Είπαμε και αλλού ότι, επειδή η Σαντά ήταν άγονη, γ' αυτό ευθύς εξαρχής οι κάτοικοι της βρέθηκαν στην ανάγκη να ξενιτεύονται, άλλοι προς το εσωτερικό της Τουρκίας και άλλοι προς την παραλία. Εργαζόμενοι και αποκτώντας κάποια οικονομική άνεση, εγκαταστάθηκαν εκεί που δούλευαν.
Έτσι στην περιφέρεια της Πάϊπέρτης εγκαταστάθηκαν στα χωριά Πίσσκα και Χαλβάν ματενι, Ισσαμούρια, Γατράχ, Εξίαλμα, Μουχνούτ, Χαρωτή και Τσσιμαόλια.
Όλα αυτά τα χωριά, μετά τον πόλεμο του 1878 μετανάστευσαν στην περιφέρεια του Κάρς όπου σύστησαν τα χωριά Γενήκιο, Τσσορμήκ Άνω και Κάτω, Γάμισσλη (χωριό των Αμαραντιωτών Ποντίων), Πεληκπάσσκιοϊ και Παρτούς.
Ξενιτευόμενοι προς την παραλία αγόρασαν μικρές ιδιοκτησίες και εγκαταστάθηκαν στα χωριά Πύργη, Κάχωρα, Καταβώλ 20 οικογένειες και Χαλακινή των Σουρμένων 20 οικογ., Λύκαινα, Βάρβαρα, Αρσέν, Σίφιλα 15, Μέσωνα 20, Βώνος 20, Αφιόντζ 20, Κούχλα 30, Κόχαλη 30, Δρώνια 10 της Γεμουράς· Χότση 70, Δίρχα 5, Κοιλάδ 10 και Όλασσα 50 της περιφερείας Τραπεζούντας.
Οι περισσότεροι από τους Σανταίους των χωριών αυτών, το καλοκαίρι παραθέριζαν στη Σαντά. Στην Τραπεζούντα ήσαν 15 οικογένειες. Η πρώτη μετανάστευση στη Ρωσία έγινε στα 1830, όταν οι Ρώσοι έφθασαν στην Αργυρούπολη. Όταν μετά το χάτι -χουμαγιούν φανερώθηκαν οι Κλωστοί, οι φανατικοί Τούρκοι κατεδίωξαν τους Σανταίους που ήταν στις παροικίες και τους ανάγκασαν να καταφύγουν στη Σαντά. Και επειδή η ζωή κατήντησε πρόβλημα, έγινε (1865) η δεύτερη μετανάστευση στη Ρωσία.
Μετά τον πόλεμο του 78 παρατηρήθηκε τόση έφεση για μετανάστευση, ώστε να εκλεγεί επιτροπή που να μεταβεί επί τόπου, να εξετάσει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε τόπου του Καυκάσου, για να μεταναστεύσει ολόκληρη η Σαντά.
Η επιτροπή εκείνη την μεν περιφέρεια Κάρς έκρινεν ως άγονη, την περιφέρεια Βατούμ και Σουχούμ ως ανθυγιεινές. Ως μόνη κατάλληλη έκρινε την Αψού (της Απχαζίας) για την ευφορία και το κλίμα της αλλά, η πιο κοντινή απόσταση της από την πόλη Τουαψε είναι 100 χιλιόμετρα- έλειπε δε τότε και ο αμαξιτός- έτσι εγκαταλείφθηκε η γενική μετανάστευση και έγινε ομαδική στην περιφέρεια Τιφλίς, Κάρς, Σουχούμ και Βατούμ.
Σταθης Αθανασιαδης(Γεροσταθης)
Πηγη: Ιστορια & Λαογραφια της Σαντας του Ποντου
Santeos
 |
| Φτάνοντας στη Σαντα |
Έτσι στην περιφέρεια της Πάϊπέρτης εγκαταστάθηκαν στα χωριά Πίσσκα και Χαλβάν ματενι, Ισσαμούρια, Γατράχ, Εξίαλμα, Μουχνούτ, Χαρωτή και Τσσιμαόλια.
Όλα αυτά τα χωριά, μετά τον πόλεμο του 1878 μετανάστευσαν στην περιφέρεια του Κάρς όπου σύστησαν τα χωριά Γενήκιο, Τσσορμήκ Άνω και Κάτω, Γάμισσλη (χωριό των Αμαραντιωτών Ποντίων), Πεληκπάσσκιοϊ και Παρτούς.
Ξενιτευόμενοι προς την παραλία αγόρασαν μικρές ιδιοκτησίες και εγκαταστάθηκαν στα χωριά Πύργη, Κάχωρα, Καταβώλ 20 οικογένειες και Χαλακινή των Σουρμένων 20 οικογ., Λύκαινα, Βάρβαρα, Αρσέν, Σίφιλα 15, Μέσωνα 20, Βώνος 20, Αφιόντζ 20, Κούχλα 30, Κόχαλη 30, Δρώνια 10 της Γεμουράς· Χότση 70, Δίρχα 5, Κοιλάδ 10 και Όλασσα 50 της περιφερείας Τραπεζούντας.
Οι περισσότεροι από τους Σανταίους των χωριών αυτών, το καλοκαίρι παραθέριζαν στη Σαντά. Στην Τραπεζούντα ήσαν 15 οικογένειες. Η πρώτη μετανάστευση στη Ρωσία έγινε στα 1830, όταν οι Ρώσοι έφθασαν στην Αργυρούπολη. Όταν μετά το χάτι -χουμαγιούν φανερώθηκαν οι Κλωστοί, οι φανατικοί Τούρκοι κατεδίωξαν τους Σανταίους που ήταν στις παροικίες και τους ανάγκασαν να καταφύγουν στη Σαντά. Και επειδή η ζωή κατήντησε πρόβλημα, έγινε (1865) η δεύτερη μετανάστευση στη Ρωσία.
Μετά τον πόλεμο του 78 παρατηρήθηκε τόση έφεση για μετανάστευση, ώστε να εκλεγεί επιτροπή που να μεταβεί επί τόπου, να εξετάσει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε τόπου του Καυκάσου, για να μεταναστεύσει ολόκληρη η Σαντά.
Η επιτροπή εκείνη την μεν περιφέρεια Κάρς έκρινεν ως άγονη, την περιφέρεια Βατούμ και Σουχούμ ως ανθυγιεινές. Ως μόνη κατάλληλη έκρινε την Αψού (της Απχαζίας) για την ευφορία και το κλίμα της αλλά, η πιο κοντινή απόσταση της από την πόλη Τουαψε είναι 100 χιλιόμετρα- έλειπε δε τότε και ο αμαξιτός- έτσι εγκαταλείφθηκε η γενική μετανάστευση και έγινε ομαδική στην περιφέρεια Τιφλίς, Κάρς, Σουχούμ και Βατούμ.
Σταθης Αθανασιαδης(Γεροσταθης)
Πηγη: Ιστορια & Λαογραφια της Σαντας του Ποντου
Santeos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου