα στην Τουρκία, ανεξάρτητα από την θρησκεία τους — τη χαραυγή μιας νέας εποχής. Αν η αντίληψη αυτή αποδεικνυόταν αληθινή, η Τουρκία θα ήταν σήμερα μια απ' τις μεγάλες προοδευτικές και ευ­ημερούσες χώρες του κόσμου. Η αδυναμία της αντιλήψεως αυτής ήταν το ότι στην περίπτωση ενός ίσου και φιλι­κού ανταγωνισμού, οι Χριστιανοί γρήγορα θα είχαν ξεπεράσει τους Οθωμανούς, πού πολύ νωρίς θα είχαν βρεθεί σε μια κατώτερη θέση από εμπορική, βιομηχανική και οικονομική άποψη. Η επίγνωση αυτού του πράγματος έκαμε τους Τούρκους ν' αποφασίσουν την εξόντωση των Χριστιανών. Ήταν μια ανατροπή της διαδικασίας της φύσεως· οι κηφήνες βάλθηκαν να εξοντώσουν τις εργάτιδες μέλισσες σκοτώνοντας τες.

Κατά την διάρκεια των ημερών εκείνων ένα μέλος της Τουρκικής Κυβερνήσεως ξεφώνησε ένα λόγο στη Θεσσαλονίκη υποστηρίζοντας ότι έπρεπε να κλείσουν όλα τα σχολεία των ξένων ιεραποστολών, καθώς και των εντόπιων Χριστιανών, με το εξής επιχείρημα: «Αν κλείσουμε τα Χριστιανικά ιδρύματα, αναγκαστικά θα δημιουρ­γηθούν Τουρκικά ιδρύματα στη θέση τους. Δεν ημπορεί μια χώρα να μείνει χωρίς σχολεία».

Αμέσως μετά την πτώση του Άβδούλ Χαμίτ είχα μετατεθεί στη Θεσσαλονίκη. Επικρατούσε μεγάλη χαρά για την πτώση του «αιμοχαρούς τυράννου» και επικρατούσε η πεποίθηση, ότι οι υπήκοοι της Τουρκίας είχαν ενωθεί επί τέλους για να δημιουργήσουν ένα βασίλειο, μέσα στο όποιο όλοι θα είχαν πλήρη ελευθερία να λατρεύουν τον Θεό και να «ασκούν με ασφάλεια τις ειρηνικές τους ασχολίες». Η πτώση του Άβδούλ Χαμίτ είχε γίνει δυνατή χά­ρις στη συνεργασία και τη βοήθεια των Χριστιανών.

Αυτοί όμως — Έλληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι — πολύ γρήγορα απογοητεύτηκαν σκληρά. Ένας γενικός διωγ­μός τέθηκε σε ενέργεια, τις λεπτομέρειες του οποίου ανακοίνωναν στις διάφορες κυβερνήσεις των όλοι οι πρόξενοι της πόλεως. 

Ο διωγμός αυτός εκδηλώθηκε με τη μορφή σποραδικών δολοφονιών, πού είχαν τρομακτική συχνότη­τα μέσα σε ολόκληρη τη Μακεδονία, με θύματα στην αρχή πρόκριτους των διαφόρων χριστιανικών κοινοτήτων. Ο ποιό συνηθισμένος τόπος, πού σκοτώνονταν οι άνθρωποι αυτοί, ήταν τα σκαλιά της εισόδου του σπιτιού των τη στιγμή πού γύριζαν σ' αυτό.

 Ήταν φανερό ότι η Τουρκική Κυβέρνηση, με σκοπό να αποχτήσει τον έλεγχο πάνω στη χώρα είχε αποφασίσει την εξόντωση των μη Μουσουλμάνων προκρίτων. Πολλοί από κείνους πού δολοφονή­θηκαν είχαν διακριθεί μέσα στην κίνηση εναντίον του Άβδούλ Χαμίτ.

