Ο Ακρίτας Μάραντον

Ο Ακρίτας Μάραντον, ένας από τους αρκετούς επώνυμους, έφυγε «’ς σην στρατείαν», επιστρατεύτηκε, δηλαδή, για να πολεμήσει εναντίον των εχθρών που απειλούσαν την αυτοκρατορία. Η γυναίκα του, αφού κάνει μάταιες προσπάθειες να τον κρατήσει κοντά της, μένει, τελικά, μόνη και, τοτε, εργάζεται σκληρά, για να τα φέρει βόλτα.
Της τυχαίνουν πολλά, όμως δεν χάνει τον ρομαντισμό της, την τρυφερότητα και την αγάπη για τον άντρα της. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στον «Μάραντον», το δημοτικό ποίημα του 13ου αιώνα.

Τον Μάραντον χαρτίν έρθεν, θα πάγει σην στρατείαν

την νύχταν πάει σον μάστοραν, την νύχταν μαστορεύει

κόφτ’ ας τ’ ασήμι πέταλα, κι ας το χρυσάφ’ καρφία

τον μαύρον ατ’ καλίβωνεν, κατάντικρυ ’ς σον φέγγον.

Κι η κάλ’ ατ’ παραστέκει ατόν, με το χρυσόν μαντήλιν

τα δάκρα τς εκατήβαιναν, καλομηνά χαλάζια

καρφίν-καρφίν απλώνει ατόν, την γην δάκρα γομώνει.

Πού πας, πού πας, νε Μάραντε, κι εμέν’ σ’ ίναν αφίνεις;

Αφίνω σε σον κύρη μου, σον άεν Κωνσταντίνον.

Αφίνω σε σην μάνα μου, την Αΐαν Ελένην.

Αφίνω σε σ' αδέλφια μου, τους δώδεκ’ Αποστόλους.

Πού πας, πού πας, νε Μάραντε, κι εμέναν ντό αφίνεις;

Αφίνω σίλια πρόατα και πεντακόσια αρνόπα.

Αφίνω σε τον κρίαρον, τον χρυσοκωδωνάτεν.

Αφίνω σε χρυσόν Σταυρόν, κι αργυροδαχτυλίδι.

Το δαχτυλίδ’ πούλ’τσον και φα, και το σταυρόν προσκύνα.

Εφτά χρόνö εδέβανε κι ο Μάραντον ’κ’ εφάνθεν.

Τα πέντε εποίκεν εκατόν, τα δεκαπέντε χίλια

Κι ας εφτά χρόνö κι άλλ' απάν’, σε μήνους υστερναίους

καβαλλάρην επέντεσεν, απαγκές σα ψηλά ραüία.

Κάτσεν κι ατέν ερώτεσεν, – Και τίνος νύφε είσαι;

Και τίνος είν' τα πρόατα; Και τίνος είν’ τ’ αρνόπα;

Και τίνος έν’ ο κρίαρον ο χουσοκωδωνάτες;

–Οπίσ’, οπίσ’ ναι ξένε μου, οπίσ’ κι απ’ όθεν έρθες

Θα ποίγω τα σκυλίτσια μου,κι εσέν παραλεαύνε.

Τη Μάραντ’ είν’ τα πρόατα, τη Μάραντ’ είν τ’ αρνόπα,

τη Μάραντ’ έν ο κρίαρον ο χρυσοκωδωνάτες.

Εφτά χρόνö ενέμν’ ατόν, κι άλλ’ εφτά θ’ αναμένω.

Αν έρται έρτ’ ο Μάραντον, κι αν ’κι έν, καλογερεύω!

–Ο Μάραντο σ' επέθανεν, εκείνος ’περτς ετάφεν.

Σην ταφήν ατ παρέστεκα κι ασ’  άσπρον ατ επέρα.

Κι εμέναν εδατάχτε με την κάλη μ’ δέβα έπαρ’.

–Οπίσ’ οπίσ’ νε ξένε, οπίσ’ κι απ’ όθεν έρθες

Ο Μάραντον επέθανεν... Εγώ εσέν θα παίρω;

Εγώ καλόγρα γίνουμε, σο μοναστήρ’  εμπαίνω.

–Καλόγερος θα γίνουμαι κι εγώ εσέν θα παίρω.

–Εγώ πέρδικα γίνουμαι και σα καφούλö εμπαίνω.

–Κ’ εγώ αητός θα γίνουμαι κι εσέναν θα αρπάζω.

–Ατό το στιμνοδέσιμον τη Μάραντου μ’ ομοιάζει

Ο Μάραντον είναι Ακρίτας. Πηγαίνει σε εκστρατεία και δεν ξέρει, πότε θα γυρίσει.

Τα χρόνια περνούν, όμως η σύζυγος περιμένει με πίστη και αγάπη, ζώντας στα βουνά, διωγμένη από τα πεθερικά της.

Στον άγνωστο περαστικό, που της ανακοινώνει τον θάνατο του Μάραντου και της ζητάει να γίνει γυναίκα του, κατά την επιθυμία δήθεν του συζύγου της, εκείνη απαντάει απερίφραστα και χωρίς δισταγμό:

Εφτά χρόνö ενέμν’ ατον, άλλ’ εφτά θα αναμένω,

αν έρ’ται, έρ’ται ο Μάραντον κι αν ’κι έν’ καλογερεύω.

Είναι το αποκορύφωμα της πίστης και της ιδανικής συζυγικής αγάπης.

Πάνος  Καϊσίδης
Δημοσιογράφος - Συγγραφέας