Προμήθεια σιτηρών σην Σαντά

1905-ΣΑΝΤΑ

Το στάρι το προμηθευόντουσαν από περιοχές νότια τις Σαντάς, παραγωγοί ήταν κύρια Κούρδοι. Μετά την συγκομιδή και κυρίως τέλος του Αυγούστου το μετέφεραν σαν φορτώματα με γαϊδούρια χωρίς σαμάρια.
Η αγορά γινόταν με χρήματα και η κάθε οικογένεια προμηθευόταν το στάρι όλης της χρονιάς. Συνήθως το στάρι δεν το ζύγιζαν ,αλλά το πουλούσαν με ξύλινους μετρητές(κόττια).
Το καλαμπόκι το προμηθευόντουσαν από περιοχές βόρεια της Σαντάς, και πάλι από τούρκικες περιοχές, το οποίο το μετέφεραν οι παραγωγοί σε μικρές ποσότητες, φορτωμένοι με στην πλάτη τους, και το οποίο όπως γινόταν και με τα οπωρικά το αντάλλαζαν με πατάτες.
Από τις ίδιες περιοχές και με τον ίδιο τρόπο προμηθευόντουσαν και τα ξερά φασόλια, άσπρα ή μπαρμπούνια.
Το στάρι κατά περιόδους το μετέφεραν οι νοικοκυρές στους μύλους που ήταν κοντά στα ποτάμια, για άλεσμα , και το επανέφεραν σαν αλεύρι για την παρασκευή του ψωμιού.
Η επιστροφή από τους μύλους ήταν πολύ δύσκολη, γιατί ο δρόμος ήταν ανηφορικός, σχεδόν κάθετος. Το άλεσμα γινόταν τμηματικά, και πριν από κάθε ζύμωση. Ολική άλεση δεν γινόταν γιατί , πιθανόν λόγω του υγρού κλίματος το αλεύρι χαλούσε. Και για το καλαμπόκι ακολουθούσαν την ίδια διαδικασία, και το χρησιμοποιούσαν κυρίως σαν αλεύρι ή ως κορκότο.
Ένα μέρος από το στάρι και το καλαμπόκι η νοικοκυρά με τον χειρόμυλο της (σιορομύλια) μετέτρεπε σε χοντροκομμένα κομμάτια, που τα έλεγαν κορκότα, αλλά αυτό που είχε από το στάρι το έλεγαν καθαρό κορκότον.
Το καλαμπόκι το χρησιμοποιούσαν σαν καλαμποκάλευρο ή το φούρνιζαν προηγουμένως και στην συνεχεία με τον χειρόμυλο το μετέτρεπαν σε κορκότο , ή ο άλεθαν στους μύλους και το έλεγαν φούρνικον, κορκότον, ή φούρνικον αλεύρι.
Το κορκότον γενικά καλαμποκίσιο, φούρνικον, ή καθαρό από στάρι το χρησιμοποιούσαν για σούπες (σουρβάν)
Μέρος του σταριού αποφλοιώνονταν στους μύλους με ειδική κυλινδρική πέτρα που λεγόταν τίγκ, και το έλεγαν κιαντιμιάν.
Από φουρνισμένο κριθάρι παρασκεύαζαν αλεύρι σκοτεινού χρώματος που το έλεγαν πουσίντια.
Άλλο είδος παρασκευάσματος από σιτάρι λεγόταν πλιγούρι. Μετά τον βρασμό του σιταριού ξεραινόταν μέσα σε ζεστό φούρνο και στη συνεχεία με τον χειρόμυλο κοβόταν ,όπως και τα αλλά κορκότα.