Στην Τραπεζούντα ιδρύθηκε, η αστρονομική σχολή του Τυχικού (6ος αι.). Η σχολή αυτή συνεχίστηκε επί Μεγάλων Κομνηνών από κορυφαίους αστρονόμους και λογίους, όπως το Χιονιάδη, το Λουκίτη, το Χρυσοκόκκη, το Μανουήλ κ.ά.
Ιδιαίτερη ήταν η φροντίδα του Αλεξίου Β' Κομνηνού (τέλη 13ου αι.) για την παιδεία και τις επιστήμες στην Τραπεζούντα. Εξάλλου, πέρα από τα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φιλοσοφία, μεγάλη ήταν η ανάπτυξη και της θεολογίας, παρά τους περιορισμούς που επέβαλλε η εκκλησία, αλλά και η αυλή των Κομνηνών.
Οι σπουδαιότεροι λόγιοι στην Τραπεζούντα
1) Γρηγόριος Χιονιάδης (β' μισό 13ου αι.). Σπούδασε ιατρική και αστρονομία, την οποία δίδαξε στην Τραπεζούντα. Έγραψε και διάφορες επιστολές.
2) ιερομόναχος Μανουήλ. Ασχολήθηκε με τη φυσική, τα μαθηματικά και την αστρονομία.
3) Γεώργιος Χρυσοκόκκης, μαθητής του Μανουήλ (14ος αι.). Ασχολήθηκε με την ιατρική, τη φυσική, τα μαθηματικά.
4) Κων/νος Λουκίτης, αξιωματούχος της αυλής στην Τραπεζούντα (14ος αι.). Έγραψε Εγκώμια Αγίων και τον Επιτάφιο για τον Αλέξιο Β'. Έζησε, έδρασε και πέθανε στην Τραπεζούντα.
5) Μιχαήλ Πανάρετος (14ος αι.). Ο κορυφαίος χρονικογράφος των Κομνηνών και η κύρια πηγή για την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Ήταν αξιωματούχος της αυλής των Κομνηνών και γνώριζε από κοντά τα έργα και τη νοοτροπία τους. Έγραψε για τα γεγονότα του 14ου αι.
6) Θεωνάς. Χρονικογράφος της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, λιγότερο γνωστός.
7) Ανδρέας Λιβαδηνός, αστρονόμος (14ος αι.). Του αποδίδεται το «Ωροσκόπιον Τραπεζούντας». Έγραψε το έργο «Περιήγησις», «Περιηγητική ιστορία», ταξιδιωτικές εμπειρίες. Ακόμη, θεολογικά έργα και θρησκευτικά ποιήματα.
8) Ιωάννης Ευγενικός. Έζησε πολλά χρόνια στην Τραπεζούντα, για την οποία έγραψε εγκωμιαστικό έργο, την «Έκφραση». Επίσης, έγραψε εκκλησιαστικούς ύμνους, θρήνους, ακολουθίες, λόγους, υπομνήματα (15ος αι.).
9) Γεώργιος Αμιρούτσης (15ος αι.), σύμβουλος των Κομνηνών. Έγραψε θεολογικά έργα, επιστολές και ποιήματα. Δυστυχώς, το όνομά του συνδέθηκε πολύ αρνητικά με την άλωση της Τραπεζούντας (1461), η οποία αποδίδεται σε δική του προδοτική ενέργεια και συνεργασία με το σουλτάνο Μωάμεθ (Μεχμέτ).
10) Γεώργιος Τραπεζούντιος (15ος αι.). Έζησε στην Ιταλία, όπου έγραψε 38 έργα στα λατινικά και στα ελληνικά, επιστολές και ποικίλους λόγους, πέθανε το 1485.
11) Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος (1403-1472). Σοφός λόγιος, πλατωνιστής, μητροπολίτης Νίκαιας (1436) και θερμός υποστηρικτής της ένωσης των Εκκλησιών. Λόγω αυτής της στάσης του στη Σύνοδο της Φλωρεντίας αποδοκιμάστηκε, όταν επέστρεψε στην Κων/πολη, και αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ιταλία, όπου επηρέασε αφάνταστα τις κλασικές σπουδές στην Ιταλία. Στο τέλος έγινε καρδινάλιος της παπικής εκκλησίας και, από τη θέση του αυτή, αγωνίστηκε με πάθος προκειμένου να συνενώσει τους Δυτικούς εναντίον των Τούρκων, χωρίς όμως επιτυχία. Έγραψε πάμπολλα θεολογικά και φιλοσοφικά έργα.
