«Το μονοπήγαδο» που παρουσίασε ο Άγις Θέρος

Ο Άγις Θέρος (ψευδώνυμο του λογοτέχνη–λαογράφου – κοινωνιολόγου Σπύρου Θεοδωρόπουλου, 1875-1961) παρουσίασε το 1909 την παραλλαγή για τον θάνατο του Διγενή, με τίτλο «Το μονοπήγαδο», που έχει ως εξής:

Ακρίτας
πίνακας του Δ. Σκουρτέλη

Ψυχομαχάει ο Διγενής κι η γης ανατρομάζει.

Το μάθανε τρεις φίλοι του, τρεις μπιστεμένοι φίλοι,

κι ό ’νας του φέρνει κρύο νερό, ο άλλος αφράτο μόσκο,

ο τρίτος τον αντίψυχο, να μην ψυχομαχήσει.

Στην τάβλα που καθούντανε και που ψωμίν ετρώγαν,

αθιβολή δεν είχανε κι αθιβολήν ευρήκαν:

-Τρεις αντρειωμένοι ειμάστανε κι οι τρεις καλαντρειωμένοι.

Μα σαν τον άντρα που ’δα χτες στου Δράκου το λειβάδι,

χαρά στον που τον έσπειρε κι οπού τον κοιλοπόνα.

Σα βράχος είν’ οι πλάτες του, σαν κάστρι η κεφαλή του

και τα πλατειά τα στήθια του τοίχος χορταριασμένος.

Σαν κάπως τ’ άκουσ’ ο νεκρός, και βαρυαναστενάζει:

-Φέρτε μου δω κρασί να πιω, φέρτε μ’ ψωμί να φάω,

και συ, γραμματικόπουλε, κατέβασ’ το σπαθί μου

και το βαριό κοντάρι μου, ν’ αναστηθεί η καρδιά μου.

Κάνει τα χέρια βασταριόν, αντρειώθη κι ασηκώθη.

Ντύνεται τσάκους δώδεκα και δεκαπέντε δίπλες

και χάλκινο πουκάμισο και σιδερένιο πόσι,

κι επήγε και τον εύρηκε στον κάμπο που κυνήγα:

-Ποιος είσαι συ που κυνηγάς στου Δράκου το λειβάδι;

-Αφέντης μου και κύρης σου κι αφέντης τ’ αφεντός μου.

-Βάρει μου, συ, να σου βαρώ, κρούε μου, να σε κρούω!

Σαν αστραπή το μάτι του και σα βροντή η φωνή του.

Μια πρώτη του κατέβασε, μια δεύτερη του δίνει,

το στόμα αίμα γιώμισε, τον ξάπλωσε του μάκρου,

κι όλος ο κόσμος έτρεξε να ιδεί το λαβωμένο.

-Χαρά στον τον κοιτάμενο, το μισοπεθαμένο.

Χαρά σ’ και τέτοιονε γιατρό που νεκροθεραπεύει!  

Πάνος  Καϊσίδης

Δημοσιογράφος - Συγγραφέας