Οι βόρειες περιοχές στα 1912 και 1926

Μια άλλη εναργή εικόνα της εθνολογικής ανακατατάξεως, που συντελέσθηκε στη Βόρεια Ελλάδα μας προσφέρει ο Α. Β. Πρωτονοτάριος στο έργο του : "Εάν εξετάσωμεν τον όλον πληθυσμόν της σημερινής Ελλάδος από εθνολογικής απόψεως, θα ίδωμεν ότι, ενώ κατά την Απογραφή του 1920, επί συνολικού πληθυσμού 5.536.000, αι εθνικαι και θρησκευτικαί μειονότητες (Τούρκοι, Βούλγαροι, Αλβανοί, Αρμένιοι, Ισραηλίτες) ανήρχοντο εις 1.066.000, ήτοι απετέλουν το 20% σχεδόν του όλου πληθυσμού της χώρας, σήμερον, επί τη βάσει της Απογραφής του 1928, επί ολικού πληθυσμού 6.205.000, ο αριθμός των διαβιουσών εν Ελλαδι μειονοτήτων εμειώθη εις  383.000 μόνον και αποτελεί μόλις το 6,2% του όλου πληθυσμού της χώρας". 
 Στο τέλος του έργου του Πρωτονοτάριου παρατίθεται ένας αξιομνημόνευτος πίνακας, που μας δίνει τη σύνθεση του πληθυσμού της Μακεδονίας κατά το 1912 και κατά το 1926, που συντάχθηκε με βάση - όπως ομολογεί ο συγγραφέας - την Απογραφή του 1913, την Απογραφή του 1920, τις στατιστικές του υπουργείου Πρόνοιας, της Μικτής Επιτροπής για την Ανταλλαγή των Ελληνο-τουρκικών πληθυσμών, της Μικτής Επιτροπής για την εκούσια μετανάστευση των Ελληνο-βουλγαρικών πληθυσμών και της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων. (ΕΑΠ)
Παραθέτουμε ολόκληρο τον πίνακα αυτόν με συγκριτικά έτη το 1912 και 1926, σε ποσοστά όταν πια κάπως καταλάγιασε η εισροή των προσφύγων

Θεσσαλονίκη	1912	1926
Έλληνες	29%	80%
Μουσουλμάνοι	23%	-
Σλαβόφωνοι	3%	-
Λοιποί	45%	20%
Κιλκίς
Έλληνες	2%	97%
Μουσουλμάνοι	66%	-
Σλαβόφωνοι	29%	-
Λοιποί	3%	3%
Γιαννιτσά
Έλληνες	56%	96%
Μουσουλμάνοι	39%	-
Λοιποί	5%	4%
Έδεσσα
Έλληνες	40%	86%
Μουσουλμάνοι	48%	-
Σλαβόφωνοι	12%	14%

Βέροια
Έλληνες	70%	93%
Μουσουλμάνοι	20%
Διάφοροι	10%	7%
Κοζάνη
Έλληνες	60%	100%
Μουσουλμάνοι	20%	__
Διάφοροι	10%	7%
Κοζάνη
Έλληνες	60%	100%
Μουσουλμάνοι	40%	-
Κατερίνη
Έλληνες	80%	100%
Μουσουλμάνοι	18%
Διάφοροι	2%	-
Γρεβενά
Έλληνες	78%	96%
Μουσουλμάνοι	18%	_
Διάφοροι	4%	4%
Καστοριά
Έλληνες	56%	78%
Μουσουλμάνοι	24%	_
Σλαβόφωνοι	19%	22%
Διάφοροι	1%	-
Φλώρινα
Έλληνες	32%	61%
Μουσουλμάνοι	32%	_
Σλαβόφωνοι	35%	37%
Διάφοροι	1%	2%
Αλμωπία
Έλληνες	54%	69%
Σλαβόφωνοι	46%	26%
Διάφοροι	-	5%

Γουμένισσα Έλληνες 36% 79% Μουσουλμάνοι 42% Σλαβόφωνοι 17% 19% Διάφοροι 5% 2% Λαγκαδά Έλληνες 36% 100% Μουσουλμάνοι 60% Σλαβόφωνοι 4% - Σιδηρόκαστρο 'Ελληνες 19% 84% Μουσουλμάνοι 40% Σλαβόφωνοι 37% 15% Διάφοροι 4% 1% Σέρρες Έλληνες 47% 94% Μουσουλμάνοι 40% Σλαβόφωνοι 9% 6% Διάφοροι 4% Ζίχνη Έλληνες 74% 95% Μουσουλμάνοι 17% Σλαβόφωνοι 7% 5% Διάφοροι 2% Δράμα Έλληνες 15% 97% Μουσουλμάνοι 79% Σλαβόφωνοι 5% 3% Διάφοροι 1% Καβάλα  Έλληνες 29% 100 Μουσουλμάνοι 69% Διάφοροι 2% - Νέστος Έλληνες 2% 100% Μουσουλμάνοι 98%                          -