Πέρα από τα παραπάνω, η βυζαντινή τέχνη γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της στην Τραπεζούντα την περίοδο των Κομνηνών (13ος-15ος αι.).
Μάρτυρες αυτής της τέχνης, τα πάμπολλα μνημεία (ναοί, τείχη, ανάκτορα, μοναστήρια, ψηφιδωτά κ.ά.), που σώζονται μέχρι σήμερα (βλ. σχετικά στα περί Τραπεζούντας).
Ιδιαίτερη ήταν η φροντίδα του Αλεξίου Β' Κομνηνού (τέλη 13ου αι.) για την παιδεία και τις επιστήμες στην Τραπεζούντα. Εξάλλου, πέρα από τα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φιλοσοφία, μεγάλη ήταν η ανάπτυξη και της θεολογίας, παρά τους περιορισμούς που επέβαλλε η εκκλησία, αλλά και η αυλή των Κομνηνών.
Οι σπουδαιότεροι λόγιοι στην Τραπεζούντα
1) Γρηγόριος Χιονιάδης (β' μισό 13ου αι.). Σπούδασε ιατρική και αστρονομία, την οποία δίδαξε στην Τραπεζούντα. Έγραψε και διάφορες επιστολές.
2) ιερομόναχος Μανουήλ. Ασχολήθηκε με τη φυσική, τα μαθηματικά και την αστρονομία.
3) Γεώργιος Χρυσοκόκκης, μαθητής του Μανουήλ (14ος αι.). Ασχολήθηκε με την ιατρική, τη φυσική, τα μαθηματικά.
4) Κων/νος Λουκίτης, αξιωματούχος της αυλής στην Τραπεζούντα (14ος αι.). Έγραψε Εγκώμια Αγίων και τον Επιτάφιο για τον Αλέξιο Β'. Έζησε, έδρασε και πέθανε στην Τραπεζούντα.
5) Μιχαήλ Πανάρετος (14ος αι.). Ο κορυφαίος χρονικογράφος των Κομνηνών και η κύρια πηγή για την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Ήταν αξιωματούχος της αυλής των Κομνηνών και γνώριζε από κοντά τα έργα και τη νοοτροπία τους. Έγραψε για τα γεγονότα του 14ου αι.
6) Θεωνάς. Χρονικογράφος της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, λιγότερο γνωστός.
7) Ανδρέας Λιβαδηνός, αστρονόμος (14ος αι.). Του αποδίδεται το «Ωροσκόπιον Τραπεζούντας». Έγραψε το έργο «Περιήγησις», «Περιηγητική ιστορία», ταξιδιωτικές εμπειρίες. Ακόμη, θεολογικά έργα και θρησκευτικά ποιήματα.
8) Ιωάννης Ευγενικός. Έζησε πολλά χρόνια στην Τραπεζούντα, για την οποία έγραψε εγκωμιαστικό έργο, την «Έκφραση». Επίσης, έγραψε εκκλησιαστικούς ύμνους, θρήνους, ακολουθίες, λόγους, υπομνήματα (15ος αι.).
 |
| Βησσαρίων |
10) Γεώργιος Τραπεζούντιος (15ος αι.). Έζησε στην Ιταλία, όπου έγραψε 38 έργα στα λατινικά και στα ελληνικά, επιστολές και ποικίλους λόγους, πέθανε το 1485.
11) Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος (1403-1472). Σοφός λόγιος, πλατωνιστής, μητροπολίτης Νίκαιας (1436) και θερμός υποστηρικτής της ένωσης των Εκκλησιών. Λόγω αυτής της στάσης του στη Σύνοδο της Φλωρεντίας αποδοκιμάστηκε, όταν επέστρεψε στην Κων/πολη, και αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Ιταλία, όπου επηρέασε αφάνταστα τις κλασικές σπουδές στην Ιταλία. Στο τέλος έγινε καρδινάλιος της παπικής εκκλησίας και, από τη θέση του αυτή, αγωνίστηκε με πάθος προκειμένου να συνενώσει τους Δυτικούς εναντίον των Τούρκων, χωρίς όμως επιτυχία. Έγραψε πάμπολλα θεολογικά και φιλοσοφικά έργα.
Πέρα από τα παραπάνω, η βυζαντινή τέχνη γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της στην Τραπεζούντα την περίοδο των Κομνηνών (13ος-15ος αι.).
Μάρτυρες αυτής της τέχνης, τα πάμπολλα μνημεία (ναοί, τείχη, ανάκτορα, μοναστήρια, ψηφιδωτά κ.ά.), που σώζονται μέχρι σήμερα (βλ. σχετικά στα περί Τραπεζούντας).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου