Ο Πολιτισμός του Πόντου

Όταν μιλάμε για τον Πόντο δεν εννοούμε ούτε το κορτσόπον, ουτε τον πυρρίχιο. Τουλάχιστο δεν εννοούμε μόνον αυτά, παρότι ορισμένοι Πόντιοι (και μη) επιμένουν κυρίως σ' ετούτα, τις στολές και τα λαϊκά στοιχεία ενός λαού που ήταν ο κατ'εξοχή ελληνισμός επί πολλούς αιώνες, ο πρωτεύων και ουσιώδης ελληνισμός, με την έννοια της συνέχειας, της πρωτοπορίας και των ανοιχτών συζητήσεων.

Εξ αιτίας της υπερπροβολής κάποιων λαογραφικών στοιχείων και της ταυτίσεις του ποντιακού ελληνισμού με επιφανειακές πλευρές της καθημερινής ζωής, φτάσαμε ακόμα και σε ανεκδοτολογικές ακρότητες.

Η αλήθεια που πρέπει όμως να αναδειχτεί  και να αναδεικνύεται συνεχώς από δω και πέρα , είναι το βάθος και η ουσία και τα έργα και η πραγματική διαδρομή αυτού του λαού μέσα στην αιματηρή περιπέτεια της ιστορίας, που από τα αρχαία χρόνια έχει να επιδείξει πολλές από τις πιο σημαντικές μορφές της πρώιμης ευρωπαϊκής σκέψης.

Η τολμηρότητα, η φαντασία, οι απίστευτες πνευματικές συλλήψεις, η ιδιοφυΐα και η ενόραση ήταν πάντα στοιχεία του ελληνισμού που έζησε επί αιώνες σ' αυτές τις περιοχές- και μάλιστα- σ' όλους τους χώρους της διάνοιας: από την αστρονομία και τη γεωγραφία μέχρι την ποίηση, τη φιλοσοφία, το λόγο, τη μουσική, τη ναυτική τέχνη, τη ρητορική, τη γλυπτική, τα μαθηματικά, την πολεμική δεξιότητα, την τεχνολογία.

Από τα αρχαία χρόνια ως την ρωμαιοκρατία κι από το Βυζάντιο ως την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και από κει ως την αποφράδα χρονιά του 1922 υπάρχει μια αδιάκοπη διαδρομή υπερπροσφοράς σ' όλους τους πνευματικούς χώρους, που ακόμα δεν έχει συγκροτηθεί σε σώμα, δεν έχει αποτιμηθεί συνολικά και δεν έχει προβληθεί ούτε καν στοιχειωδώς.

Κι αυτό θεωρώ πως πρέπει να είναι μια- ίσως και η κυριότερη- από τις φροντίδες των Ποντίων παραγόντων: δηλαδή η ευρυγώνια αποκατάσταση και προβολή της ποικιλόμορφης προσφοράς του Πόντου, μέσα στα θηριώδη κύματα της Ιστορίας.

Η λαογραφία είναι καλή και χρήσιμη, αλλά κάποτε πρέπει να περάσει σε τρίτο επίπεδο, εφόσον η ουσία του πολιτισμού του Πόντου είναι ένας βαθύτερος και υψηλότερος θησαυρός.

Και οφείλει , στο μέλλον, να είναι πρόσταγμα αυτοσυνείδησης, αλλά και αιχμή κάθε σχετικής περί Πόντο συζήτησης και προβολής.

Santeos