                              Χαλκιδική

                              Έλληνες                                       86%                                    97%

                             Μουσουλμάνοι                                7%                                     -

                             Διάφοροι                                         7%                                      3%

Στο σύνολο της	Μακεδονίας (εκτός της		Θράκης)
Πληθυσμός	1912	%	1926	%
Έλληνες	513.000	42,6	1.341.000	88,8
Μουσουλμάνοι	475.000	39,4	2.000	-
Σλαβόφωνοι	119.000	9,9	77.000	5,2
Διάφοροι	98.000	8,1	91.000	6.0
	1.205.000	100	1 511.000	100

Ο Δ. Πεντζόπουλος, σε ειδική μελέτη του, γραμμένη στα αγγλικά, για τις ανασυνθέσεις και ανταλλαγές των μειονοτήτων και τις επιδράσεις τους στην Ελλάδα, παραθέτει πίνακα στον οποίο εμφαίνεται η εξέλιξη της συνθέσεως του πληθυσμού της Ελλάδος από το 1913 μέχρι το 1928, όταν πια είχε αποκατασταθεί κάποια εθνολογική σταθερότητα. Ο πίνακας αυτός είναι ο παρακάτω:

	1913	1920	1928
Έλληνες	86,63	80,75	93,83
Τούρκοι	7,68	13,91	1,66
Βούλγαροι	2,15	2,51	1,32
Αλβανοί	0,52	0,32	0,32
Ισραηλίτες	1,46	1,17	1,18
Αρμενείς ξένης
υπηκοότητας	1,56	1,32	1,18

Στον πίνακα αυτόν, εμφανίζεται ότι κατά το 1920 έχει σχεδόν διπλασιασθεί το ποσοστό των Τούρκων και κατά ένα μικρό μέρος το ποσοστό των Βουλγάρων. Το γεγονός αυτό εξηγείται από τον τούρκικο πληθυσμό και τον βουλγάρικο, που είχαν οι περιοχές που απελευθερώθηκαν το 1912 και 1913 από τον ελληνικό στρατό και φυσικά έφεραν μια αλλοίωση στο σύνολο του πληθυσμού, μια και όπως είπαμε παραπάνω, οι νέες περιοχές που απελευθερώ­θηκαν είχαν μόνο 42% ελληνικό πληθυσμό.

Πάντως, ύστερα από την έλευση των προσφύγων και την αναχώρηση των Τούρκων και των Βουλγάρων από τη Μακεδονία, η Ελλάδα απόκτησε τη θαυμαστή ομοιογένεια του 94% στα 1928 για να αυξήσει την ομοιογένεια αυτή, μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου πολέμου σε 97%, λόγω της εξολοθρεύσεως των Ισραηλιτών της Ελλάδος - όπως και όλων των Ευρωπαϊκών χωρών - από τους χιτλερικούς στα τρομερά στρατόπεδα θανάτου.

Η ομοιογένεια αυτή εκδηλώνεται και στο γλωσσικό επίπεδο. Σύμφωνα με
τις ελληνικές στατιστικές του 1930, σε 1.000 κατοίκους της Ελλάδος, υπήρχαν 929 άτομα που μιλούσαν την ελληνική, 31 άτομα που μιλούσαν την τουρκική και 40 άτομα που μιλούσαν άλλες γλώσσες (σλαβικά, αρμένικα, ιταλικά, ισραηλιτικά, αγγλικά, γαλλικά κλπ).

Η βελτίωση και από τη γλωσσική άποψη επήλθε αργότερα, Όπως μας πληροφορεί η Στατιστική Επετηρίδα του 1958, με βάση τα αποτελέσματα της Απογραφής του 1951 Σύμφωνα μ' αυτά, σε 1000 κατοίκους της Ελλάδος, τα 956,12 άτομα μιλάνε την ελληνική, 23,57 άτομα μιλάνε την τουρκική και τα υπόλοιπα 20 άτομα μιλάνε διάφορες γλώσσες.

Η τεράστια εθνολογική αλλαγή, ιδίως των βόρειων περιοχών της χωράς, να το πρώτο ευεργετικό επίτευγμα, υστέρα από την οδυνηρή ήττα. Το σημαντικό κατόρθωμα της ελληνικής πολιτικής της εποχής εκείνης.

Γιώργος Ν. Λαμψίδης