Κ Α Ρ Α Κ Ο Μ

Το Καρακόμ ιδρύθηκε στο διάστημα 1835 - 1841 από Έλληνες που κατάγονταν από το χωριό Μπασκόϊ. Πρώτα εγκαταστάθηκαν ε­φτά οικογένειες Ελλήνων, που το 1830 μετανάστευσαν στην περιοχή της Τσάλκας, συγκεκριμένα στο χωριό Μπασκόϊ, από το χωριό Καραχούμ της περιοχής του Αρζρούμ.

Στους κατοίκους του Καρακόμ άρχι­σαν να έρχονται αργότερα και οι συγγενείς τους. Οι Έλληνες βρήκαν εδώ τα ερείπια παλαιού γεωργιανού χωριού και την παλαιά θεμελίω­ση γεωργιανής ορθόδοξης εκκλησίας. Μεταξύ των πρώτων μετανα­στών ήταν η οικογένεια του ιερέα Σαχπάζοβ. Η οικογένεια αυτή ήρθε στην περιοχή της Τσάλκας από το χωριό Τσαγγλί της Μικράς Ασίας, που βρισκόταν κοντά στην Κωνσταντινούπολη .

Ο Σαχπάζοβ έφερε μαζί του μια παλιά εικόνα ζωγράφου της Kωνσταντινούπολης, όπου απεικονίζεται ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Η εικόνα αυτή για πολλά χρό­νια βρισκόταν στο σπίτι του ιερέα, όπως και άλλες εικόνες και εκκλησιαστικά είδη, που τα έφεραν οι Έλληνες μαζί τους. Γύρω στα 1850 οι κάτοικοι του χωριού με την καθοδήγηση του ιερέα Σαχπάζοβ άρχισαν να επισκευάζουν την εκκλησία. Ο Σαχπάζοβ την εγκαινίασε αφιερώνοντάς την στον Άγιο Χαράλαμπο. Έτσι χτίστηκε η πρώτη ελληνική εκκλησία στο χωριό Καρακόμ. Την προαναφερόμενη εικόνα του Ιωάν­νη του Βαπτιστή ο ιερέας Σαχπάζοβ την κρατούσε στο σπίτι του μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Το 1901 με δικά του χρήματα έχτισε μια μικρή εκκλησία για την εικόνα αυτή, η οποία αργότερα εξαφανίστηκε από την εκκλησία και κανείς δεν ξέρει τι απόγινε.

Στις αρχές του 1870 ο αριθμός των κατοίκων του Καρακόμ αυξή­θηκε, επειδή έρχονταν πολλοί συγγενείς τους από τη Μικρά Ασία, και τότε παρουσιάστηκε το πρόβλημα του σχολείου. Στη συνέλευση του χωριού αποφασίστηκε να πληρώνουν τον ιερέα για να διδάσκει στο σχολείο. Το Σεπτέμβριο του 1870 οι κάτοικοι του Καρακόμ για πρώ­τη φορά άνοιξαν το εκκλησιαστικό σχολείο για τα παιδιά τους στην εκ­κλησία του Αγίου Χαράλαμπου.

 Σ' αυτό το σχολείο τα παιδιά μάθαι­ναν γραμματική της ελληνικής γλώσσας, γραφή, ζωγραφική και θρη­σκευτικά. Στα μέσα του 1880 αυτό το σχολείο ονομάστηκε «ελληνική σχολή». Η διδασκαλία των μαθημάτων γινόταν βέβαια στην ελληνική γλώσσα. Στις αρχές του 20ου αιώνα σ' αυτό το σχολείο φοιτούσαν 30 μαθητές. Επιτηρητής της σχολής διορίστηκε ο Σωφρόνιος Σουσάνοβ, ο οποίος, αν και ήταν κάτοικος του χωριού Ντζινίς, διορίστηκε διευθυ­ντής της ελληνικής σχολής στο Καρακόμ.

Στις αρχές του 20ου αιώνα στο χωριό Ντζινίς υπήρχαν άνθρωποι, που ήξεραν την ελληνική γλώσ­σα. Δάσκαλος στην ελληνική σχολή υπήρξε ο Ι.Π.Καραγκιόζοβ, από­φοιτος του αστικού σχολείου της Αλεξανδρούπολης. Το 1917 στη σχο­λή άρχισε να διδάσκει ο γιος του Θ.Χ.Σαχπάζοβ, που γεννήθηκε το 1886. Αυτός παρακολούθησε μια σειρά μαθημάτων στο υπερκαυκάσιο διδασκαλικό σεμινάριο. Μετά το σεμινάριο επί 12 χρόνια δούλευε σαν επιτηρητής του σχολείου Αλαβέρντι.

Εξαιτίας των προσπαθειών των ιερέων του πρώτου σχολείου, που ονομάστηκε μετά «ελληνική σχολή», οι Έλληνες του χωριού Καρακόμ κατάφεραν να διατηρήσουν σε υψηλό επίπεδο γνώσης τη μητρική τους γλώσσα. Η πολιτική των ιθυνόντων κύκλων του κράτους όμως δε δε­χόταν τη χρήση της ελληνικής γλώσσας στην Τσάλκα.

Σωκράτης Αγγελίδης

Διδάκτορας Ιστορίας-Ανατολικολόγος