Απ' την εξόντωση των προκρίτων, το πρόγραμμα επεξετάθη σε άτομα μικρότερης σημασίας, πού άρχισαν να εξαφανίζονται κι αυτά. Ομάδες απελπισμένων χωρικών γυναικών άρχισαν να εμφανίζονται στους δρόμους της Θεσ/νίκης πού έρχονταν να παρουσιασθούν στον Βαλή (τον Τούρκο Διοικητή) και να ζητήσουν πληροφορίες για τους συζύγους, υιούς η αδελφούς των. 

Οι απαντήσεις ήταν κατά κανόνα σαρδωνικές: «Έφυγε φαίνεται ο άνθρωπος σας και σας εγκατέλειψε» η «Φαίνεται πώς έφυγε στην Αμερική». Η αλήθεια όμως δεν μπορούσε να μείνει κρυμ­μένη για πολύν καιρό, γιατί σε λίγον καιρό βοσκοί και αλλά πρόσωπα ανέφεραν πώς είχαν εύρει πτώματα σε ρεματιές και σε χαράδρες μέσα στα βουνά και στα δάση. Η τρομοκρατία, η «μέθοδος διακυβερνήσεως των Τούρκων από αμνημονεύτων χρόνων» είχε τεθεί σε ενέργεια στα σοβαρά και το ακόλουθο βήμα πού έγινε για τη γενίκευση της ήταν ο λεγόμενος «αφοπλισμός». Αυτό εσήμαινε, όπως πάντοτε, τον αφοπλισμό του Χριστιανικού πληθυσμού και τον εξοπλισμό των Τούρκων.

Εκδόθηκε διαταγή να παραδώσουν όλοι τα τουφέκια τους και αλλά όπλα και στρατιωτικά αποσπάσματα στάλθηκαν σ' όλα τα χωριά για την εκτέλεση της διαταγής αυτής. Ότι σκοπός της διαταγής αυτής δεν ήταν τόσο το μάζεμα κρυμμένων όπλων, όσο η τρομοκράτηση των κατοίκων, έγινε πολύ γρήγορα φανερό απ' τους βασανισμούς πού επιβάλλονταν κατά τη διάρκεια της έρευνας για όπλα. Οι ραβδισμοί στις φτέρνες των ποδιών ήταν ένα μέτρο πού εφαρμοζόταν ιδιαίτερα. Τα πόδια των χωρικών πού ήταν συνηθισμένοι να βαδίζουν ξυπόλητοι ήταν πολύ σκληρά γι' αυτό τους έδεναν, τους γύριζαν ανάποδα και κτυπούσαν τα δάκτυλα των ποδιών τους με ρόπαλα ω­σότου γίνουν ένας πολτός.

Ένας άλλος τρόπος βασανισμού πού εφαρμοζόταν από την «Κυβέρνηση της Ενώσεως και Προόδου» ήταν να δένουν ένα σχοινί ολόγυρα απ' το στήθος του θύματος και να χώνουν ανάμεσα στο σώμα και στο σχοινί ένα του­φέκι πού το έστριβαν υστέρα ωσότου το θύμα να πάθει μια εσωτερική βλάβη.

 Και ιερείς ήταν συχνά θύματα της εκστρατείας αυτής τρομοκρατίας και μίσους με το σκοπό αφ' ενός να τους γελοιοποιήσουν και αφ' ετέρου να τους υποβάλουν σε απαίσια μαρτύρια. Οι δυστυχείς αναγκάζονταν να στέκονται επάνω στο ένα πόδι, ενώ ένας στρα­τιώτης τους απειλούσε με μια λόγχη. Αν ο ιερεύς, εξαντλημένος στο τέλος, πατούσε το σηκωμένο πόδι του κατά γης τον τρυπούσαν με τη λόγχη. Οι φυλακές ήταν ξεχειλισμένες από δυστυχισμένους ανθρώπους πού ζούσαν μέσα στην πείνα και στην ακαθαρσία. 

