Αποδεικτικά έγγραφα γενοκτονίας των Αρμενίων.

Ταλαάτ πασάς

Οι αποδείξεις και οι μαρτυρίες για τα γεγονότα αυτά είναι πάρα πολλές. Πλήθος προσωπικών μαρτυριών, επίσημων τουρκικών εγγράφων, αναφορές πρεσβευτικών και προξενικών αρχών, μαρτυρούν το ανοσιούργημα που ξεπέρασε κάθε φαντασία. Ενδεικτικά μόνον αναφέρονται τα τηλεγραφήμα­τα της 9ης και 13ης Σεπτεμβρίου 1915 τoυ Ταλαάτ, υπουργού Εσωτερικών, καθώς και την μαρτυρία του στρατάρχη της τέως Ε.Σ.Σ.Δ. Μπαγκραμιάν:

“9 Σεπτεμβρίου 1915. Προς τη Νομαρχία Χαλεπίου:

Το δικαίωμα ζωής και εργασίας των Αρμενίων επί του τουρκικού εδά­φους καταργείται πλήρως. Η κυβέρνησις, αναλαμβάνουσα τας ευθύνας επί του θέματος τούτου, έχει διατάξει να μην εξαιρεθούν ούτε τα βρέφη εις το λίκνον των.

Ο Υπουργός Εσωτερικών Ταλαάτ”.

Και στις 13 Σεπτεμβρίου 1915,

“Προς τη Νομαρχία Χαλεπίου:

Συμφώνως και προς προγενεστέραν κοινοποίησιν, γνωρίζομεν υμίν ότι η κυβέρνησις έχει αποφασίσει την ολοσχερή εξόντωσιν των εις την Τουρκίαν διαβιούντων Αρμενίων. Πας όστις ήθελεν αντιτεθή εις την διαταγήν ταύτην, δεν δύναται να αποτελή πλέον μέλος της διοικήσεως. Άνευ ουδεμιάς διακρίσεως δια τας γυναίκας, τα παιδιά και τους αναπήρους, οσονδήποτε τραγικά κι αν είναι τα μέσα εξοντώσεως και αφού καταπνιγή η φωνή συνειδήσεως, πρέπει να τεθή τέρμα εις την ύπαρξίν των.

Ο Υπουργός Εσωτερικών Ταλαάτ”.

Ο στρατάρχης της τ. Σοβ. Ένωσης Μπαγκραμιάν, υπογραμμίζει την από 15 Απριλίου 1915 μυστική διαταγή προς τις τοπικές αρχές της Τουρκικής Αυτοκρατορίας, η οποία αναφέρει: “Αξιοποιώντας τη δυνατότητα που μας δίνει ο πόλεμος αποφασίσαμε την οριστική εξολόθρευση του αρμένικου λαού, εκτοπίζοντας τον στην αραβική έρημο. Κάθε υπάλληλος του κράτους ή οποιοσδήποτε ιδιώτης, ο οποίος θα επιχειρήσει να υπερασπίσει ή να κρύψει κάποιον Αρμένη, θα εκλαμβάνεται σαν εχθρός της πατρίδας, της θρησκείας και ανάλογα θα τιμωρείται”.

Hans von Wangenheim

Ο Γερμανός πρεσβευτής στην Πύλη Freiherr von Wangenheim του είχε εξηγήσει νωρίτερα, πριν από τη δολοφονία του Σεράγεβο, ότι η μεταρρύθ­μιση των μεγάλων δυνάμεων για την Αρμενία είναι λανθασμένη. Οι Αρμένιοι οφείλουν να μεταπηδήσουν στο Ισλάμ οπότε θα ήταν τελείως ήσυχοι. Κι ακόμη πιο εκπληκτικό είναι ότι η κρατική εξουσία για λόγους στρατηγικούς ήδη ενδιαφέρονταν για τη μετανάστευση των Αρμενίων, την οθωμανοποίησή τους ή εν ανάγκη τη ρευστοποίηση τους. Αλλά και ο αμερικανός πρεσβευτής Henry Morgenthau δεν έκανε κάτι για να διευκολύνει τη μοίρα των Αρμε­νίων, αλλά ούτε και ο Πρόεδρος Ουίλσον διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την πόλη, αλλά περιορίστηκε μόνο σε κροκοδείλια δάκρυα. Είναι γεγονός ότι οι Νεότουρκοι μετά τη λεγάμενη επανάστασή τους το 1908 στράφηκαν στη συγκρότηση ενός συγκεντρωτικού συστήματος διοικήσεως, που όμως ταυτιζόταν με τις έννοιες του Παντουρκισμού. Τόσο στη γλώσσα όσο και στη θρησκεία άρχισε αμέσως ένας αδιάκριτος εκτουρκισμός ή μάλλον μια μεθο­δική και συστηματική τουρκοποίηση.

Φαίνεται πως οι Νεότουρκοι τα γεγονότα της Κιλικίας τα είδαν σαν ένα υπόδειγμα για την επίλυση του Αρμενικού Ζητήματος. Ο Παγκόσμιος Πόλε­μος τους έδωσε την ευκαιρία, για τη μετατόπιση της καρδιάς του κράτους τους στην ανατολία, για το ξεκαθάρισμα των μη οθωμανικών και μη ισλαμικών πληθυσμών. Έτσι 1.500.000 Αρμένιοι σφάχτηκαν στο βωμό της καθαρής τουρκικής εθνότητας.

