Δεν θα
αναφερθώ στα αίτια που οδήγησαν σ' αυτήν τη δεύτερη μετανάστευση για μας τους
Πόντιους και κατά πόσον ήταν το φαινόμενο της μετανάστευσης ευλογία εθνική
συμφορά, ούτε είναι, άλλωστε, και το αντικείμενο της ομιλίας μου.
Εκείνο, όμως,
που θέλω να τονίσω είναι ότι ένα μεγάλο τμήμα του ελληνισμού που μετανάστευσε
στις χώρες που ανέφερα, ήταν Έλληνες Πόντιοι κυρίως από τον χώρο της Βόρειας Ελλάδας.
Το τμήμα αυτό
των Ποντίων αριθμεί σήμερα στη Δυτική Γερμανία μόνον γύρω στις 100.000 ψυχές, επί συνόλου
250.000 Ελλήνων περίπου. Το μεγαλύτερο κομμάτι ζει και εργάζεται στα μεγάλα αστικά κέντρα, γιατί
ακριβώς σε αυτά του παρέχονται καλύτερες δυνατότητες εργασίας, αλλά και
καλύτερες δυνατότητες σχολικής εκπαίδευσης των παιδιών τους.
 |
Στις μεγάλες πόλεις, όπως είναι φυσικό, διαμένει στα διάφορα διαμερίσματα και
συνοικίες,
πράγμα που σημαίνει ότι οι δυνατότητες επικοινωνίας είναι περιορισμένες. Αυτό,
βέβαια, ισχύει για όλους τους μετανάστες.
Η
αναγκαιότητα για επαφή και επικοινωνία μεταξύ τους είναι να ανταμώνουν και
να συζητούν τα
προβλήματα της καθημερινής ζωής στο αφιλόξενο περιβάλλον της ξενιτιάς, με το
οποίο δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν ή τουλάχιστον στο βαθμό που θα ήθελαν,
ακριβώς επειδή δεν ήξεραν τη γερμανική γλώσσα.
Αλλά και η ανάγκη να διατηρήσουν, διαφυλάξουν
και καλλιεργήσουν αυτό που έφεραν μαζί τους στα ξένα, την πολιτιστική τους
κληρονομιά, τους οδήγησαν, ύστερα από την αντιμετώπιση των αρχικών προβλημάτων,
στην ίδρυση των συλλόγων τους.
Ανάλογα με τις
ειδικές συνθήκες του χώρου τους, ξεκίνησε η ίδρυση των συλλόγων, αλλού πολύ
νωρίς - από τα πρώτα χρόνια της μετανάστευσης - και αλλού αργότερα.
Παρατηρείται ότι σε μικρές πόλεις, μόλις πριν από μερικά χρόνια έχουν ιδρυθεί σωματεία.
Σήμερα στο
χώρο της Δυτικής Γερμανίας - Βερολίνου λειτουργούν σύμφωνα με τα γνωστά σε μας
στοιχεία, 15 σωματεία και παρατηρείται το φαινόμενο, τα τελευταία χρόνια μια τάση να ιδρύονται και
νέα σωματεία σε επαρχιακές πόλεις (μικρός αριθμός).
Αυτό το
φαινόμενο έχει την εξήγησή του ίσως στο ότι οι συμπατριώτες μας έπαψαν να
βλέπουν σε κάποιο σύντομο χρονικό σημείο την ημέρα του επαναπατρισμού τους ή ακόμη είναι ίσως πιθανόν να συνετέλεσαν και ενθάρρυναν οι εκκλήσεις
και παροτρύνσεις της ομοσπονδίας, που έχουν γίνει κατά καιρούς μέσω του εκεί
ελληνικού προγράμματος της
ραδιοφωνίας.
Στις άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης - σύμφωνα
πάντα με τα στοιχεία μας
- λειτουργούν σύλλογοι Ποντίων, δύο στη Σουηδία,
δύο στην Ολλανδία, ένας στη
Γαλλία, ένας
στο Λουξεμβούργο, ένας στην Ελβετία και ένας στο Βέλγιο.
Σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητες των συλλόγων, θα
αναφερθώ μόνον σε αυτές συλλόγων της Δυτικής
Γερμανίας, γιατί για τους άλλους λίγες μόνον πληροφορίες έχουμε.
Η δραστηριότητα των
συλλόγων μας, εξ αντικειμένου, δεν μπορεί να είναι τόσο ποικιλόμορφη όσο αυτές
των συλλόγων στον ελλαδικό χώρο και αυτό όχι μόνον λόγω έλλειψης των ανάλογων
οικονομικών πόρων, αλλά και εξ αιτίας της ιδιαιτερότητας της εκεί παρουσίας
μας.
Πρέπει να πω σ'
αυτό το σημείο ότι τα σωματεία μας δεν μπορούν να υπολογίζουν - σε αντίθεση με
άλλες μεταναστευτικές χώρες - σε οποιαδήποτε υποστήριξη από το επίσημο κράτος.
Παρόλα ταύτα, τα
σωματεία μας έχουν να επιδείξουν ένα έργο αξιόλογης ποιοτικής στάθμης.
Γιώργος Τσορακλίδης
Εισήγηση στο Α' Παγκόσμιο Ποντιακό Συνέδριο
Θεσσαλονικη 7-14 ΙΟΥΛΗ 1985