Ένας Αμερικανός καπνέμπορος μου διηγήθηκε ότι ένας σπουδαίος Έλληνας έ­μπορος εξαφανίστηκε και επί πολλές ήμερες ακούγονταν κραυγές πόνου πού έβγαιναν απ' το δεύτερο πάτωμα μιας οικοδομής. Ο Έλληνας αυτός δεν σκοτώθηκε, αλλά στο τέλος απολύθηκε. Ο ίδιος έδειξε στον Αμερικανό πολλές στρογγυλές τρύπες πάνω σ' όλο του το σώμα. Τον έδεναν γυμνό επάνω σ' ένα τραπέζι και έχυναν επάνω του ζεμα­τιστό λάδι. Και όταν επάνω στην αγωνία του ρωτούσε «Τί έκαμα;» οι βασανιστές του απαντούσαν: «Σου τα κάμνομε αυτά για να σου δείξουμε ότι η Τουρκία ελευθερώθηκε για τους Τούρκους». Χωρίς αμφιβολία τον απέλυσαν για να διαδώσει τα ευχάριστα νέα.

Ένας πολύ γνωστός Άγγλος ανταποκριτής φιλοβούλγαρος, δήλωσε ότι είχε στείλει εκθέσεις για τους διωγ­μούς αυτούς στις Αγγλικές εφημερίδες, δεν είχε μπορέσει όμως να επιτύχει την δημοσίευση των. Είχε την ιδέα ότι αυτό ωφείλετο εις το ότι ολόκληρος ο Αγγλικός τύπος άνηκε σε Εβραίους, δεν είναι όμως εύκολο να παραδεχτεί κανείς αυτό το συμπέρασμα του. Η αληθινή αιτία πρέπει να βρίσκεται στην κυβερνητική πολιτική της εποχής εκεί­^νης.

Ο διωγμός αυτός εναντίον των Ελλήνων, Βουλγάρων και Σέρβων αδιακρίτως, τους ανάγκασε να ενωθούν στο ίδιο στρατόπεδο και τους έδωσε τη δυνατότητα να διώξουν τους Τούρκους απ' τη Μακεδονία, μολονότι, ευθύς μό­λις απαλλάχθηκαν απ' τον κοινό εχθρό, επέπεσαν ο ένας εναντίον του αλλού.

Ο καθένας πού είχε τάση ν' αμφιβάλλει για την αλήθεια της περιγραφής πού κάναμε παραπάνω, πρέπει να κα­ταλάβει, αν έχει κάποια ιδέα για τα ζητήματα των Βαλκανίων, ότι θα χρειαζόταν μια σοβαρή κατάσταση πραγμά­των για ν' αναγκάσει Έλληνες και Βουλγάρους να πολεμήσουν ο ένας στο πλευρό του αλλού.

Οι διωγμοί, στους οποίους υπεβλήθησαν όλοι οι λαοί της αυτοκρατορίας, εκτός απ' τους Τούρκους, περιγρά­φονται σωστά στο εξής άρθρο της «Νέας Αλήθειας», μιας συντηρητικής εφημερίδας πού εκδιδόταν σε Ελληνική γλώσσα στην Θεσ/νίκη, και ασκούσε όλη της την επιρροή για να επιτύχει τη γαλήνη και τη μετριοπάθεια. Το άρ­θρο αυτό δημοσιεύτηκα στο φύλλο της 10 Ιουλίου 1910, δηλ. δυο χρόνια μετά την διακήρυξη του περίφημου «Συντάγματος»:

«Πριν περάσουν δυο χρόνια ανακαλύφθηκε στην Κων/πολη ένα μυστικό κομιτάτο με διακλαδώσεις σε όλες τις σημαντικές εμπορικές πόλεις, του οποίου οι σκοποί διακηρύσσεται ότι επιδιώκουν την ανατροπή της παρούσης καταστάσεως πραγμάτων. Στο κομιτάτο αυτό ανήκουν και πολλοί εξέχοντες άνδρες και μέλη του Κοινοβουλίου. Κάθε δυσαρέσκεια πού συναντά κανείς μέσα στο βασίλειο προέρχεται απ' την εσφαλμένη αυτή πολιτική. Οι κυ­βερνήτες μας, σύμφωνα με το συγκεντρωτικό σύστημα, με βάση την κυριαρχία του λαού πού έχει στα χέρια του την κυβέρνηση, το οποίο υιοθέτησαν, ενέπνευσαν μίσος και εμπάθεια εναντίον όλων των άλλων φυλών.

