Το μητρικό γάλα

Το πρώτο γάλα το έχυναν σε απάτητο μέρος ή στο τζάκι. Σαν γιατρικό το χρησιμοποιούσαν στο ματόπονο. Αν δεν είχε η λεχώνα γάλα:

1. Καλούσαν τον παπά  να χαρτοδεβάζ' άτεν.

2. Με τη χαραυγή τραβούσε ψωμί πίσω της για τα πουλιά του ουρανού φωνάζοντας: "Φάτεν, πουλία, φάτεν να φέρ' η μάννα γάλαν, το μωρόν επείνασεν".

Για να μην  βασκαθεί το γάλα της και κοπεί, έπρεπε να μη θηλάζει ξένα παιδιά. Για να ξανάρθει το χαμένο γάλα, έκαναν συντεκνία μ' ένα δέντρο. 

Αν περίσσευε το γάλα της, το άρμεγε και το έχυνε σε μέρος απάτητο ή στο τζάκι.

Όταν πονούσαν τα στήθη τους, εκτός από τους εξορκισμούς, χρησιμοποιούσαν για θεραπεία και «τ’ ατσιής τα λιθάρια». Ήταν σταλακτίτες σαν μικρά κοχύλια, ραδιούχα, που τα μάζευαν από το χωριό Κόσκιρη της Βαϊβούρτης, όπου σ’ ένα λόφο υπήρχαν και φίδια ραδιούχα, τα οποία μερικοί περιέφεραν και τα τοποθετούσαν πάνω σε μερικούς ασθενείς, στους αδένες, σε μωλωπισμένα μέλη ή όπου είχαν ακάθαρτο αίμα από οποιαδήποτε αιτία, όπου τα φίδια κολλούσαν και πολλούς θεράπευαν με τη δύναμη του ραδίου.

Για να κοπεί το γάλα, κρεμούσε στο λαιμό της σποντύλ’ και το τραβούσε πίσω, επίσης χτενίζοντας το στήθος με το χτένι, έσπρωχνε το γάλα προς τα πίσω.

Όταν ήθελαν να κάνουν κάποιον ή κάποιαν ν’ αγαπήσει έπαιρναν γάλα από μάνα και θυγατέρα (μανόγαλα), το ζύμωναν με αλεύρι, το έκαναν ψωμί και του το τάιζαν.

Στάθης Αθανασιάδης (Γεροστάθης)

Εκπαιδευτικός-(Λαογράφος)