Αρχές αυτοδιοίκησης στον Πόντο.

Η εισήγηση έχει δύο μέρη. Το πρώτο είναι οι γενικές αρχές συγκρότησης της κοινωνίας και το δεύτερο είναι το επιχειρησιακό μέρος, η εφαρμογή των αρχών στη σημερινή πραγματικότητα.

Η πραγματιστική αυτή θεώρηση απέναντι στο οργανωτικό ζήτημα έχει στόχο την επαναφορά στη διεθνή κοινωνία του ελληνισμού, των αρχών εκείνων, που κληρο­δότησε το Βυζάντιο. Τις αρχές αυτές θα πρέπει να τις ενστερνιστεί ο Οικουμενικός Ελληνισμός, για να αποτρέψει τη συρρίκνωση του και να δρομολογήσει διαδικασίες ανάπτυξης εκεί όπου ζει και δραστηριοποιείται σήμερα. Στην κατεύθυνση αυτή η Ελλάδα οφείλει, έχει χρέος, να παίξει τον στρατηγικό της ρόλο.

Ποιες είναι αυτές οι αρχές οργάνωσης της κοινωνίας του Πόντου; Πρόκειται για τις βασικές αρχές της αυτοδιοικούμενης κοινωνίας και η κοινωνία αυτή αναδεικνύει την αναπτυξιακή διάσταση της αυτοδιοίκησης του Πόντου, η οποία θα μπορούσε να εμπνεύσει και να στηρίξει μια οργάνωση ομοσπονδιακού χαρακτήρα.

Οι αρχές της Αυτοδιοίκησης στη βάση της οικονομικής αυτοδυναμίας και της οικονομικής αυτοτέλειας αποτελούσαν τον παράγοντα που εξισορροπούσε τα εμπλεκόμενα ενδιαφέροντα και τους διάφορους συντελεστές σε μια ιδιόρρυθμη και σύνθετη εδαφική διαίρεση του Πόντου, προκειμένου να λειτουργήσουν οι δύο διοι­κήσεις, η εκκλησιαστική και η πολιτική διοίκηση.

Τα όρια των δύο διοικήσεων δεν συνέπιπταν και θα μπορούσε να ισχυριστεί κα­νείς ότι ακριβώς το γεγονός αυτό συνέβαλε στην τελειότητα της μορφής και δομής της αυτοδιοίκησης, δηλαδή μιας αυτοδιοίκησης ευέλικτης, επομένως προσαρμόσι­μης στις εκάστοτε συνθήκες και συνεπικουρούμενης με παράγοντες αυτορρυθμιζόμενους.

Η εκκλησιαστική διοίκηση λειτουργούσε με κύριο γνώμονα τον εκκλησιαστικό πληθυσμό. Η πολιτική διοίκηση με κύριο γνώμονα το σύνολο του πληθυσμού. Επο­μένως ο πληθυσμός αποτελούσε τον πρωτογενή παράγοντα και ο τόπος, η επιφά­νεια, η έκταση, τον δευτερογενή.

Με τις αρχές της ευέλικτης αυτοδιοίκησης οι δύο διοικήσεις λειτουργούσαν πα­ράλληλα μέσα σε κλίμα αναπτυξιακής εξισορρόπησης, με μια σύνθετη μορφή οργά­νωσης των εκκλησιαστικών και διοικητικών περιφερειών.

Βασικός συντελεστής της αναπτυξιακής αυτής εξισορρόπησης ήταν η ρύθμιση της παραγωγικής - χρηματικής λειτουργίας, αλλά και της εισπρακτικής - χρηματικής λειτουργίας, το τονίζω ιδιαίτερα, γιατί σ’ αυτές τις δύο λειτουργίες θα στηρίξω το δεύτερο μέρος, το επιχειρησιακό για το σήμερα. Αυτό λοιπόν το δίπολο ως ένα σώμα αποτελούσε τον βασικό παράγοντα αυτορρύθμισης της κοινωνίας του Πόντου.

Η εκκλησιαστική διαίρεση και διοίκηση λειτουργούσε με στόχο την ενδυνάμωση και διατήρηση της οικονομίας της ελληνικής κοινωνίας. Οι συντελεστές αυτοί, που λειτουργούσαν στα πλαίσια της διαίρεσης αυτής, επηρέαζαν τις αρχές της πολιτικής διαίρεσης, με αποτέλεσμα να εξισορροπούν οι διάφοροι τομείς: οικονομικός - κοι­νωνικός - πολιτιστικός - εκπαιδευτικός. Πρόκειται για τις υποθήκες εκείνες, που το Κράτος των Νεότουρκων χρησιμοποίησε αποτελεσματικά και συνεχίζει να χρησι­μοποιεί μέχρι και σήμερα σε ζητήματα όχι αναπτυξιακά, αλλά καθαρά πολιτικά με τη σημερινή διάσταση του όρου.

Γεφύρ'  σον Γιάμπολη

Στην κοινωνία όμως του Πόντου οι δύο αυτές αρχές λειτουργούσαν ενιαία, ανα­πτυξιακά και πολιτικά μαζί.

Το δεύτερο, το επιχειρησιακό μέρος. Πρόκειται για τη μεταφορά των αρχών αυ­τοδιοίκησης σε μια σύγχρονη κοινωνία με βάση το Ομοσπονδιακό Σύστημα Διοί­κησης, που άτυπα λειτουργούσε στον Πόντο. Αναφέρω τις τρεις βασικές αρχές της Αυτοδιοίκησης του Πόντου: αυτοδύναμη διοίκηση - οικονομική αυτοτέλεια - υπευ­θυνότητα στη λήψη αποφάσεων και στην εκτέλεσή τους.
Στην προκειμένη περίπτωση θα μεταφέρω στο σήμερα αυτές τις αρχές, διότι άλλωστε τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη, που χρησιμοποίησαν κάποιες αρχές ομοσπονδιακής οργάνωσης είναι πάρα πολλά. Είναι κράτη όπου ζουν και δραστη­ριοποιούνται οι Έλληνες: Ηνωμένες Πολιτείες - Καναδάς - Αυστραλία - Γερμανία - Ρωσία.
Ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις; Η σύσταση ενός φορέα Οικουμενικού Ελ­ληνισμού. Υπάρχει, είναι δεδομένη, η σύσταση. Υπάρχει το ΣΑΕ (Συμβούλιο Από­δημου Ελληνισμού). Θα ήθελα να επισημάνω ότι είναι πολύ ατυχής ο όρος ΣΑΕ. Τον ελληνισμό δεν μπορούμε να τον χωρίσουμε. Θα αποτύχει οποιαδήποτε πολιτική κι αν δρομολογηθεί. Πρέπει να λειτουργήσει ενιαία Οικουμενικός Ελληνισμός, οπό­τε συμπεριλαμβάνει και τον Ελληνισμό εντός Ελλάδος.

Παρυσατις Παπαδοπούλου.

Απόσπασμα απο την  εισήγηση της στο Δ' Παγκόσμιο Συνέδριο Ποντιακού Ελληνισμού στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνη του 1997.