 Δυσαρέ­στησαν τους Άραβες με το να θέλουν να εγκαταλείψουν τη γλώσσα τους. Αποξένωσαν τους Αλβανούς με την προσπάθεια τους να εφαρμόσουν επάνω τους τη βία, μολονότι μέτρα συμφιλιώσεως θα ήταν προτιμότερα. Δυσα­ρέστησαν τους Αρμενίους με το να παραμελήσουν τα νόμιμα αιτήματα τους. Προσέβαλαν τους Βουλγάρους με το να τους αναγκάσουν να ζουν μαζί με ξένους πού μεταφέρθηκαν εκεί επίτηδες από άλλα μέρη. Δυσαρέστησαν τους Σέρβους με το να εφαρμόσουν εναντίον τους μέτρα, η σκληρότητα των οποίων αντιβαίνει σε κάθε ανθρώπινο νό­μο.

«Όσο για μας τους Έλληνες όμως τα πράγματα δεν ημπορούν να περιγραφούν. Έχομε καθημερινά μπροστά μας μια τέτοια τρομερή εικόνα διωγμού και εξοντώσεως, ώστε οτιδήποτε και αν λέγαμε δεν θα ήταν αρκετό για να εκφράσει το μέγεθος των συμφορών πού από δυο ετών έχουν συμβεί σε βάρος μας. Είναι γνωστό ότι το Ελληνικό έθνος έρχεται δεύτερο στη σειρά σαν στύλος του Συντάγματος και ότι συντελεί κατά τον ποιό πολύτιμο τρόπο στην ευημερία της Οθωμανικής πατρίδος.

«Έχομε το δικαίωμα να ρωτήσαμε τί έχομε κάνει εμείς οι Έλληνες Οθωμανοί υπήκοοι για να γίνονται αυτοί οι διωγμοί σε βάρος μας; Ο χαρακτήρας των Ελλήνων Οθωμανών σαν νομοταγών πολιτών δεν ημπορεί να αμφι­σβητηθεί. Μας είχαν υποσχεθεί ότι τα δικαιώματα μας δεν θα θίγονταν. Μολαταύτα ψηφίσθηκαν νόμοι με τους οποίους εκκλησίες, σχολεία και νεκροταφεία πού ήταν δικά μας αφαιρέθηκαν από μας και δόθηκαν σε άλλους. Ιερείς και δάσκαλοι φυλακίζονται, πολίται δέρνονται, από παντού ακούονται θρήνοι και οδυρμοί.

«Με πόση χαρά εμείς οι Έλληνες Οθωμανοί είχαμε πανηγυρίσει την ανατολή της 10ης Ιουλίου! Με πόσο ζή­λο είχαμε πάρει μέρος στην εκστρατεία του Απριλίου του 1909! Με πόσες ελπίδες αποβλέπαμε και σήμερα ακόμα στο μέλλον αυτής της χώρας! Είναι δική μας και καμιά δύναμη δεν είναι ικανή να μας χωρίσει απ' αυτή.

«Οι Έλληνες αποτελούν μια δύναμη μέσα στην Τουρκία: μια ηθική και υλική δύναμη. Δεν ημπορούν οι συ­μπατριώτες μας Τούρκοι ν' αγνοούν τη δύναμη αυτή. Πότε θα 'ρθει η μέρα εκείνη πού θα επέλθει πλήρης συμφω­νία ανάμεσα στα δύο έθνη; Τότε μόνο θα βαδίσουν προς την πρόοδο χέρι με χέρι και η Τουρκία θα φτάσει στο ύψος πού της αξίζει».

