Κηδεία

Ο ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ και την απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου οδήγησε τους ανθρώπους στη σημειολογική ανάλυση κάποιων φαινόμενων, κυρίως για ψυχολογικούς λόγους.

 Έτσι και για τους κατοίκους του χωριού, οι φωνές της κουκουβάγιας και του κορακιού, το ουρλιαχτό του σκύλου και του αγριόγατου καθώς και το λάλημα της κότας, που έμοιαζε με του κόκορα, προμήνυαν κακό για το σπίτι, που είχε κάποιον άρρωστο.

Η πίστη στον Χριστιανισμό, στην ύπαρξη της κόλασης και του παράδεισου και στη Θεία Δίκη που επέρχεται με τον θάνατο δημιουργούσε την ανάγκη εξιλέωσης. Έτσι, αυτός που πλησίαζε το τέλος της ζωής του, είτε λόγω αρρώστιας, είτε λόγω γηρατειών, προσπαθούσε να μην αφήσει πίσω του εκκρεμότητες.

Αρχικά καλούσε τους δικούς του ανθρώπους και τους έδινε την ευχή του, για να τον θυμούνται με αγάπη και για να νιώσουν κι αυτοί την αγάπη του. Στη συνέχεια ζητούσε να δει κάποια άτομα με τα οποία είτε είχε μαλώσει, είτε θεωρούσε ότι είχε αδικήσει, για να τους ζητήσει συγχώρεση.

Εκείνοι προσέρχονταν, γιατί θεωρούνταν αντιχριστιανικό και απάνθρωπο να αρνηθούν τη συγχώρεση εκείνη τη στιγμή. Η σχετική έκφραση ήταν:

 «εσχώρμε και ο Θεός να σχωράσε» δηλαδή, «συγχώρησε με και ο Θεός να σε συγχωρήσει».

Μετά από τη συγχώρεση των συνανθρώπων του, ερχόταν η ώρα της συγχώρεσης από το Θεό, γι' αυτό και οι συγγενείς καλούσαν τον ιερέα του χωριού, για να εξομολογήσει και να κοινωνήσει τον άνθρωπο τους. Σε περίπτωση που έλειπε ο παπάς, του έδιναν να πιει από τον αγιασμό των Φώτων που φυλάγανε στο εικονοστάσι.

Όταν κάποιος συγχωριανός πέθαινε, η θλίψη ήταν γενικότερη και όχι μόνο της οικογένειας. Η ανθρωπιά, η ενότητα, η στήριξη μεταξύ αυτών των ανθρώπων ήταν έκδηλη σε τέτοιου είδους στιγμές. Ο θρήνος ήταν γενικός και ο ήχος της καμπάνας οδηγούσε όλο το χωριό στο σπίτι που συνέβη το θλιβερό γεγονός. Κύριο μέλημα των συγχωριανών ήταν να βοηθήσουν την οικογένεια και τους συγγενείς και να τους συμπαρασταθούν.

Ο νεκρός τοποθετείτο στο κέντρο ενός δωματίου, με το κεφάλι προς την Ανατολή και παρέμενε εκεί μέχρι την επόμενη, απ' τη μέρα του θανάτου του. Αν το πρόσωπο του ήταν άγριο, το σκέπαζαν με μαντήλι, αλλιώς το άφηναν ακάλυπτο. Κοντά στο κεφάλι του τοποθετούσαν κανδήλα και οι συγχωριανοί που προσέρχονταν, κάθονταν γύρω από το φέρετρο κοντά στους συγγενείς.

Σκοπός της παραμονής του νεκρού στο σπίτι ήταν η ψυχολογική ισορροπία των συγγενών του. Οι δικοί του άνθρωποι θεωρούσαν πώς είχαν την ανάγκη να μείνουν κάποιες ώρες κοντά στο δικό τους άνθρωπο, είτε για να συνειδητοποιήσουν το χαμό του και να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση, είτε για να μπορέσουν να τον θρηνήσουν, πράγμα, που θα τους έκανε να νιώσουν καλύτερα.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του νεκρού στο σπίτι οι συγχωριανοί παρευρίσκονταν εκεί για να τιμήσουν το νεκρό και την οικογένειά του. Πολλές γυναίκες, για να τιμήσουν το νεκρό έλεγαν μοιρολόγια, βγαλμένα από τη ζωή του.

Κάποιοι από τους παρισταμένους αναλάμβαναν να ψήσουν και να ετοιμάζουν τα κόλλυβα, δηλαδή σιτάρι με ζάχαρη και ψίχα ξηρών καρπών, τα οποία προσφέρονταν μετά την ταφή. Τη μέρα της κηδείας, ο νεκρός μεταφερόταν από τέσσερις γερούς άντρες στην εκκλησία. Μόλις γινόταν αυτό, έριχναν νερό στο σημείο του σπιτιού που τον είχαν και έσπαζαν ένα πιάτο, το οποίο συμβόλιζε το σπάσιμο του κεφαλιού του χάρου. Άνοιγαν πόρτες και παράθυρα, για να φύγει ο χάρος, ενώ αντίθετα οι γείτονες τα έκλειναν, για να μη τυχόν και μπει στο δικό τους σπίτι.

Μέχρι να φτάσει ο νεκρός στην εκκλησία, ακολουθούσαν κάποια συγκεκριμένη πορεία, όσο το δυνατό πιο χρονοβόρα, ελπίζοντας ότι ο περισσότερος χρόνος θα μπορούσε να ελαφρύνει τον πόνο των συγγενών του.

Στην εκκλησία τελείται το μυστήριο και τέλος ακολουθεί η ταφή του νεκρού και το μοίρασμα των κολλύβων.

Στάθης Κουτμερίδης
Απο το βιβλιο "ΑΡΩΜΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑΣ"

ΣΤΑΘΗΣ Θ. ΚΟΥΤΜΕΡΙΔΗΣ

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Τριανταφυλλιά Σερρών. Είναι το τρίτο παιδί της οικογένειας του Θόδωρου και της Παρθένας μετά από τη Σούλα και τη Λίτσα. Είναι παντρεμένος με την Ελπίδα Πιστοφίδου, την κόρη του Θεολόγη και της Γεωργίας και έχει δύο παιδιά. Την Πάτυ, που είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Α.Π. Θεσσαλονίκης και το Θοδωρή, που είναι πτυχιούχος του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Ο Στάθης Κουτμερίδης είναι οικονομολόγος-εφοριακός και εργάζεται στο Υπουργείο Οικονομικών. Τελείωσε το Λύκειο Στρυμονικού και το τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Σήμερα ολοκληρώνει τις μεταπτυχιακές του σπουδές (Μάστερ) σε τραπεζικά θέματα.

Διετέλεσε πρόεδρος εφοριακών Ν. Σερρών, Νομαρχιακός Σύμβουλος και το Μάρτιο του 2004 εκλέχθηκε Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ στο Ν. Σερρών.

htttp://santeos-best.com