Τούρκοι ιστορικοί, όπως ο Salahi R Sonyel, προσπαθούν να μειώσουν τη σημασία του εγκλήματος της σφαγής των Αρμενίων, ισχυριζόμενοι ότι μεταξύ των ετών 1900-1914 υπήρχαν στην Τουρκία μόνο 1.300.000 που μιλούσαν αρμενικά.

Στο συνέδριο του κόμματος, και για την ακρίβεια της επιτροπής “Ittihad Ve Terakki” που έγινε στις 28 Σεπτεμβρίου 1916, εξήγησαν ότι πάρα πολλοί Τουρκοαρμένιοι, μεταξύ τους και αντιπρόσωποι και εθελοντές, κατέφυγαν στους Ρώσους. Και ακόμα: Η επαναστατική επιτροπή του αστικοεθνικού κόμματος των Daschnak ενεργούσε πίσω από τις πλάτες των Τούρκων. “Έτσι αναγκάστηκε η κυβέρνηση της Τουρκίας να μεταφέρει τους αρμενι­κούς πληθυσμούς έξω από την πολεμική ζώνη. Ο κύριος υπεύθυνος ήταν ο υπουργός του Ναυτικού το έτος 1918 Rauf Orbay”. “Αισθάνομαι βαθιά λύπη γι’ αυτό, διότι δεν ήμουν σε θέση να εμποδίσω τις βάρβαρες φρικαλεότητες”. Αλλά ο ιδεολόγος και ποιητής του Παντουρκισμού Ziya Gok Alp που ανήκε στην κεντρική επιτροπή του κυβερνητικού κόμματος “Ittihad Ve Terakki”, δήλωσε στις 13 και 17 Μαΐου 1919 ενώπιον του στρατοδικείου προς τον Πρόεδρο Nazim Pasa “Μη δυσφημείτε (συκοφαντείτε) το έθνος μας. Δεν υπάρχει καμμία αρμενική σφαγή στην Τουρκία, αλλά μόνο μια αμοιβαία τουρκοαρμενική σφαγή (μακελειό). Μας επετέθηκαν πισώπλατα, τους το ανταποδώσαμε”. Και αυτή η ερμηνεία έγινε στη σύγχρονη τουρκική βιβλιο­γραφία και ιστοριογραφία επίσημη θέση και εκδοχή.

Ρωσσικά χαρακώματα στα δαση του Σαρίκαμις.

Για τη συντριβή της τουρκικής καυκασιανής στρατιάς το χειμώνα του 1914/15 στη μάχη του Σαρίκαμις, δεν αποδόθηκαν ευθύνες στον υπουργό Άμυνας Enver Pasa, αλλά η ήττα αποδόθηκε στους Αρμένιους. Ο στρατιω­τικός ακόλουθος Pomiankowski εξηγεί ότι κατά τη διάρκεια της μακράς υπηρεσίας του στην Κωνσταντινούπολη, ηγετικά στελέχη των Νεοτούρκων του εκμυστηρεύτηκαν ότι οι προηγούμενοι Σουλτάνοι υπήρξαν πολύ ανθρω­πιστές έναντι των χριστιανών, ενώ έπρεπε οι πληθυσμοί των περιοχών που κατακτήθηκαν ή να προσχωρήσουν στο Ισλάμ ή να εξοντωθούν. Και ο Pomiankowski τονίζει ρητά ότι η κυβέρνηση των Νεοτούρκων ακόμα από το 1914 αποφάσισε τη ρευστοποίηση των Αρμενίων σε δεδομένη ευκαιρία και ότι ο αριθμός των απελαθέντων και εκτελεσθέντων πρέπει να ήταν μόνο 200-300.000, ενώ οι γαλλικές πηγές τους ανεβάζουν σε 500.000. Και γεννιέται το θέμα: Το κόμμα των Νεοτούρκων ποια ευθύνη έχει; Η απάντηση είναι μία και απλή: Αναμφισβήτητα έχει την κύρια ευθύνη, διότι έσπειραν το δηλητή­ριο του μίσους μεταξύ των Τούρκων και Αρμενίων, ενώ οι Νεότουρκοι (Ittihad Ve Terakki) είναι εκείνοι που με την ανάληψη της εξουσίας αποφά­σισαν την επίλυση του “Αρμενικού Ζητήματος”, που σήμαινε ισλαμοποίηση και τουρκοποίηση ή “θάνατος” δηλ. ρευστοποίηση.

Υπάρχει πληθώρα τέτοιων επισήμων εγγράφων, των οποίων η γνησιότητα έχει επιβεβαιωθεί από εμπειρογνώμονες. Αυτά τα έγγραφα μάλιστα αποτέλεσαν και τον βασικό λόγο αθώωσης από το δικαστήριο του Βερολίνου, του μετέπειτα εκτελεστή του Ταλαάτ, Σολομών Τεχλιριάν. Όμως το θέμα του Αρμένικου Ζητήματος, δεν είναι αντικείμενο της μελέτης αυτής και μόνο με αδρά χαρακτηριστικά μιλήσαμε για την αρμενική μειονότητα στην Τουρ­κία.

Αχιλλέας  Ανθεμίδης

Διδάκτορα Νομικής του Πανεπιστημίου Gottingen