Στις 11 Δεκεμβρίου 1910 έγραφα στο ημερολόγιο μου:

«Πολυάριθμες συλλήψεις. Σε μερικές πόλεις όλοι οι σημαίνοντες πολίτες ρίχτηκαν ομαδικά στις φυλακές.

«Διαδοχικές δολοφονίες κοινοταρχών μέρα μεσημέρι μέσα στους δρόμους. Έτσι σκοτώθηκαν πενήντα σημαί­νοντες Βούλγαροι και πολλοί Έλληνες.

Οι εξής αριθμοί δόθηκαν σε μια έκθεση πού έγινε στο Τουρκικό Κοινοβούλιο και επιβεβαιώθηκαν επί τόπου:

«Στην Υποδιοίκηση (σαντζάκ) Σκοπίων Ι 104 άτομα μαστιγώθηκαν στον Νομό Μοναστηρίου μαστιγώθηκαν 285 άτομα· στη Θεσ/νίκη 464 (απ' τους οποίους 11 απέθαναν και 62 έμειναν ανάπηροι). Στις επαρχίες του Γενιτζέ Βαρδάρ, Γευγελής και Βοδενών μαστιγώθηκαν 911 άτομα.

«Όλες οι φυλακές είναι γεμάτες από Χριστιανούς· πολλοί έφυγαν στη Βουλγαρία και χιλιάδες άνδρες, γυναί­κες και παιδιά κρύβονται στα βουνά».

Αυτή ήταν η κατάσταση των πραγμάτων δυο χρόνια μετά την κήρυξη του Συντάγματος και η κοινή συμφορά πού βρήκε τους Έλληνες, Βουλγάρους και Σέρβους τους ανάγκασε να ενωθούν και να κηρύξουν τον Οκτώβριο του 1912 τον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο, κατά τον οποίο οι Τούρκοι είχαν εκδιωχτεί πραγματικά έξω απ' την Ευ­ρώπη, ωσότου Χριστιανοί πολιτικοί των Μεγάλων Δυνάμεων τους ξανάφεραν πίσω. Η Τουρκική δύναμη πάντοτε στηρίχτηκε στη διαίρεση μεταξύ των Χριστιανών και στη βοήθεια εκ μέρους των ιδίων.

Στην τουρκόφιλη εφημερίδα «Progress de Salonique» πού εκδιδόταν τότε στη Θεσ/νίκη στη Γαλλική γλώσσα, δημοσιεύτηκε ένα άρθρο, το όποιο εκφράζει τα συναισθήματα των λαών της Ανατολής τα οποία και επιδεινώθη­καν σοβαρά από τότε (22 Ιουλίου 1910). Αυτό πού τότε ήταν μια απλή φωτιά υπάρχει τώρα μεγάλη πιθανότητα να γίνει μια γενική ανάφλεξη εξ αιτίας της απαίσιας δυνάμεως του Μουσταφά Κεμάλ, για την ανάπτυξη της οποίας συνετέλεσαν Χριστιανικές δυνάμεις:

«Μέσα σε τρία χρόνια», έλεγε το άρθρο εκείνο, «ή Ανατολή εξέπληξε τον πολιτισμένο κόσμο κατά θαυμαστό τρόπο δυο φορές και απ' τα δύο άκρα της: την πρώτη φορά με τη μεγάλη νίκη πού κέρδισαν οι Ιάπωνες εις βάρος του ποιό ισχυρού απ' τους λαούς της Δύσεως και τελευταία με τη θαυμαστή επανάσταση πού έγινε στην Τουρκία! Πραγματικά αποτελεί θαύμα αυτό πού συντελείται σήμερα! Δεν ημπορεί να συγκριθεί η σημερινή Ανατολή με την Ανατολή όπως ήταν πριν από δέκα χρόνια. Το ποιό περίεργο είναι ότι η Ανατολική αυτή κίνηση επήρε τη μορφή δυο χωριστών ρευμάτων, τα οποία ξεκινώντας απ' τα δυο άκρα της Ανατολής τείνουν να συναντηθούν και το ση­μείο της συναντήσεως των θα είναι κατά πασαν πιθανότητα η Ινδία.»

«Επί κεφαλής της κινήσεως αυτής θα βρεθούν οι λαοί πού ανήκουν στην ίδια φυλή — τη Μογγολική, Ο καθέ­νας απ' αυτούς κατέχει το αναμφισβήτητο δικαίωμα στην ηθική και διανοητική επικράτηση επάνω στις μεγάλες χώρες, μέσα στις οποίες επεκτείνεται η επιρροή των.»

«Οι Ιάπωνες είναι αναμφισβήτητα επί κεφαλής των λαών πού έχουν για θρησκεία τους τον Βουδισμό, τη δι­δασκαλία του Κομφουκίου κτλ. Οι Τούρκοι, υπερασπιστές του Ισλαμισμού από πολλούς αιώνες, είναι οι αναμφι­σβήτητοι ηγέτες των λαών πού έχουν για θρησκεία τους τον Ισλαμισμό. Γι' αυτό οι δυο αυτές κινήσεις πού ξεκί­νησαν απ' τα δυο άκρα της Ασίας, απ' το Βόσπορο κι απ' το Τόκιο, επεκτείνονται διαρκώς, η κάθε μια σε κατάλλη­λο έδαφος πού είχε προετοιμαστεί από πριν απ' την ιστορία για να το δεχτεί, γιατί, εφόσον ουσιαστικά είναι οι ίδιες η μια με την άλλη, θα ενωθούν στο σημείο πού θα διασταυρωθούν για να σχηματίσουν ένα κοινό και τρομερό Α­σιατικό ρεύμα. Έχοντας αυτά υπ' όψη της η Δύση νοιώθει ανησυχία και ταραχή».

Αμέσως μετά την εγκαθίδρυση του Συντάγματος το πρώτο βήμα της επικρατούσης εθνικότητας ήταν να στε­ρεώσει την εξουσία της με μέτρα καταπιέσεως, εξαναγκασμού και εξοντώσεως. Οι Τούρκοι λοιπόν ξεκίνησαν ε­σκεμμένα να εξαναγκάσουν όλες τις μη Τουρκικές εθνικότητες να γίνουν από άποψη γλώσσας, δικαίου, συνηθειών και από όλες σχεδόν τις απόψεις «Οθωμανοί» *.

Σ' αυτήν ακριβώς την πολιτική πού είχαν βάλει σε ενέργεια οι Τούρκοι αναφέρεται η «Νέα Αλήθεια» στην περικοπή του άρθρου της πού παραθέσαμε παραπάνω. Μωρότερο σχέδιο ποτέ δεν είχε συλλάβει ο νους του αν­θρώπου απ' το να αναγκάσει κανείς ολόκληρα έθνη ν' αλλάξουν τη γλώσσα τους και τις συνήθειες. τους απ' τη μια μέρα ως την άλλη. Η αδυναμία της πραγματοποιήσεως του σχεδίου αυτού γίνεται ποιό πολύ ολοφάνερη όταν ο α­ναγνώστης λάβει υπ' όψη πώς ένας κατώτερος πολιτισμός προσπαθούσε να επιβληθεί πάνω σ' έναν ανώτερο. 

Οι Τούρκοι δεν είχαν ποτέ την πρόθεση να δώσουν 'ίση ελευθερία σε όλους τους λαούς πού είχαν το ατύχημα να είναι κάτω απ' την εξουσία τους. Όταν απέτυχαν να «εκτουρκίσουν» τους λαούς αυτούς, όπως επεδίωκαν, δεν τους απέ­μεινε άλλη δυνατότητα επιλογής παρά μόνον να τους εξοντώσουν η να τους εκδιώξουν, και δεν άργησαν να εφαρ­μόσουν την πολιτική αυτή.

* Καθηγητού Davis Short, History of the Near East.

Τζορτζ Χορτον

 Προξενου & Γενικου Προξενου των Ηνωμενων Πολιτειων 

στην Εγγυς Ανατολη επι 30 χρονια